Lukavac

Za druga značenja, pogledajte Lukavac (čvor).

Lukavac je grad i naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini. Nalazi se u srednjem toku rijeke Spreče u Tuzlanskom kantonu u Federaciji Bosne i Hercegovine, te kroz Lukavac prolazi pruga Tuzla-Doboj.

Lukavac
Grad
Grad Lukavac
Panorama Lukavca
Zastava Grb
Grad Lukavac u Bosni i Hercegovini
Lukavac Lokacija u Bosni i Hercegovini
Koordinate: 44°31′55.7″N 18°31′51.0″E
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Federacija Bosne i Hercegovine
Kanton	Tuzlanski
Vlada
• Gradonačelnik	Edin Delić[1] (SDBiH)
Površina
• Grad	338,36 km2
• Naseljeno mjesto	10,14 km2
Najveća nadmorska visina	180 m
Stanovništvo (2013)
• Grad	44.520
• Grad (gustoća)	131,58 /km2
• Naseljeno mjesto	12.061
• Naseljeno mjesto (gustoća)	1.189,45 /km2
Vremenska zona	CET (UTC+1)
• Ljeti (DST)	CEST (UTC+2)
Poštanski broj	75 300
Pozivni broj	(+387) 35
Matični broj	131598[2]
Matični broj grada	10600
Veb-sajt	lukavac.ba

Historija

Na području Lukavca pronađeni su ostaci kultura iz bronzanog doba na brdu Gradina kod Ozrena, koji ukazuju da je područje ove općine bilo naseljeno još u prahistoriji.

Arheološki nalazi iz bakarnog doba u naselju Bokavići, koje se pod istim imenom spominje još 1512, pokazuju da su ljudi iz ovog dijela Bosne i Hercegovine nalazili pogodne uslove za podmirivanje svojih životnih potreba još u staro doba, prije naše ere. U popisima početkom XVI vijeka evidentirana je većina sadašnjih naselja lukavačke općine: Gornji i Donji Lukavac, Bokavići, Modrac, Srednja i Donja Smoluća, Puračić, Turija, Devetak, Dobošnica, Gnojnica, Kruševica itd. Ime Lukavac, koje se susreće i u drugim krajevima, spominje se u pisanim dokumentima 1528. godine kao Gornji i Donji Lukavac, a u popisu stanovništva iz 1885. godine spominje se kao Lukavac turski i Lukavac srpski. U jednoj turskoj ispravi iz 1644. spominje sePaša Lukavac što mnogi uzimaju kao temelj za ime Lukavac, jer o imenu Lukavac postoji nekoliko verzija.

Nastanak i razvoj grada Lukavca uslovljen je nastankom fabrike sode. Lukavac se od male fabričke kolonije razvio u industrijsko naselje po svim zahtjevima urbane i komunalne tehnike, higijene i hortikulture. Prvo oslobođenje Lukavca 30. septembra 1943. godine, odnosno drugo oslobođenje Lukavca 13. septembra 1944. godine, Lukavac je dočekao sa 159 porodičnih stanova, podijeljenih u 3 zasebna građevinska rejona. Kasnijom rekonstrukcijom stambenih zgrada, se brojno stanje stanova povećalo i zajedno sa do tada novoizgrađenim 1958. iznosilo je 269 stanova. Danas Lukavac broji 44.520 stanovnika.

Geografija

Jezero Modrac

Prosječna nadmorska visina je 186 metara, površina 320 km². Na području ove općine je 1991. godine živjelo 56.830 stanovnika. Općina Lukavac je jedna od najznačajnijih tačaka na industrijskoj, rudarskoj i turističkoj karti Bosne i Hercegovine. Lukavačka općina zauzima prostor od 352,66 km ². Intenzivan razvoj ove općine počinje nakon Drugog svjetskog rata. U tom periodu općina se ubrzano razvija što dovodi i do razvoja proizvodnje, trgovine, sporta i kulture, kao i do organizovanja ljudi u razne organizacije.

Najvažniji dio turističke ponude Lukavca vezan je za akumulaciono jezero Modrac i turističko-ugostiteljske kapacitete na jezeru. Jezero Modrac ima površinu od 17 km² od čega je 1000 m urađene obale sa izgrađenim objektima za odmor i rekreaciju: plaže, tuševi, restorani, koncertna arena i dr. Ljubiteljima prirode se nadomak Lukavca, pored Modraca nude i izletišta Vijenac sa planinskim jezerom, Svatovac sa planinarskom kućom, Bistaračko jezero (udaljeno 1 kilometar od centra grada Lukavca), te više lokacija na rijekama Spreča (Palučak, Batare) i Turija (Soko, Čagalo).

Stanovništvo

Glavni članci: Demografija Lukavca i Spisak naseljenih mjesta u gradu Lukavcu

Po službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, grad Lukavac imalo je 57.070 stanovnika, raspoređenih u 44 naselja.

Poslije potpisivanja Dejtonskog sporazuma, općina Lukavac, gotovo u cjelini, ušla je u sastav Federacije Bosne i Hercegovine. U sastav Republike Srpske ušao je dio naseljenog mjesta Krtova.

Grad Lukavac

Sastav stanovništva – grad Lukavac
	2013.[3]	1991.[4]	1981.[5]	1971.[6]	1961.[7]
Osoba	44 520 (100,0%)	57 070 (100,0%)	54 666 (100,0%)	51 781 (100,0%)	34 151 (100,0%)
Bošnjaci	38 561 (86,62%)	38 080 (66,73%)1	34 845 (63,74%)1	34 010 (65,68%)1	9 757 (28,57%)1
Hrvati	1 524 (3,423%)	2 159 (3,783%)	2 592 (4,742%)	3 111 (6,008%)	3 190 (9,341%)
Srbi	1 499 (3,367%)	12 169 (21,32%)	12 089 (22,11%)	13 526 (26,12%)	10 242 (29,99%)
Bosanci	1 187 (2,666%)	–	–	–	–
Romi	427 (0,959%)	–	111 (0,203%)	9 (0,017%)	9 (0,026%)
Muslimani	395 (0,887%)	–	–	–	–
Nisu se izjasnili	378 (0,849%)	–	–	–	–
Bosanci i Hercegovci	296 (0,665%)	–	–	–	–
Ostali	102 (0,229%)	1 238 (2,169%)	190 (0,348%)	315 (0,608%)	71 (0,208%)
Nepoznato	80 (0,180%)	–	–	–	–
Albanci	32 (0,072%)	–	16 (0,029%)	29 (0,056%)	22 (0,064%)
Jugoslaveni	12 (0,027%)	3 424 (6,000%)	4 648 (8,503%)	613 (1,184%)	10 705 (31,35%)
Crnogorci	11 (0,025%)	–	137 (0,251%)	122 (0,236%)	70 (0,205%)
Slovenci	10 (0,022%)	–	25 (0,046%)	30 (0,058%)	57 (0,167%)
Makedonci	3 (0,007%)	–	10 (0,018%)	8 (0,015%)	14 (0,041%)
Ukrajinci	2 (0,004%)	–	–	–	–
Turci	1 (0,002%)	–	–	–	–
Mađari	–	–	3 (0,005%)	8 (0,015%)	14 (0,041%)

1. ¹ Modalitet Muslimani se danas označava kao modalitet Bošnjaci.

Naseljeno mjesto Lukavac

Sastav stanovništva – naseljeno mjesto Lukavac
	2013.[8]	1991.[9]	1981.[10]	1971.[11]	1961.[7]
Osoba	12 061 (100,0%)	12 647 (100,0%)	10 597 (100,0%)	8 613 (100,0%)	6 953 (100,0%)
Bošnjaci	10 001 (82,92%)	7 596 (60,06%)1	5 424 (51,18%)1	5 221 (60,62%)1	690 (9,924%)1
Bosanci	610 (5,058%)	–	–	–	–
Hrvati	361 (2,993%)	493 (3,898%)	651 (6,143%)	892 (10,36%)	1 148 (16,51%)
Srbi	273 (2,263%)	2 219 (17,55%)	1 905 (17,98%)	1 897 (22,02%)	2 512 (36,13%)
Romi	229 (1,899%)	–	97 (0,915%)	–	–
Nisu se izjasnili	195 (1,617%)	–	–	–	–
Bosanci i Hercegovci	192 (1,592%)	–	–	–	–
Muslimani	95 (0,788%)	–	–	–	–
Ostali	50 (0,415%)	399 (3,155%)	46 (0,434%)	94 (1,091%)	54 (0,777%)
Albanci	29 (0,240%)	–	3 (0,028%)	13 (0,151%)	13 (0,187%)
Crnogorci	8 (0,066%)	–	97 (0,915%)	76 (0,882%)	54 (0,777%)
Jugoslaveni	5 (0,041%)	1 940 (15,34%)	2 346 (22,14%)	382 (4,435%)	2 412 (34,69%)
Slovenci	5 (0,041%)	–	16 (0,151%)	27 (0,313%)	46 (0,662%)
Nepoznato	4 (0,033%)	–	–	–	–
Makedonci	3 (0,025%)	–	9 (0,085%)	5 (0,058%)	11 (0,158%)
Turci	1 (0,008%)	–	–	–	–
Mađari	–	–	3 (0,028%)	6 (0,070%)	13 (0,187%)

1. ¹ Modalitet Muslimani se danas označava kao modalitet Bošnjaci.

Kultura

Nacionalni spomenici

Glavni članak: Spisak nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine u Lukavcu

Poznate ličnosti

• Asim Bajrić, pjevač

Sport

• Aikido klub "Gard"
• KK Lukavac
• KK Radnički Lukavac, osnivači su bivši članovi KK Lukavac, koji godinama egzistira ali bez zapaženih rezultata^[12]
• FK Radnički Lukavac
• Biciklistička staza HKD Napredak, Biciklijada
• ŽOK Lukavac
• OK 7-Lukavac
• ŽOK Smeč
• RK Lukavac
• Plivački klub Galeb GIKIL, dvije godine zaredom najbolja ekipa općine Lukavac, uz brojne medalje, rekord BiH u štafeti 4x100m mješovito (Emina Sejdinović, Zerina Karić, Lejla Osmanbegović i Matea Tunjić), u 2012. godini oborile su 12 državnih rekorda BiH (Emina Sejdinović 8 i Matea Tunjić 4)^[13]