1919 шо

1919 (эзар исс бӀе ткъайесналгӀа) шо Григорианан рузманца — високосан доцу шо, долалуш долу Кхаарахь. Иза вайн эран 1919 шо ду, 919 шо 2 эзарлагӀа шерашкахь, 19 шо бӀешеран, 9 шо 2-гӀа иттаннаш шерашкахь XX бӀешеран, 10 шо 1910-гӀа шерийн.

II эзар шо

XVIII бӀешо — XIX бӀешо — XX бӀешо — XXI бӀешо — XXII бӀешо

1890‑гӀа 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900‑гӀа 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910‑гӀа 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920‑гӀа 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930‑гӀа 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940‑гӀа 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950‑гӀа 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960‑гӀа 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970‑гӀа 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980‑гӀа 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990‑гӀа 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000‑гӀа 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Хронологин таблица

1919 шо кхечу рузманашкахь

Григорианан рузма	1919 MCMXIX
Юлианан рузма	1918—1919 (14 январехь дуьйна)
Юлианан рузма византийн эрица	7427—7428 (14 сентябрехь дуьйна)
Рум йиллинчара дӀа	2671—2672 (4 майхь дуьйна)
Жуьгтийн рузма	5679—5680 ה'תרע"ט — ה'תר"ף
Исламан рузма	1337—1338
Шираэрмалойн рузма	4411—4412 (11 августехь)
Эрмалойн килсан рузма	1368 ԹՎ ՌՅԿԸ
Цийн рузма	4615—4616 戊午 — 己未 можа говр — можа уьстагӀ
Эфиопийн рузма	1911 — 1912
ШирахӀиндин рузма
- Викрам-самват	1975—1976
- Шака самват	1841—1842
Иранан рузма	1297—1298
Буддийн рузма	2462
Японин шераш дагардар	8-гӀа шо Тайсё
Рузма чучхе	8-гӀа шо чучхе

Хиламаш

Январь

• 1 январь — Смоленскехь кхайкхина РСФСР йукъахь Советийн Социалистийн Республика Белорусси кхолларх Манифест^[1].
• 2 январь — полякийн легионераша Вильнюсан белхалойн Кхеташо дIаса а лаьллина, дIалецира гIала^[2].
• 3 январь —Ригехь хIоттийна советийн Iедал^[3].
• 4—5 январь — Польшехь харцам бан гIертар^[4].
• 5 январь
  • ЦIен эскаро дIалецира Вильнюс^[2].
  • Берлинехь болабелира Спартакахойн гIаттам^[5].
• 13 январь — Ригехь болх болийна 1-ра Йерриглатвин Советийн гуламо^[3].
• 15 январь — Берлинехь германин эпсарша байина Либкнехт Карл а, Люксембург Роза^[6] а.
• 18 январь — КIайнгвардихойн гIаттам Ташкентехь. Сихха охьатаIийна^[7].
• 19 январь — арахецна Эрмалойн геноцид — «Хьийзийна Эрмалойчоь» цIе йолу дуьххьарлера фильм.
• 21 январь — Красноводске Йуккъера Азера британин эскарийн гIуллакхна куьйгалла дархьама веира Гергара Малхбалехьара британин ницкъийн баьчча фельдмаршал Милн Джордж^[8].
• 22 январь — кхайкхийна Украинийн Халкъан Республика а, Малхбузен- украинийн халкъан республика а цхьаьнатохар^[9].
• 25 январь — америкин-канадин эскаран дуьхьала Шенкурскан операци йоьдуш БАЦIЕн 6-гIа эскаро дIалецира Шенкурск^[10].
• 27 январь — Йоккха Британехь промышленностан Клайд эркан кIоштахь йолайелла 16 дийнан Клайдан стачка (Шотланди), цигахь дакъалецира 100 000 сов белхалочо^[11].
• 31 январь — Вильнюсехь дIабиллина Советийн Литван уездийн революцин комитетийн векалийн гулам^[2].

Февраль

• 1 февраль — Петроградехь кхоьллина Невски-Александран вежаралла^[12].
• 18 февраль — Вильнюсехь кхаа денна дIабиллина Литван Кхеташонийн 1-ра Гулам, цуо къобал дина Белоруссин Литвахой-Белоруссийн Советийн Социалистийн Республике (Литбел) цхьаьнакхета эшар^[13].
• 25 февраль — Сербийн, хорватийн, словенийн паччахьаллин декретаца дIайаьхна гIопаллин бакъонах йисинарш — кметчина а, колонат а, кхин а кхайкхийна даккхий латтанаш декъар^[14].
• 27 февраль — Вильнюсехь Литван а, Белоруссин а ЦКхК цхьаьнатоьхначу хийшамехь кхоьллина Литвахойн-Белоруссийн Советийн Социалистийн Республикин правительство^[13] — ЛБССР Халкъкомкхет коьртехь Мицкявичюс-Капсукас Винцас волуш, ЛБССР ЦКхК коьртехь Циховский Казимир^[15] волуш.

Март

Оцу шарахь хилларг

• ГIойтlар партизанаш Деникинан эскир эшина (1919 шеран 7 март)

Оцу шарахь бинарш

• Дуда Энгиноев (1919 шеран 25 июнь — 1979 шеран 22 октябрь) — ГӀарвалар Ордени кхаа степень кавалер

Оцу шарахь белларш

• Шерипов Асланбек (1897 шеран 18 сентябрь — 1919 шеран 11 сентябрь) — революционер, публицист, серлонча
• Ро́за Люксембу́рг (1871 шеран 5 март, Замосць, Польша, Российн импери — 1919 шеран 15 январь, Берлин) — марксизман теоретик, философ, экономист, публицист.

Белла

Хьажа иштта: Категори:Белларш 1919 шарахь

Январь

• 10 январь — Вивульский Антоний, оьрсий архитектор а, скульптор а.
• 14 январь — Дроздовский Михаил (вина 1881), инарла, Шайн лаамечеран эскаран дивизин хьаькам.
• 15 январь — Либкнехт Карл, немцойн революционер, марксист, социал-демократин парламентан политик, Германин Коммунистийн парти кхоьллинчех а, лидерех а цхьаъ (вина 1871).
• 21 январь — Туган-Барановский Михаил, оьрсийн экономист, историк, украинийн къоман боламан гIуллакххо.

Февраль

• 9 февраль — Гейгер Людвиг Мориц Филипп, немцойн йаздархо, журналист, редактор, литературин йемалча, литературин историк, биограф, исбаьхьаллаIамориг, гочдархо^[16].
• 16 февраль — Холодная Вера Васильевна, оьрсийн киноактриса.

Март

• 16 март — Свердлов Яков Михайлович, российн политикин а, пачхьалкхан а гIуллакххо, революционер, большевик, ЙЦКхК председатель (формалан РСФСР куьйгалхо) 1917 ноябрехь — 1919 мартехь шш.

Апрель

• 10 апрель — Сапата Эмилиано, Мексикин революцин лидерех цхьаъ, Мексикин къоман турпалхойх цхьаъ (вийна).

Нобелан совгIаташ

• Физикера: Штарк Йоханнес — «харшийн зIаьнаршкахь Доплеран эффект дIайелларна а, электрийн аренахь спектран асанаш йекъарна».
• Литературера: Шпиттелер Карл — «Iаламат дика „Олимпийн бIаьсте“» эпосна.

Хьажа кхин а

1919 шо