Rakovi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Rakovi (latinski: Crustacea) su zglavkari za koje je karakteristično da imaju dva para ekstremiteta i dva para antena.
Rakovi su uglavnom vodene životinje, ali mali broj vrsta živi i na kopnu u vlažnim sredinama. Žive u svim tipovima voda – od planktona do dubina preko 10.000 metara. Većina ih živi slobodno, iako postoje i parazitski oblici. Postoji oko 75.000 opisanih vrsta, različitih veličina – od mikroskopskih do velikih, poput jastoga ili divovskih rakova.
Tijelo im je bilateralno simetrično, najčešće podijeljeno na glavu, prsa i trbuh, koji zajedno mogu tvoriti cephalothorax. Broj segmenata varira među grupama. Većina rakova ima karapaks – oklop koji štiti tijelo, a često učestvuje i u disanju.
Rakovi dišu škrgama, imaju dva para antena i raznovrsne ekstremitete koji se razlikuju po funkciji – od hvatanja hrane do kretanja. Kod primitivnijih vrsta ekstremiteti su sličniji, dok su kod naprednijih specijalizovani.
Na kraju tijela imaju telzon s analnim otvorom, a često i nastavak zvan furka. Ovaj podtip zglavkara obuhvata oko 52.000 vrsta najčešće dobro pokretnih životinja koje vode slobodan način života, sa samo nekoliko vrsta koje su sesilne i rijetkim parazitskim vrstama.
Ekstremiteti rakova su dvograni, što znači da se sastoje od dvije grane – egzopodita (vanjske grane) i endopodita (unutrašnje grane). Osnovu čini protopodit, građen od dva dijela – koksa i bazipodita. Endopodit je obično bolje razvijen, dok je egzopodit često smanjen ili nestane.
Oblik i broj članaka ekstremiteta razlikuju se zavisno od dijela tijela i vrste raka. Neki ekstremiteti služe za kretanje, drugi za uzimanje hrane, a neki se mogu pretvoriti u škrge ili imaju ulogu u ishrani.
Prema položaju, razlikuju se četiri glavne grupe ekstremiteta:
Preoralni (ispred usta) – antene i antenule, služe za osjet i ponekad kretanje;
Oralni (oko usta) – mandibule i maksile, služe za usitnjavanje i pridržavanje hrane;
Pereopode (na toraksu) – služe za kretanje, nošenje jaja ili filtriranje hrane;
Pleopode (na abdomenu) – često se smanjuju, ali mogu služiti za nošenje jaja ili kopulaciju.
Ekstremiteti su vrlo raznoliki i mogu imati različite funkcije čak i unutar iste grupe rakova.
Rakovi mogu mijenjati boju zahvaljujući hromatoforama (pigmentnim ćelijama) i tako se štititi od predatora. Boja se mijenja fiziološki ili morfološki – postupno ili naglo. Neke žlijezde luče različite sekrete (ljepljive, svjetleće itd.).
Kutikula, ima zaštitnu i potporu funkciju. U njoj se nalaze pigmenti i minerali (kalcij, fosfati) koji jačaju oklop, mada kod nekih vrsta tijelo može biti prozirno.[1]
Remove ads
Podjela
Rakovi su podjeljeni na šest klasa:
- Branchiopoda
- Cephalocarida
- Malacostraca
- Maxillopoda
- Ostracoda
- Remipedia
Reference
Vanjski linkovi
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads