Ямана

Я́мана (Tequenica, Yagán, Yaghan, Yámana) — ізаляваная індзейская мова, якая знікла, і на каторай размаўлялі яганы, што жылі ў гамлеце Укіка ў горадзе Пуэрта-Уільямс вострава Наварына правінцыі Патагонія ў Чылі, а таксама на крайнім поўдні вострава Вогненная Зямля ў Аргенціне.

Ямана
Краіны	Аргенціна, Чылі
Рэгіёны	Вогненная Зямля, Патагонія Ізаляваныя мовы Ямана
Агульная колькасць носьбітаў	0 чал. (11 кастрычніка 2022)
Статус	на мяжы знікнення[d][1]
Класіфікацыя
indigenous language[d] індзейскія мовы[d] ямана
Пісьменнасць	лацінскае пісьмо
Моўныя коды
ISO 639-1	—
ISO 639-2	—
ISO 639-3	yag
WALS	yah
Atlas of the World’s Languages in Danger	665
Ethnologue	yag
ELCat	1647
IETF	yag
Glottolog	yama1264

У 1946 годзе на яганскай сове размаўляла не менш за 60 чалавек^[2]. Ямана мела да 5 дыялектаў. У 1990-я гады ў Аргенціне мова амаль знікла. Пасля смерці 84-гадовай носьбіткі Эмеліны Акунья (1921-12.10.2005) заставаўся адзін носьбіт — яе нявестка Крысціна Кальдэрон^[3], якая жыла ў сяленні Укіка (востраў Наварына) у Чылі. Кальдэрон (часта яе называюць проста Абуэла — бабуля) разам са сваёй унучкай Крысцінай Зарага і сястрой Урсулай выдала ў 2005 годзе кнігу Hai Kur Mamashu Shis («Хачу расказаць вам гісторыю»), у якой сабраныя яганскія казкі, якія расказалі ёй прадстаўнікі старэйшых пакаленняў племя. Пасля смерці ў 2022 годзе Крысціны Кальдэрон носьбітаў гэтай мовы не засталося.

Зноскі

1. UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger Праверана 24 чэрвеня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q925553'></a>
2. Паводле дадзеных экспедыцыі чылійскага ўрача і антраполага Алехандра Ліпшуца
3. Апошнія гады гэтыя жанчыны не размаўлялі адна з адной