Пальчыкавыя гульні

Пальчыкавыя гульні — гэта агульнапрынятая назва заняткаў на развіццё дробнай маторыкі ў дзяцей.

Апісанне

Як правіла, пальчыкавыя гульні суправаджаюцца рыфмаванымі гісторыямі ці казкамі, каб занятак быў цікавы для дзіцяці.

Адной з самых вядомых забавак для пальчыкавай гульні з'яўляецца «Сарока».

Сарока, сарока,
Кашку варыла
Дзетак карміла,
Усім дала, а гэтаму — не дала,
Ён ваду не насіў,
Печку не тапіў,
Кашку не варыў -
Няма яму нічога.

Рухі ў пальчыкавых гульнях моцна вар'іруюцца ў залежнасці ад узросту дзіцяці. Калі ў 6-7 месяцаў большасць дзеянняў вырабляе дарослы, пагладжваючы далоні і пальцы маляняці, то к тром гадам дзіця цалкам здольны паказваць пальцамі складаныя жэсты, самастойна распавядаючы пры гэтым тэкст гісторыі.

Значэнне

Сувязь пальцавай маторыкі і маўленчай функцыі была пацверджана даследчыкамі Інстытута фізіялогіі дзяцей і падлеткаў. У ліку даследнікаў можна назваць А. В. Антакову-Фаміну, М. І. Каольцову, Е. І. Ісеніну^[1].

Пальчыкавыя гульні развіваюць дробную маторыку, а яе развіццё стымулюе развіццё некаторых зон галаўнога мозгу, у прыватнасці маўленчых цэнтраў. Развіццё дробнай маторыки рыхтуе рукі дзіцяці да разнастайных дзеянняў у будучыні: малявання, пісьма, розным маніпуляцыям з прадметамі і т. д.

Заняткі пальчыкавымі гульнямі спрыяюць пашырэнню слоўнікавага запасу, а калі верш не прамаўляць, а напяваць — то і музычнага слыху.

Гарманізацыя рухаў цела, дробнай маторыкі рук і органаў гаворкі спрыяе фармаванню правільнага вымаўлення, дапамагае пазбавіцца ад манатоннасці гаворкі, нармалізаваць яе тэмп, вучыць выкананню маўленчых паўзаў, змяншае псіхічную напругу^[2].

Таксама заняткі пальчыкавымі гульнямі дапамагаюць дасягнуць цеснага кантакту, у тым ліку і тактыльнага, паміж дарослым і дзіцем, што дадатна адбіваецца на далейшых адносінах паміж імі і, нарэшце, такія заняткі, як правіла, вельмі падабаюцца малянятам.

Зноскі

1. Антакова-Фомина Л. В. «Стимуляция развития речи у детей раннего возраста путём тренировки движений пальцев рук» (Тезисы докладов 24-го Всесоюзного совещания по проблемам ВНД), М., 1974
2. Пальчыкавыя гульні