Геральдычныя фігуры

Геральдычныя фігуры — асноватворныя гербавыя фігуры, уласцівыя найбольш старажытным гербам. Спачатку гэта былі ўмоўныя абазначэнні праяўленых гераічных учынкаў, напрыклад, кроква абазначала раненне. Геральдычныя фігуры падзяляюцца на першарадныя (ганаровыя), крыжы і другарадныя (звычайныя)^[1][2].

У беларускай геральдыцы таксама ўжываліся геральдычныя фігуры, хаця ў чыстым выглядзе яны сустракаюцца не вельмі часта. Значна большы аб'ём займаюць фігуры негеральдычныя^[2].

Першарадныя фігуры

Першарадныя выявы найбольш часта сустракаюцца ў гербах і ствараюцца гарызантыльнымі, вертыкальнымі лініямі падзелаў^[1].

Геральдычная фігура	Назва	Апісанне
	Вяршыня[1][3], або чало[2]	Верхняя трэцяя[2] частка поля тарчы, якую адсякае гарызантальная лінія[1].
	Падножжа[3], падножак[1], або ногі[2]	Ніжняя трэцяя[2] частка поля тарчы, якую адсякае гарызантальная лінія[1]. Ніжнюю сёмую частку тарчы займае «пята»[2].
	Пас[3][1]	Паласа, якая знаходзіцца паміж дзвюма лініямі, што перасякаюць тарчу[1].
	Слуп[3][1]	Паласа, якая знаходзіцца паміж дзвюма лініямі, што рассякаюць тарчу[1], і займае сярэднюю трэцюю частку тарчы[2]. Калі слуп займае менш трэцяй часткі, ён называецца слупок, а калі менш сёмай часткі — прут[2].
	Перавязь[3][1]	Дыяганальная паласа праз усю тарчу. Можа ісці як з правага боку, так і левага[1]
	Кроква[3][1][2] і перакуленая кроква[1]	Дзве перавязі, якія сутыкаюцца з сабою і не даходзяць да верху тарчы. Кроква, якая выходзіць з ніжняй часткі тарчы называецца перакуленай[1]

Крыжы

Геральдычная фігура	Назва	Апісанне
	Геральдычны крыж	Злучэнне слупа з пасам[1]
	Касы крыж (дзве перавязі)[1], або андрэеўскі крыж[2]	Злучэнне дзвюх перавязей[1][2]
	Вілападобны крыж[1][2]	Спалучэнне дзвюх перавязей і слупа[1][2]
	Мыліца[2]	Т-падобны крыж, спалучэнне вяршыні і слупа[2]

Другарадныя фігуры

Геральдычная фігура	Назва	Апісанне
	Шляк[1] або ліштва, бардзюр[2]
	Квадрат[1]
	Вастрыё[1]
	Брусок[1]
	Гонт[1]
	Ромб[1]
	Верацяно[1]	Варыянт ромбу[1]
	Круг[1]
	Вольная частка[1]	Квадрат або трохвугольнік (клін) размешчаны ў адным з чатырох кутоў тарчы[1]
	Турнірны каўнер[1]	Умоўны элемент рыцарскай амуніцыі[1]
	Шчыт, сэрца[1] або шыльд[2]	Малая тарча, размешчаная ў цэнтры галоўный тарчы[1]

Зноскі

1. Аляксей Шаланда. Таямнічы свет беларускіх гербаў: Шляхецкая геральдыка Вялікага княства Літоўскага. — Мінск: Янушкевіч. — 220 с., [12] л. іл. с. — ISBN 978-985-90346-1-9.
2. Цітоў А. К. Геральдыка Беларусі. — Мн.: МФЦП, 2010.— 144 с.: іл. ISBN 978-985-454-500-4.
3. Герб. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).