Filogeneza

Filogeneza (grč. φυλογένεση, složenica od φῦλον – fýlon = koljeno, rod, + γéνeσiς – jénnissi = rođenje, nastajanje) je proces (biološke evolucije) određene skupine organizama svih razina biosistematske klasifikacije. To je, dakle proces tog postanka, a nauka koja ga proučava je filogenija. Može biti zanimljivo da je nedopustivo mnogo primjera, pa čak i mnoštvu univerzitetsku udžbenika, u kojima se ova dva pojma (pogrešno) poistovjećuju. Jedno je proces, a drugo je nauka koja ga proučava i objašnjava njegov izvor, faktore, tok i moguću budućnost u historiji života na Zemlji.^{[1][2][3][4][5]} Oba pojma se također brkaju sa pojmom filogenetika, koji se afirmirao tek nakon uvođenja molekulsko-analitičkih metoda u objašnjenje filogeneze, tj. u filogenijska istraživanja.

Haeckelovo paleontološko drvo kičmenjaka (oko 1879). Evolucijska historija vrsta je opisana u filogenetskom stablu (drvetu života) sa mnogim granama i grančicama izraslim iz istog stabla.

Filogenetska divergencija (filetski gradualizam) (gore) pokazuje relativno spore promjene tokom geoloških epoha - Isprekidane ravnoteže (dolje) ilustriraju morfološku stabilnost i (rijetko) relativno brze evolucijske promjene.