Pirofosforna kiselina

Pirofosforna kiselina – poznata i kao difosforna kiselina – je dietil eter i etil alkohol, tečnost bez boje i mirisa, higroskopna, u vodi tastvorljiva kiselina na bazi fosfora. Njen anhidrid se javlja u dva različita oblika, koji se tope na 54.3 °C i 71.5 °C.^[1][2][3][4]

Pirofosforna kiselina
Općenito
Hemijski spoj	Pirofosforna kiselina
Druga imena	Difosforna kiselina IUPAC jme:Difoforna kiselimn μ-Oksido-bis(dihidroksidooksidofosfor)
Molekularna formula	H4P2O7
CAS registarski broj	2466-09-3
SMILES	O=P(O)(O)OP(=O)(O)O
InChI	1/H4O7P2/c1-8(2,3)7-9(4,5)6/h(H2,1,2,3)(H2,4,5,6)
Osobine1
Molarna masa	177,97 g/mol
Tačka topljenja	71,5
Rastvorljivost	Krajnje rastvorljiva – vrlo rastvorljiva u alkoholu i eteru
Rizičnost
NFPA 704	0 0 0
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Ova kiselina se najbolje priređuje ionskom izmjenom iz natrij-pirofosfata ili reakcijom sumporovodik-olovnog pirofosfata. Kada fosforna kiselina dehidrira, kao jedan od proizvoda, nastaje i pirofosforna kiselina. Kada se pirofosforna kiselina otopi, brzo nastaje ravnotežna smjesa fosforne, pirofosforne i polifosfornih kiselina. Postotak mase pirofosforne kiseline je oko 40%, a iz taline se teško rekristalizira. U vodenoj otopini pirofosforna kiselina, kao i sve polifosforne kiseline, hidrolizira i na kraju se uspostavlja ravnoteža između fosforne, pirofosforne i polifosfornih kiselina. Ako je vrlo razrijeđena, vodena otopina pirofosforna kiselina sadrži samo fosfornu kiselinu.^[5]

H₄P₂O₇ + H₂O ${\displaystyle \rightleftharpoons }$ 2H₃PO₄

Pirofosforna kiselima je umjereno jaka neorganska kiselina. Anioni, soli i estri pirofosforne kiseline zovu se pirofosfati.

Iako je korozivna, nije poznato da je pirofosfarna kiselina na neki drugi način otrovna,^[6]

Historija

Ime pirofosfornoj kiselini je dao "Mr. Clarke of Glasgow", 1827., koji je zaslužan za njeno otkriće, nakon grijanja na crvenom žaru natrij-fosfatne soli. Utvrđeno je da fosforna kiselina, kada se zagrije do crvene topline, formira pirofosfornu kiselinu koja je lahko pretvara u fosfornu, pomoću vruće vode.^[7]

Također pogledajte

• Fosforna kiselina
• Fosforasta kiselina
• Metafosforna kiselina
• ADP
• ATP
• Trifosforna kiselina