Гара Арсія
From Wikipedia, the free encyclopedia
Гара Арсія (лац.: Arsia Mons)[1] [2][3] — патухлы шчытападобны вулкан на Марсе, размешчаны ў раёне правінцыі Фарсіда. Самы паўднёвы з трох вулканаў гэтай вобласці. Найвышэйшая гара ў Сонечнай сістэме, Алімп, знаходзіцца на паўночны захад. Вулкан названы па легендарнаму рымскаму лесу Арсія Сільва.
Гара Арсія | |
---|---|
8°21′ пд. ш. 120°05′ з. д.8,35° пд. ш. 120,09° з. д. / -8.35; -120.09 | |
Форма вулкана | Шчытавідны вулкан |
Дыяметр кратара | 110 000 м |
Апошняе вывяржэнне | 1000 |
Вышыня вяршыні | 19000 м |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Дыяметр Арсіі складае каля 435 км, яе вышыня амаль 19 км (вулкан Алімп вышэй на 2 км), што больш чым на 9 км вышэй навакольнага плато[4]. Кальдэра вулкана мае амаль 110 км у шырыню.[5]Атмасферны ціск у вяршыні апускаецца ніжэй за 107 Паскаляў[6].Пасля Алімпу гэта другі вулкан планеты па вышыні.
Кожны год у пачатку паўднёвай марсіянскай зімы на Арсіі назіраецца цікавая пагодны з’ява. У гэты час сонечныя прамяні награваюць схілы вулкана, паветра падымаецца, несучы з сабой невялікую колькасць пылу. У выніку паветра сыходзіць у кальдэры вулкана, і дробныя ападкі, садзьмуць са схілаў вулкана, ўтвараюць воблака пылу, дастаткова шчыльнае для назіранняў з арбіты. Штогод гэта з’ява назіраецца толькі на працягу кароткага прамежку часу. Пылавое воблака над Арсіяй можа захвалююцца на 15-30 км.[7]
Кальдэра Арсіі была сфарміравана пасля таго, як гара калапсавала ў выніку вывяржэння магмы. На схілах вулкана маюцца і іншыя геалагічныя ўтварэнні.[8]