Kopnena vojska JNA

Kopnena vojska JNA (skraćeno KoV JNA) je po brojnosti bila najveći vid Jugoslovenske narodne armije. Imala je oko 140.000 aktivnih vojnika (uključujući 90.000 regruta), a mogla je u ratnim okolnostima da mobilizira preko milion rezervista. Rezervne snage, po Koncepciji općenarodne odbrane i društvene samozaštite su bile organizirane po republičkim linijama u snage Teritorijalne odbrane i u ratnim prilikama bile bi potčinjene Vrhovnoj komandi JNA kao integralni dio obrambenog sistema. Osim TO, u ratu bi Komandi JNA bile podređene i jedinice milicije. Teritorijalnu obranu činili su bivši regruti koji su povremeno pozivani na vojne vježbe.

Kopnena vojska JNA
Amblem KoV
Država	Jugoslavija
Grana	Kopnena vojska
Dio	JNA
Glavno sjedište	Beograd
Bitke	Rat u Sloveniji Rat u Hrvatskoj Rat u Bosni i Hercegovini
Komandanti
General-pukovnik	Života Panić

Historija

Kopnena vojska JNA svoje korijene vuče iz jugoslavenskih partizanskih jedinica Drugog svjetskog rata. Kao dio antifašističke borbe u narodnooslobodilačkom ratu Jugoslavije, Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ), osnovana je 22. decembra 1941. u Rudom u Bosni i Hercegovini. Poslije oslobođenja Jugoslavije od okupacije Sila osovine, tog datuma se službeno obilježavao Dan JNA u SFR Jugoslaviji. U martu 1945, NOVJ je preimenovana u Vojsku Jugoslavije (Jugoslavenska Armija) a poslije 10 godina 22. decembra 1951, dobija pridjev narodna.

U septembru 1968. za podršku JNA je osnvana Teritorijalna odbrana (TO), a 21. februara 1974. jedinice TO su bile podređena pokrajinama ili republikama. Tako da su JNA i TO postali jednaki dijelovi jugoslavenskih oružanih snaga.

Organizacija

Organizacija Kopnene vojske se od osnivanja nekoliko puta mijenjala. Kopnena vojska je bila podijeljena na armije (armijske oblasti), koje su uglavnom bile raspoređene po granicama saveznih republika.^[1]

1983.

Po jugoslavenskom Ustavu iz 1974., Kopnena vojska je bila podijeljena u šest vojnih oblasti u pet republika:

• Prva armija (Beograd) - sjeverna SR Srbija i SAP Vojvodina
• Druga armija (Niš) - južna SR Srbija i SAP Kosovo
• Treća armija (Skoplje) - SR Makedonija
• Peta armija (Zagreb) - SR Hrvatska
• Sedma armija (Sarajevo) - SR Bosna i Hercegovina
• Deveta armija (Ljubljana) - SR Slovenija
  • Uključen Drugi korpus (Titograd)
• Primorska pomorska vojna oblast (Split) - ranije Četvrta armija

1991.

Uslijed proglašavanja nezavisnosti Hrvatske i Slovenije, te povlačenja JNA sa teritorija tih država, došlo je do reorganizacije armijskih oblasti:

• Prva armija - sjeverna SR Srbija, SR Bosna i Hercegovina i SAP Vojvodina
• Treća armija - SR Makedonija, južna sjeverna SR Srbija, SAP Kosovo i SR Crna Gora
• Peta armija - bivša SR Hrvatska i SR Slovenija
• Primorska pomorska vojna oblast - pomorski dijelovi bivša SR Hrvatska i SR Crne Gore^[1]

1992.

Konačna struktura Kopnene vojske JNA izgledala je 1992. godine:

• Prva armija - sjeverna SR Srbija, SR Bosna i Hercegovina i SAP Vojvodina
• Druga armija - SR Bosna i Hercegovina
• Treća armija - SR Makedonija, južna sjeverna SR Srbija, SAP Kosovo i dijelovi SR Crne Gore
• Četvrta armija - dijelovi SR Crne Gore^[1]

Napetosti unutar JNA i TO postalo je očigledno i odrazilo se na političku situaciju u Jugoslaviji koja se postupno pogoršavala poslije 1980. Savezna vlada je bila zabrinuta da će jugoslavenske republike iskoristiti TO što bi olakšalo njihovo otcjepljenje od Jugoslavije i zbog toga su razoružali Kosovski TO sa 130.000 članova. Godine 1988 JNA objedinjuje čitav TO u sastav JNA, a general Blagoje Adžić postaje gavnkmandujući oružanih snaga JNA i Generalštaba.

Činovi

Činovi u Kopnenoj vojsci JNA odgovarali su činovima u RV i PVO, dok su se oficirski činovi razlikovali u Jugoslavenskoj ratnoj mornarici. Osobe u rezervnom sastavu TO imale su ispred čina prefiks (rez.), što je označavalo da u tom trenutku nisu u redovnom sastavu. Čin pripadnika TO se prenosio iz vremena služenja JNA, a vremenom bi se povećavao sve do najvišeg čina (Zastavnik prve klase - za podoficire i kapetan prve klase za oficire). U slučaju aktiviranja oznaka se nije mijenjala. U kolokvijalnoj upotrebi postojala je razlika između prva četiri oficirska čina i sljedeća tri, ali se ne može govoriti o nižim oficirskim i višim oficirskim činovima, jer su svi oni bili oficiri. Nije bilo formalnog razlikovanja među njima. Uvijek se znalo, ko je stariji po činu taj je pretpostavljeni, ko je mlađi po činu taj je potčinjeni.^[2] JNA - SFRJ</ref>

Uniforme

Vojnici

Oficiri

Naoružanje i vojna oprema

Pješadijsko naoružanje

Oklopna vozila

M4 Sherman je u programu pomoći tadašnjoj SFRJ pristigao u velikim količinama počevši od 1951.

T-34 bio je najduže korišteni tenk JNA. Sa vojne vježbe 1969. godine.

JNA je u inventaru imala veći broj lovaca tenkova M36 Jackson

U trenutku isporuke JNA je dobila najmoderniji zapadni tenk M47 Patton, 1951. godine.

M18 Hellcat, jedan od najbržih lovaca tenkova ostao je u JNA do kraja postojanja armije.

M-84 predstavljao je najmoderniji i jedini masovno proizvođen tenk u SFR Jugoslaviji.

Tenkovi
Vozilo	Zemlja porijekla	Godine korištenja	Tip	Brojno stanje
M3 Stuart	SAD	1944. - 1956.	Laki tenk	25+ [3]
PT-76	SSSR	1968. - 1992.	Laki tenk	63
T-34/85	SSSR	1945. - 1992.[4]	srednji tenk	~ 1018 [5]
T-34/76	SSSR	1945. - 1950. (?)	Srednji tenk	~ 5
M4 Sherman	SAD	1951. - 1973.	Srednji tenk	630 [6]
M47 Patton	SAD	1951. - 1988.	Srednji tenk	319 [7][8]
T-54	SSSR	1961. - 1992.	Osnovni borbeni tenk	140 [9]
T-55	SSSR	1964. - 1992.	Osnovni borbeni tenk	1600 [10]
T-72	SSSR	1979. - 1992.	Osnovni borbeni tenk	72 do 76
M-84	SFRJ	1983. - 1992.	Osnovni borbeni tenk	~ 430
Samohodna vozila
Vozilo	Zemlja porijekla	Godine eksploatacije	Tip	brojno stanje
M7	SAD	1945. - 1992.	Samohodna artiljerija	70+ [11]
M8 Scott	SAD	1945. -?	Samohodna artiljerija	7
ISU-152	SSSR	1945. -?	Samohodna artiljerija	1 [12]
2S1 Gvozdika	SSSR	1953. - 1992.	Samohodna artiljerija	~ 100
SU-76	SSSR	1945. - 1956.	Lovac tenkova	87
M18 Hellcat	SAD	1953. - 1992.	Lovac tenkova	250
M36 Jackson	SAD	1953. - 1992.	Lovac tenkova	399
SU-100	SSSR	1945. - 1992.	Lovac tenkova	40
Samohodna PVO vozila
Vozilo	Zemlja porijekla	Godine eksploatacije	Tip	brojno stanje
M15 MGMK	SAD	1951. -?	Samohodna artiljerija	15
M53/59 Praga	Čehoslovačka	1969. - 1992.	Samohodna artiljerija	789
ZSU-57-2	SSSR	1961. - 1992.	Samohodna artiljerija	60
BOV-3	SFRJ	? - 1992.	Samohodna artiljerija	150+