Berne

Berne (ne vez skrivet Berné nemet e galleg) zo ur gumun eus Breizh, e kanton Gourin e departamant ar Mor-Bihan.

Ur pennad Bernay zo ivez.

Ur pennad Bern zo ivez.

Berne
An iliz katolik.
Anv gallek (ofisiel)	Berné
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Pondi
Kanton	Gourin
Kod kumun	56014
Kod post	56240
Maer Amzer gefridi	David Guilloux 2020-2026
Etrekumuniezh	Roue Morvan Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Kornôg Kreiz Breizh
Lec'hienn Web	(fr)www.berne-morbihan.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	1 551 ann. (2023)[1]
Stankter	45 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 59′ 44″ Norzh 3° 23′ 28″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 120 m bihanañ 36 m — brasañ 166 m
Gorread	34,77 km²
Berne
kemmañ

Douaroniezh

• 
  Ar Skorf etre Berne hag An Ignel.

• War lez ar Skorf emañ Berne.

Dezougen

• War al linenn hent-houarn Pondi Mêlann edo Berne.

Anv

Stummoù skrivet

• (fr)Dauzat & Rostaing ː Berrené, 1387^[2]
• (br)Erwan Vallerie : "Berrené, 1319; Berené, 1332; Berrené, 1360; Berrené, 1387; Beronne, 1516; Berevez, 1553"^[3]
• (fr)Hervé Abalain : "Berrene en 1387, < Bernac / Brennac dre metatezenn
• (fr)Daniel Delattre : "Berrenne, Beprene au XVè"

Gerdarzh

• (fr)Dauzat et Rostaing ː anv den galian ha roman Brennius (eus galianeg Brennus) ha lostger -acum".
• (fr)Emb. Flohic : e c'hellfe dont eus bern,
• (fr)Hervé Abalain : marteze domani Brennos / Brennus; marteze 'bre' ha 'nec'h' , dre ma Berne en em gav war un uhel. Derc'hel sonj ivez hag e oa ar barrez dindan anv Brevin, arc'heskob Canterbury

Ardamezioù

Istor

Henamzer

• An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) da v-Blabia (Porzh-Loeiz bremañ) a dreuze ar Skorf e Pontuler e Berne; e Ziñseg, war lez an hent, e oa bet savet ur c'hamp gant ar Romaned^[4].

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Berne gant teir c'humun ennañ: An Ignol, Berne ha Sant-Karadeg-Tregonvael; e Bann ar Faoued e oa; dilamet e voe kanton Berne e 1801 ha lakaet Berne e Kanton ar Faoued bet miret ha brasaet ivez gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Berne en Arondisamant Pondi e 1800^[5],[6].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• * Mervel a reas 78 gwaz hervez marilhoù ar gumun, 83 hervez monumant Santez-Anna-Wened hag hervez monumant ar re varv (eleze 4,09 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911)^[7] eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel^[8].

Eil Brezel-bed

Repuidi-brezel

• D'an 1 a viz Even 1940 e oa 192 repuad e Berne; 12 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar 1añ a viz Gwenholon 1940^[9].

1944

• Miz Even: un den ag ar Rezistañs a voe lazhet gant an Alamaned e Kergaer;
• Miz Gouere: d'ar 6, 16 den ag ar Rezistañs a voe fuzuilhet e Landordu; d'an 18, tri ezel arall ag ar Rezistañs a zo bet fuzuilhet e Kernevez-Ziñzeg^[10].

Tud marvet

• Mervel a reas 21 den abalamour d'ar brezel^[11].

Brezelioù didrevadennañ

• Daou waz a varvas e Brezel Indez-Sina ha pevar e Brezel Aljeria^[12].

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  Maner Pontkalleg.
• 
  An iliz katolik.

• Maner Pontkalleg
• Iliz katolik Sant Breven.
• Chapel Sant Albaod.
• Chapel ar Galon Sakr.
• Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn^[13]. Dioueliet e voe d’an 3 a viz Even 1926^[14].
• Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn^[15].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

• 
  Ar maerdi.

Tud

• Paul Ihuel (2 a viz Du 1903 e Pondi-22 a viz Here 1974 e Pariz, Bro-C'hall), maer ar gumun, kuzulier Kanton ar Faoued (1945-1974), kannad ar Mor-Bihan e 1936-1940 hag e 1945-1974, kadoriad kuzul-departamant ar Mor-Bihan, Is-sekretour-stad ha Sekretour-stad al Labour-Douar^[16].

Ardamezeg ar familhoù

	de Malestroit Aotrounez Pontkallek	En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3.

Gevelliñ

Liammoù diavaez

• (br)Berne war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• (fr)Centre généalogique et historique du Poher. Kaier ar Poher. n° 66. Miz Here 2019
• (fr)Job Jaffre : Seigneurs et Seigneuries du Kemenet-Héboé, Éditions Dalc'homp Soñj, 1986
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• (fr)Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990