Ruzieg

Ur gumun eus Breizh eo Ruzieg^[2] (Rougë e gallaoueg, Rougé e galleg), e Bro-Naoned, e departamant al Liger-Atlantel. Pennlec'h kanton Ruzieg, diskaret e 2015, eo bet.

Ruzieg
Ar maerdi.
Bro istorel	Bro-Naoned
Melestradurezh
Departamant	Liger-Atlantel
Arondisamant	Kastell-Briant-Ankiniz
Kanton	Ruzieg (pennlec'h) betek 2015, Kastell-Briant abaoe 2015
Kod kumun	44146
Kod post	44660
Maer Amzer gefridi	Jean-Michel Duclos 2020-2026
Etrekumuniezh	Kumuniezh kumunioù Kastell-Briant - Derwal
Bro velestradurel	Bro Kastell-Briant
Lec'hienn Web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	2 146 ann. (2023)[1]
Stankter	38 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 28′ 12″ Norzh 1° 15′ 54″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 74 m bihanañ 39 m — brasañ 109 m
Gorread	56,32 km²
Ruzieg
kemmañ

Douaroniezh

Ruzieg a zo ur gumun er gwalarn da Gastell-Briant. Ar c'humunioù amezeg a zo Soulvac'h, Ferreg, Noal-ar-Bruz, Kastell-Briant, Saoudan ha Ruzinieg evit al Liger-Atlantel, ha Tilheg evit an Il-ha-Gwilen.
Treuzet eo ar gumun gant ar stêr Bruz.

Anv

• Erwan Vallerie ː Rubiacensis condita, IX^vet kantved ; Rugiacum, XII^vet kantved.

Ardamezioù

En gul, e groaz divouedet pavek en aour ; aozer : Ao. Loeiz Renaud ; brizhenn ardamezioù tiegezh a Rougé.

Istor

• Douar-dalc'h orin marc'htierned Ruzieg e oa. Gwechall e oa ur c'hastell a-us kêr el lec'h m'emañ an iliz Pêr ha Paol hiziv, met e 1173 e voe distrujet ar c'hastell kentañ gant goprsoudarded a Vrabant a oa dindan veli roue Bro-Saoz.
• Teir barrenn vras a oa e dalc'h aotrouien Ruzieg : Ruzieg-e-Ruzieg, Ruzieg-e-Tourig ha Ruzieg-en-Tilh. Diwar an div varrenn ziwezhañ-mañ e voe savet, gant an amzer, beskontelezh Tourig ha kastellaniezh an Tilh.
• War c'hwec'h parrez en em astenne barrenn Ruzieg-e-Ruzieg e 1560 : Ruzieg, Ruzinieg, Lalleu-Saint-Jouin ("Douar-kuit Sant Jouan"), Herzieg-Mez, Soulvac'h ha Sant-Yann Vere^[3]
• Ledanoc'h c'hoazh e oa beli aotrouien Ruzieg e gwirionez, p'o deveze ar gwir a reizh betek an Tilh, Tourig ha Pereg diouzh un tu, betek Sant-Albin-ar-C'hestell ha Sant-Visant-al-Lann diouzh an tu all.
• Ar Goadeg Nevez, ur vilin-avel e Ruzieg ha hini Ruzinieg a oa e dalc'h an aotrouien ouzhpenn da gastelloù Ruzieg ha Soulvac'h.

Kalz gwizien a oa dindan beli aotrouien Ruzieg.

Tiegezhioù brudet a voe perc'henn war gastelliezh Ruzieg :

• tiegezh Ruzieg
• tiegezh Kastell-Geron
• tiegezh Reoz
• tiegezh Laval
• tiegezh Montmorency
• tiegezh Bourbon-Condé

Dispac'h Gall

• Krouet e voe kumun Ruzieg e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn Kanton Ruzieg hag e Bann Kastell-Briant. E 1800 e voe lakaet en Arondisamant Kastell-Briant^[4].
• E 1793 e voe lazhet person touer ar barrez gant an emsavidi^[5].
• D’ar 14 a viz Even 1794 tro 3 eur beure e voe pilet ur bagad Chouaned e Koad Ruzieg gand soudarded republikan an adjudant-jeneral Decaen^[6].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 127 gwaz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 4,83 % eus he foblañs e 1911^[7].

Eil brezel-bed

• Mervel a reas daouzek den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[8].

Trevadennoù

• Brezel Indez-Sina: mervel a reas ur milour ag ar gumun e miz Gouhere 1954 en Ho Xuan er Viêtnam hervez monumant ar re varv, serjant e oa en 2vet Batailhon Thai^[9].
• Brezel Aljeria: mervel a reas daou vilour eus ar gumun hervez monumant ar re varv^[10].

XXI^vet kantved

• Lakaet e voe ar gumun e Kanton Kastell-Briant pa voe diskaret Kanton Ruzieg e 2014^[11].

Monumantoù ha traoù heverk

• Monumant ar re varv, luc’hskeudennoù^[12],[13] ha kartenn-bost^[14]. Dioueliet e voe d’ar 25 a viz Ebrel 1925^[15].
• Plakenn ar re varv en iliz katolik, luc’hskeudenn^[16].
• Daou beulvan^[17].
• Seizh melin^[18].

• 

• Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol, luc'hskeudennoù^[19],[20].

Manerioù

• Maner Chamballan, luc’hskeudenn^[21].
• Maner L'Orgeraie, XVIvet kantved, luc’hskeudenn^[22].
• Maner Beauvais, XVIvet kantved, luc’hskeudenn^[23].
• Lojeiz La Noë^[24].

Armerzh

• E La Guérivais e oa ur vengleuz maen-glas^[25].
• E La Minière e veze tennet houarn eus dindan an douar, luc’hskeudennoù^[26].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Tud

• François-Yves du Rocher du Rouvre; selaouer ouzh Kambr ar C'hontoù Breizh e 1782

Ardamezeg ar familhoù

	Avril, pe Apuril Aotrounez la Mataudais En argant e zervenn c'heotet, meziet en aour, hebiaet gant div goulm penn-ouzh-penn en gul, ur skourrig c'heotet en o beg
	Bonnier Aotrounez Lorgerais En argant e deir melchonenn c'heotet
	de Malestroit Aotrounez parez Ruzieg En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3.
	du Rocher Aotrounez du Rouvre En glazur e garreg en argant; e gab en erminoù

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Ruzieg

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) Ruzieg war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995