Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар дамініканцаў (Полацк)

Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар дамініканцаў — страчаны рэлігійны комлекс у Полацку.

Каталіцкі храм і кляштар
Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі
Дамініканскі кляштар на малюнку Н. Орды
55°29′11,1″ пн. ш. 28°46′04,42″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Полацк
Канфесія	Рымска-каталіцкая царква
Тып будынка	базіліка
Дата заснавання	1672
Будаўніцтва	1774—1804 гады
Стан	Знішчаны
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі.

Гісторыя

Заснаваны ў 1672 г. па фундацыі віленскага каноніка Ф. М. Гарскага з дазволу віленскага біскупа А. Сапегі. У 1774 г. быў закладзены мураваны касцёл Прасвятой Дзевы Марыі. Аднак з-за недахопу сродкаў, яго будаўніцтва было адкладзенае да 1801 г. і завершанае ў 1804 г. Уваходзіў у ансамбль Полацкай параднай плошчы. У 1837 г. і 1843 г. будынкі кляштару гарэлі.

Комплекс разбураны ў час Другой сусветнай вайны.

Архітэктура

Касцёл

Касцёл у 198 годзе

Касцёл — трохнефная шасцістаўповая базіліка, цэнтральны неф якой завяршаўся паўкруглай апсідай (30х18,9 м). У інтэр'еры касцёлу былі ўбудаваны пяць алтароў, упрыгожаныя разьбой і размалёўкай, на хорах быў дванаццацігалосы арган Касцёл меў два ўваходы: першы з боку плошчы быў аформлены порцікам з шасцю іанічнымі калонамі і балконам, на якім быў уваход на хоры, другі — з боку кляштару.

Кляштар

Кляштар пабудаваны ў 1781—1804 гг., уяўляў сабой двухпавярховы Г-падобны ў плане корпус з калідорнай планіроўкай. Першы паверх меў скляпеністыя перакрыцці, другі — драўляныя. Будынкі кляштару былі пакрыты дахоўкай. У комплекс уваходзілі таксама гаспадарчыя пабудовы, сад, палісаднік і каменная агароджа з уязной брамай. Кляштарны двор быў выбрукаваны. У 1864 г. пасля закрыцця кляштару касцёл стаў прыходскім.

Святары[1]

• Ігнат Юр’евіч Рудзіс (1896—1902);
• Нікадзім Андрэевіч Дзядуль (1900—1901);
• Казімір Юзафавіч Батура (1903—1906?);
• Іеранім Іеранімавіч Будрыс (1905);
• Міхал Юр’евіч Тамашэўскі (1906—1908);
• Эмерыт-Віценцій Юр’евіч Юркевіч (1908—1915?);
• Леанард Якаўлевіч Бараноўскі (1908—1914);
• Францішак Карлавіч Будзька (1908—12, 1917?);
• Станіслаў Антонавіч Ярашэвіч (1912—1914);
• Юзаф Казіміравіч Дзям’ян (1914—1923);
• Язэп Язэпавіч Барадзюля (1919);
• Юзаф Станіслававіч Лук’янін (1922);
• Адольф Готлібавіч Філіп (1924—1925?);
• Міхал Хрыстафоравіч Цакуль (1925);
• Казімір Францавіч Яновіч (пасля 1934);
• Антон Святаполк-Мірскі (1941—1942);
• Чэслаў Матусевіч (з 1941);

вартаўнік: Юзаф Янавіч Цывінскі (1920-я). Паводле некаторых звестак, у касцёле таксама служылі: Валінскі, Ваяводскі, Дзеражынскі, Сяніцкі Войцэх, Яркевіч (Юркевіч)^[1].

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
• Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 232.