Свінуха тоўстая

Свінуха тоўстая, Благушка (Tapinella atrotomentosa) — від неядомых^[1] грыбоў рода Тапінела (Tapinella) сямейства Tapinellaceae. Раней адносіўся да роду Свінуха (Paxillus) сямейства Свінухавыя (Paxillaceae)

Свінуха тоўстая
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Балетавыя Сямейства:  Tapinellaceae Род:  Тапінела Від:  Свінуха тоўстая
Міжнародная навуковая назва
Tapinella atrotomentosa (Batsch) Sutara, 1992
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   72122 EOL   195962 MB   360246

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Благушка.

Сінонімы

• Agaricus atrotomentosus, Batsch, 1783
• Rhymovis atrotomentosa, (Batsch) Rabenh., 1844
• Paxillus atrotomentosus, (Batsch) Fr., 1838
• Sarcopaxillus atrotomentosus, (Batsch) Zmitr., Malysheva & E.F. Malysheva 2004

Апісанне

Пладовае цела грыба — шапка на ножцы. Шапка мае дыяметр 5—18 (30) см, спачатку пукатая, пазней пляската-ўвагнутая, бакавая, з загнутым уніз аксаміцісты краем, буравата-, вохрыста- ці іржава-карычневага колеру. Часам шапка эксцэнтрычная да ножкі ці мае форму языка^[2].

Мякаць жоўтая ці бураватая, тоўстая, дастаткова шчыльная, з кіславатым пахам, крыху горкая на смак, на зрэзе цямнее^[2].

Пласцінкі сыходныя, частыя, тоўстыя, жаўтаватага ці вохрыста-жоўтага колеру. Каля ножкі пласцінкі ўтвараюць сетку^[2].

Ножка грыба вышынёй 5—6 см і 2—3 (да 5) см у дыяметры, крывая, суцэльная, шчыльная, чорна-бурага і карычнева-бурага колеру. Паверхня ножкі лямцава-аксамітавая, пакрытая цёмным ворсам па ўсёй даўжыні^[2].

Споры жоўта-карычневыя ці бурыя, гладкія, 5—6 х 3—4 мкм^[2][3].

Экалогія і распаўсюджванне

Расце на дрэвах, каля пнёў і ствалоў у хваёвых і мяшаных лясах. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца паўсюдна.

Плоданашэнне ў ліпені—кастрычніку. Часта расце групамі.

Выкарыстанне

Свінушка тоўстая — малавядомы ўмоўна ядомы грыб. Ужываецца ў ежу толькі пасля стараннай тэрмічнай апрацоўкі.

У пладовых целах благушкі змяшчаецца атротамянцін — карычневы пігмент з антыбіятычнымі ўласцівасцямі, вытворнае паліпоравой кіслаты, які адрозніваецца прыкметным супрацьпухлінавым дзеяннем^[2].

Зноскі

1. И. А. Дудка, С. П. Вассер. Грибы. Справочник миколога и грибника. — Киев: «Наукова думка», 1987.
2. Лекарственные растения и их применение. Изд. 5-е, перераб. и. доп. — Мн.: «Наука и техника», 1974.
3. Сергеева М. Н. Грибы. — М.: «Культура и традиции», 2003. — С. 52. — 264 с. — ISBN 5-86444-080-9