X павільён Варшаўскай цытадэлі

X павільён Варшаўскай цытадэлі (польск.: X Pawilon Cytadeli Warszawskiej) — філіял Музея незалежнасці ў Варшаве (Польшча), які размяшчаецца ў адным з павільёнаў Варшаўскай цытадэлі. Тэматыка экспазіцыі прысвечаная нацыянальна-вызваленчым змаганням у часы расійскага панавання.

X павільён Варшаўскай цытадэлі
Фрагмент кузні, дзе вязняў апраналі ў кайданы
Заснаваны	1828 і 1827
Падпарадкаванасць	Museum of Independence[d] і Warsaw Citadel[d]
Краіна	Польшча
Месцазнаходжанне	Варшава Żoliborz[d]
Адрас	ul. Skazańców 25
Дырэктар	Ежы Вангродскі
muzeum-niepodleglosci.pl
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

X павільён Варшаўскай цытадэлі паўстаў у 1828 годзе ў рамках разбудовы кашараў з прызначэннем пад магазін абмундзіравання. Ад 5 ліпеня 1833 распачатае прыстасаванне памяшканняў пад вязніцы. Тут дзейнічаў галоўны следчы ізалятар для палітычных вязняў, некалькі сотняў з якіх тут былі забіты, тысячы высланыя на катаргу або ў Сібір. З 1834 тут дзейнічала Сталая ваенна-следчая камісія пры галоўнакамандуючым дзейнай арміі і начальніку Царства Польскага, якая з'яўлялася цэнтральным следчым органам па палітычных злачынствах у Царстве Польскім^[1].

Уваход у камеру Рамуальда Траўгута у X павільёне Варшаўскай цытадэлі

Сярод вядомых вязняў X павільёна — Фелікс Дзяржынскі, Раман Дмоўскі, Апалон Кажанёўскі (бацька Джозефа Кажанёўскага), Юзаф Пілсудскі, Аляксандр Прыстар, Рамуальд Траўгут.

Пасля Другой сусветнай вайны X павільён быў адкрыты для наведвання. Афіцыйнае адкрыццё музея адбылося 22 студзеня 1963 года, на стагоддзе паўстання 1863—1864 гадоў.

Зноскі

1. Stała Komisja Wojenno-Śledcza, AGAD, opis zespołu, wstęp Архівавана 17 чэрвеня 2009. Archiwum Główne Akt Dawnych, Nr zespołu: 241 / 0 Karta: A opis zespołu.