Марына Вітальеўна Васілеўская

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Васілеўская.

Марына Вітальеўна Васілеўская (нар. 14 верасня 1990, Мінск) — беларуская бортправадніца авіякампаніі «Белавія», першая ў гісторыі Беларусі касманаўтка.

Марына Вітальеўна Васілеўская
Род дзейнасці	сцюардэса, касманаўтка
Дата нараджэння	14 верасня 1990(1990-09-14) (34 гады)
Месца нараджэння	Мінск, Беларуская ССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Месца працы	Белавія Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі
Альма-матар	Мінскі інавацыйны ўніверсітэт
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У якасці ўдзельніцы касмічнага палёту была ўключана ў склад асноўнага экіпажа касмічнага карабля «Саюз МС-25» і 12-сутачнай касмічнай экспедыцыі наведвання Міжнароднай касмічнай станцыі, якая адбылася ў сакавіку—красавіку 2024 года. Дагэтуль досведу касмічных палётаў не мела.

Біяграфія

Нарадзілася 14 верасня 1990 года^[1] ў Мінску^[2]. Бацькі працуюць дворнікамі ў ЖЭСах Фрунзенскага раёна^[3]. Мае старэйшага брата^[3]. Скончыла сярэднюю школу № 151 у Мінску^[4]. Пасля заканчэння школы прафесійна займалася бальнымі танцамі^[5][6].

У 2010—2011 гадах працавала ў Мінскім аддзяленні Беларускай чыгункі, у 2011 — у таварыстве з дадатковай адказнасцю «Сатурн-2», якое прадавала каву, гарбату і іншае^[3].

З 2012 года вучылася на факультэце эканомікі МІУ на спецыяльнасці «менеджмент (інфармацыйны)»^[7].

У 2013—2015 гадах працавала ў ТАА «Марыяна Інвест», якое займалася рознічным гандлем каўбаснымі вырабамі і вэнджанінай.

З 2017 года працавала бортправадніцай-інструктарам авіякампаніі «Белавія» і лётала ў складзе экіпажаў пасажырскіх самалётаў Boeing і Embraer^[5][6].

Касмічная падрыхтоўка

У снежні 2022 года, падчас конкурснага адбору, які праходзіў у Беларусі, адабрана ў ліку шасці прэтэндэнтак з больш за тры тысячы жадаючых дзяўчат для ўдзелу ў касмічным палёце на расійскім караблі «Саюз»^[8][9].

Пасля правядзення медыцынскіх даследаванняў у Цэнтры падрыхтоўкі касманаўтаў імя Ю. А. Гагарына была адабрана разам з Анастасіяй Лянковай кандыдатам на касмічны палёт. 29 мая 2023 года назначана ў асноўны экіпаж транспартнага пілатуемага карабля «Саюз МС-25» і 21-й экспедыцыі наведвання на Міжнародную касмічную станцыю ў якасці ўдзельніка касмічнага палёту^[10].

З 24 ліпеня праходзіла тэарэтычную і практычную падрыхтоўку да палёту ў ЦПК імя Ю. А. Гагарына^[11]. У кастрычніку прыступіла да практычных заняткаў на трэнажоры пілатуемага карабля «Саюз» па правядзенні штатных аперацый палёту і расстыкоўкі^[12], прайшла падрыхтоўку ва ўмовах бязважкасці на самалёце-лабараторыі Іл-76 МДК^[13]. У снежні правяла разам з Алегам Навіцкім трэніроўку па дзеяннях касманаўтаў у выпадку няштатнай пасадкі ў лясіста-багністай мясцовасці зімой^[14].

Касмічны палёт

Запуск карабля «Саюз МС-25», запланаваны на 21 сакавіка 2024 года, у апошні момант быў адменены^[15]. Запуск адбыўся 23 сакавіка^[16]. У асноўны экіпаж таксама ўвайшлі Алег Навіцкі (Расія, камандзір карабля) і Трэйсі Колдвел-Дайсан (ЗША, бортінжэнер). Алег Навіцкі і Марына Васілеўская правялі на МКС 13 сутак і вярнуліся на Зямлю 6 красавіка на караблі «Саюз МС-24» разам з астранаўтам Лорал О’Хара. Трэйсі Дайсан працягнула палёт на станцыі^[17].

Статыстыка палётаў^[18].

#	Карабель, Місія	Старт, UTC	Карабель пасадкі	Пасадка, UTC	Налёт
1	Саюз МС-25, ЭП-21	23.03.2024, 12:36:10	Саюз МС-24	06.04.2024, 10:17[19]	13 сут 18 г 40 хвіл
Сумарны налёт					13 сут 18 г 40 хвіл

Сям'я

У 2011 годзе выйшла замуж, але ў 2015 развялася^[3].

Узнагароды

• Герой Беларусі (9 красавіка 2024)^[20]
• Ордэн Гагарына (12 красавіка 2024)^[21]

Зноскі

1. Vasilevskaya Marina Vitalyevna (англ.). spacefacts.de (6 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 кастрычніка 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
2. Работала бортпроводником, проведет на МКС 12 суток, обещает станцевать на борту. Что известно о Марине Василевской, первой женщине-космонавте из Беларуси
3. Судзімасць бацькі, дзівосы з адукацыяй, прагалы ў біяграфіі — таямніцы жыцця першай беларускай касманаўткі  (бел.). Наша Ніва (14 красавіка 2024). Праверана 17 красавіка 2024.
4. Спортсменка, танцовщица, лидер. Подробности о Марине Василевской, которая вскоре отправится на МКС и станет первой белорусской космонавткой (нявызн.). news.zerkalo.io (4 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
5. Мария Ларина. Что известно о белорусской женщине-космонавте, которая отправится на МКС? (нявызн.). АиФ (29 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
6. Александр Нестеров. Претендентки на полет в космос от Беларуси — кто они? Сообщаем подробности (нявызн.). sb.by (29 снежня 2022). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
7. Стала вядома, дзе ўсё ж вучылася касманаўтка Марына Васілеўская  (бел.). Наша Ніва (15 красавіка 2024). Праверана 17 красавіка 2024.
8. В Белоруссии зарегистрировали более 3 тыс. заявок на полет в космос (нявызн.). ТАСС (24 снежня 2024). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
9. «Белорусская леди на орбите»: голосуй за самую обаятельную красавицу, которая может полететь в космос (нявызн.). belarus.kp.ru (26 снежня 2024). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
10. Белоруска Марина Василевская назначена в основной экипаж для полета на МКС (нявызн.). sb.by (29 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
11. Белорусских участниц космического полёта официально представили в Центре подготовки космонавтов ЦПК имени Ю. А. Гагарина (нявызн.). ЦПК имени Ю. А. Гагарина (24 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
12. «Очень жду следующую тренировку!» Экипажи 21-й экспедиции посещения МКС приступили к практическим занятиям на тренажере корабля (нявызн.). ЦПК имени Ю. А. Гагарина (6 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
13. Белорусские участницы космического полета успешно прошли подготовку в условиях невесомости (нявызн.). ЦПК имени Ю. А. Гагарина (17 кастрычніка 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 лістапада 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
14. Экипажи 21-й экспедиции посещения МКС прошли выживание в зимнем лесу (нявызн.). Роскосмос (15 снежня 2023). Праверана 18 снежня 2023.
15. Пуск корабля «Союз МС-25» с Байконура к МКС отменен
16. Першая беларуская жанчына-касманаўт адправілася ў палёт на МКС
17. Запуск "Союза МС-25" с белорусской космонавткой запланирован на 13 марта (нявызн.). Интерфакс (23 ліпеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2023. Праверана 9 лістапада 2023.
18. Vasilevskaya Marina Vitalyevna (англ.). spacefacts.de. Праверана 6 красавіка 2024.
19. Экипаж с Василевской благополучно покинул спускаемый аппарат
20. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 9 красавіка 2024 г. № 142
21. Указ о награждении государственными наградами. kremlin.ru, 12 апреля 2024.