Анры Брэйль

Абат Анры Эдуар Праспер Брэйль^[9] (фр.: Henri Prosper Édouard Breuil; 28 лютага 1877, Мартэн, дэпартамент Манш, Францыя — 14 жніўня 1961, Л’Іль-Адам, дэпартамент Валь-д’Уаз, Францыя) — французскі каталіцкі святар, археолаг, антраполаг, этнолаг і геолаг, спецыяліст па палеаліту і гісторыі першабытнага мастацтва. Вывучаў наскальны жывапіс у далінах Сомы і Дардонь, вывучаў першабытныя стаянкі ў Іспаніі, Партугаліі, Італіі, Ірландыі, Эфіопіі, Паўднёвай Афрыцы, Брытанскім Самалі і Кітаі.

Анры Брэйль
фр.: Henri Breuil
Дата нараджэння	28 лютага 1877(1877-02-28)[1][2][…]
Месца нараджэння	Мартэн[d], дэпартамент Манш, Францыя[3][4]
Дата смерці	14 жніўня 1961(1961-08-14)[5][6] (84 гады)
Месца смерці	Л’Іль-Адам[d], дэпартамент Сена і Уаза, Францыя[3][4]
Месца пахавання	Belleu[d]
Грамадзянства	Францыя
Род дзейнасці	антраполаг, археолаг, speleologist, даследчык дагістарычнай эпохі, прафесар, каталіцкі святар, палеантолаг, батанік
Навуковая сфера	археалогія
Месца працы	Фрыбурскі ўніверсітэт Калеж дэ Франс[7] Універсітэт Бардо
Альма-матар	Сарбона
Член у	Германскі археалагічны інстытут Акадэмія надпісаў і прыгожай славеснасці[d] (1961)[8] Каралеўская акадэмія славеснасці, гісторыі і антыкварыяту[d] French Prehistoric Society[d]
Узнагароды	медаль Альбрэхта Пенка[d] (1958) медаль Эліята[d] (1924) медаль Прэствіча[d] (1948)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Брэйль.

Біяграфія

Спецыяліст па палеаліту і па гісторыі першабытнага мастацтва. Даказаў існаванне арыньякскай эпохі верхняга палеаліту Заходняй Еўропы, а таксама старажытнапалеалітычных клектанскіх комплексаў, якія характарызуюцца адсутнасцю ручных рубілаў. Сумесна з Карла Бланкам  (італ.) выявіў чэрап Сакапасторэ II, які належаў так званаму «атыпічнаму» неандэртальцу.

Брэйль шмат зрабіў для вывучэння палеалітычнага пячорнага мастацтва і першабытных наскальных малюнкаў Афрыкі, Паўночнай Іспаніі і Паўднёвай Францыі.

Нарадзіўся ў Мортэне (каля Донфрона, дэпартамент Манш) 28 лютага 1877 года. Адукацыю атрымаў ў калежы Сен-Венсан у Санлісе, семінарыі Сен-Сюльпіс і Сарбоне. У 1897 года быў прысвечаны ў духоўны сан.

Брэйль чытаў лекцыі па этнаграфіі ў Фрайбургскім універсітэце (1905—1910); у 1910 годзе стаў ганаровым прафесарам дагістарычнай этнаграфіі ў Інстытуце палеанталогіі чалавека, а ў 1929 годзе яму было прысвоена званне прафесара першабытнай гісторыі Калеж дэ Франс. Разам з П’ерам Тэяр дэ Шардэнам вёў раскопкі ў гротах Чжаўкаўдзянь пад Пекінам, дзе быў знойдзены Сінантрап. Па запрашэнні Яна Сметса ў 1942 годзе перабраўся ў Паўднёвую Афрыку і ў 1944—1951 гадах выкладаў у Вітватэрсрандскім універсітэце.

Працы Брэйля закранаюць шырокі круг праблем археалогіі палеаліту і неаліту, але асаблівую вядомасць ён атрымаў дзякуючы сваім даследаванням пячорнага мастацтва. У 1952 годзе была апублікавана яго праца «Чатырыста стагоддзяў наскальнага мастацтва» (Quatre цэнтаў sicles d’art parital).

Памёр Брэйль у Л’ Іль-Аданам 14 жніўня 1961 года.

Яго вучнем быў вядомы спецыяліст па наскальнаму жывапісу Анры Лот, які зафіксаваў каля 800 малюнкаў фрэсак народаў Сахары і апісаў сваю працу ў кнізе «У пошуках фрэсак Тасс».

Гл. таксама

• Каменны век у Еўропе
• Арыньякская культура
• Пячора Ласко
• П’ер Тэяр дэ Шардэн

«Grattoir» — Aurignacien — Музей Тулузы  (фр.)

Зноскі

1. Henri Edouard Prosper Breuil // Léonore database — ministère de la Culture. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602'></a>
2. Henri Breuil // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 11 лістапада 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563'></a>
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118660039 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 лістапада 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
5. Henri, abbé, Henri Édouard Prosper Breuil // La France savante / пад рэд. B. Delmas, R. Mathis — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q673718'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2926731'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55740543'></a>
6. Chantraine P. Éloge funèbre de l'abbé Henri Breuil // Comptes rendus des séances - Académie des inscriptions & belles-lettres — Paris: Académie des inscriptions et belles-lettres, 1961. — Vol. 105, вып. 2. — P. 275–279. — ISSN 0065-0536; 1969-6663 Праверана 11 лістапада 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2093337'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2990852'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q90'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123399919'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q337526'></a>
7. list of professors at Collège de France

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460'></a>
8. https://aibl.fr/academiciens-depuis-1663/ Праверана 3 красавіка 2023.
9. Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.