Чуя (прыток Катуні)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Чуя.

Чу́я (руск.: Чу́я^[2], паўднёваалт.: Чуй-Суу) — рака ў Азіяцкай частцы Расіі, у Рэспубліцы Алтай, правы прыток ракі Катунь (басейн ракі Об).

Чуя
руск. Чуя, паўдн.-алт. Чуй-Суу
Характарыстыка
Даўжыня	320 км
Басейн	11 200 км²
Расход вады	43[1] м³/с (каля вусця)
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	хрыбет Чыхачова
• Вышыня	2931[1] м
• Каардынаты	49°42′26,64″ пн. ш. 89°34′44,39″ у. д.HGЯO
Вусце	Катунь
• Месцазнаходжанне	за 367 км ад вусця
• Каардынаты	50°23′38,40″ пн. ш. 86°40′22,7″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Катунь → Об → Карскае мора
Краіна	Расія
Рэгіён	Рэспубліка Алтай
Код у ДВР	13010100312115100005094
выток вусце
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Даўжыня ракі 320 км. Плошча вадазбору 11 200 км². Утвараецца зліццём рэк Правая Багуты і Левая Багуты на заходніх схілах хрыбта Чыхачова на вышыні 2931^[1] м над узроўнем мора. Працякае па Чуйскай і Курайскай катлавінам, праз азёры Багуты і Адай. У вярхоўі рака мае горны характар, з парогамі і вадаспадамі. У межах Чуйскай і Курайскай катлавін Чуя набывае раўнінны характар, далей зноў горны. Ніжэй вусця ракі Мажой працякае ў каньёне, перасякаючы горны хрыбет. Тут на адрэзку 17 км маецца 54 перакаты (Мажойскі каскад)^[1]. Жыўленне ракі снегавое, дажджавое і падземнае. Сярэдні расход вады ў межах Чуйскай катлавіны каля 10^[1] м³/с, каля вусця — да 43^[1] м³/с. Замярзае ў канцы кастрычніка — пачатку лістапада, вызваляецца ад лёду ў красавіку — маі.

Прытокі: Левая Багуты, Чагангол, Ташанта, Уландрык, Бар-Бургазы, Тархата, Елангаш, Тыдтугем, Балтырган, Кызыл-Таш, Ак-Туру (Актру), Таджылу (Тажылу), Маша-Юл, Сардыма, Бегельбаш, Еара-Су, Ярбалык, Эстула, Айгулак, Сар-Чульджук (Сарчульжук), Атакты і інш.^[3] У басейне ракі знаходзіцца возера Кындыкты-Куль^[3].

Па даліне Чуі пралягае федэральная траса М25 (Чуйскі тракт)^[1].

Зноскі

1. Рулёва С. Н., Алексеевский Н. И. Чуя // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
2. Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1991. — Т. 2. — С. 646. — 768 с. — 2 000 000 экз. — ISBN 5-85270-044-4 (т. 2.). (руск.)
3. Река Чуя (Юстыд, Богуты) // Государственный водный реестр РФ (руск.)