![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Ereignisblatt_aus_den_revolution%25C3%25A4ren_M%25C3%25A4rztagen_18.-19._M%25C3%25A4rz_1848_mit_einer_Barrikadenszene_aus_der_Breiten_Strasse%252C_Berlin_01.jpg/640px-Ereignisblatt_aus_den_revolution%25C3%25A4ren_M%25C3%25A4rztagen_18.-19._M%25C3%25A4rz_1848_mit_einer_Barrikadenszene_aus_der_Breiten_Strasse%252C_Berlin_01.jpg&w=640&q=50)
Нямецкае пытанне
From Wikipedia, the free encyclopedia
Германскае пытанне або германская праблема (ням.: Deutsche Frage) — адна з найважнейшых еўрапейскіх геапалітычных праблем XIX—XX стагоддзяў[1], якая тычыцца пытання палітычнага статусу і межаў Германіі, якая існавала ў розных формах з моманту ліквідацыі Свяшчэннай Рымскай імперыі ў 1806 годзе да ўз’яднання Германіі ў 1990 годзе.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Ereignisblatt_aus_den_revolution%C3%A4ren_M%C3%A4rztagen_18.-19._M%C3%A4rz_1848_mit_einer_Barrikadenszene_aus_der_Breiten_Strasse%2C_Berlin_01.jpg/640px-Ereignisblatt_aus_den_revolution%C3%A4ren_M%C3%A4rztagen_18.-19._M%C3%A4rz_1848_mit_einer_Barrikadenszene_aus_der_Breiten_Strasse%2C_Berlin_01.jpg)
У афіцыйнай нямецкай гістарыяграфіі лічыцца, што германскае пытанне паўстала 6 жніўня 1806 года пасля роспуску «Першай імперыі» (Свяшчэннай Рымскай імперыі).
Аж да стварэння Другога рэйха канкуравалі два варыянты рашэння германскага пытання: малагерманскі (пад вяршынствам Прусіі) і вялікагерманскі (пад вяршынствам Аўстрыі). Другі варыянт быў менш папулярным з-за неабходнасці ўключэння вялікай колькасці тэрыторый з іншымі народамі, якія жылі ў Аўстрыі, а таксама больш рэакцыйнай палітыкі Аўстрыйскай імперыі ў параўнанні з германскімі дзяржавамі.
З Першай сусветнай вайны Германія выйшла прайграўшай, што зноў спрыяла росту германскага нацыяналізму. Першапачатковы ўрад, які ўзнік пасля звяржэння імператара, быў палітычна вельмі слабым, што дало магчымасць развіццю правых нямецкіх нацыяналістаў і далейшаму распаўсюджванню іх ідэалогіі сярод простага насельніцтва і вышэйшых слаёў грамадства.
Цэнтральным пунктам Другой сусветнай вайны зноў стаў германскае пытанне з пангерманізмам. Так пад падставай абароны немцаў ад славян была акупаваная Судэцкая вобласць Чэхаславакіі ў адпаведнасці з Мюнхенскім пагадненнем.
Пасля Другой сусветнай вайны германскае пытанне зноў стала актуальным. Хоць першапачаткова прадугледжвалася існаванне адзінай Германіі, супярэчнасці паміж заходнімі саюзнікамі і Савецкім Саюзам прывялі да падзелу краіны на Федэратыўную Рэспубліку Германіі (ФРГ, Заходняя Германія), Германскую Дэмакратычную Рэспубліку (ГДР, Усходняя Германія), Заходні Берлін і Саар (які ўвайшоў у склад ФРГ толькі праз некаторы час). Разглядалася некалькі варыянтаў доўгатэрміновага вырашэння праблемы аб’яднання. У выніку, абедзве часткі Германіі былі аб’яднаны ў адзіную дзяржаву толькі ў 1990 годзе. Аднак і пасля аб’яднання ГДР і ФРГ нямецкі народ пражывае ў пяці дзяржавах: ФРГ, Аўстрыі, Швейцарыі, Ліхтэнштэйне і Бельгіі. Акрамя таго, светапогляд «усходніх» і «заходніх» немцаў да гэтага часу вельмі розны (гл. Остальгія).