Кейӳ облаҫӗ

Кейӳ облаҫӗ (Киев облаҫӗ, укр. Київська область, Київщина) — Украина ҫурҫӗр пайӗнче вырнаҫнӑ облаҫ. Облаҫ центрӗ — Кейӳ хули, анчах администрациллӗ пайлану тӑрӑх вӑл облаҫ йышне кӗмест.

Кейӳ облаҫӗ
укр. Київська область
Ялав[d]	Герб[d]
Никӗсленӳ/йӗркеленӳ вӑхӑчӗ	1932 çулхи нарăс, 27-мĕшĕ[1]
Витлев	Київщина
Кӗске ят	Київська область
Йӗркелӳ пуҫлӑхӗн ӗҫӗ ячӗ	Кейӳ хулин Пуҫлӑхӗ[d]
Патшалӑх	Украина
Администраци вырӑнӗ	Кейӳ
Административлӑ-территориллӗ пай	Украина
Вӑхӑт тӑрӑхӗ	UTC+2[d] и UTC+3
Геоданнӑйсем	Data:Ukraine/Kyiv.map
Правительство пуҫлӑхӗ	Володин, Василий Геннадьевич[d]
Халӑх йышӗ	▲1 795 079 чел. (2022 кăрлач 1)[2]
Административлӑ пайланӑвӗ	Белоцерковский район[d], Барышевский район[d], Богуславский район[d], Бориспольский район[d], Бородянский район[d], Броварский район[d], Фастовский район[d], Иванковский район[d], Кагарлыкский район[d], Киево-Святошинский район[d], Макаровский район[d], Мироновский район[d], Обуховский район[d], Переяслав-Хмельницкий район[d], Полесский район[d], Ракитнянский район[d], Сквирский район[d], Ставищенский район[d], Таращанский район[d], Тетиевский район[d], Васильковский район[d], Володарский район[d], Вышгородский район[d], Яготинский район[d] и Згуровский район[d]
Чикӗленсе тӑрать	Житомир облаçĕ, Винница облаҫӗ[d], Черкассы облаҫӗ[d], Полтава облаçĕ, Чернигов облаҫӗ[d], Гомель облаҫӗ[d] и Кейӳ
Тивӗҫнӗ наградӑсем
Лаптӑк	28 131 тăваткал километр
Почта индексӗ	07000–07999, 08000–08999 и 09000–09999
Электронлӑ почта	[e-mail]
Официаллӑ сайт	kor.gov.ua(укр.)
Экономики	economy of Kyiv Oblast[d]
Элтеш инициативӗн URL адресӗ	petition.kor.gov.ua(укр.)
Вырӑнти телефон кочӗ	45
Автомобиль номерӗн кочӗ	AI и KI
Кейӳ облаҫӗ
Медиафайлы на Викиампар

Облаҫ лаптӑкӗ — 28 131 ҫм² (Украинӑн лаптӑкӗн 4,66 %, лаптӑкпа 8-мӗш регион). 2022 ҫул вӗҫӗнче пӗлӗм тӑрӑх облаҫра 1,8 млн ҫын пурӑнать.

Вӑл Тӑнӑвар юханшывӗн вӑта юхӑмӗнче, нумайрахӑш пайӗ сылтӑм хӗрринче вырнаҫнӑ. Тухӑҫра Украинӑн Черниговпа Полтава облаҫӗсемпе, кӑнтӑр-тухӑҫра Черкассы облаҫӗпе, кӑнтӑр-анӑҫра Винница облаҫӗпе, анӑҫра Житомир облаҫӗпе, ҫурҫӗрте Беларуҫӑн Гомель облаҫӗпе чикӗленет.

Чи йышлӑ хула — Шурӑ Чиркӳ.

Кейӳ облаҫӗ 1932 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче йӗркеленӗ.

Облаҫра 7 район, 69 пӗрлешнӗ территориллӗ громада, 489 староста округӗ, 26 хула, 30 поселок, пӗтӗмпе 1182 пурӑнан вырӑн пур. Облаҫӑн ҫурҫӗр 2 пин ҫм² лаптӑклӑ пайӗнче Чернобыль ютшӑну зони вырнаҫнӑ. Славутич хули – Кейӳ облаҫӗн Чернигов облаҫӗ ҫӗрӗнчи эксклавӗ. Коцюбинское хула евӗр поселокӗ – Кейӳ облаҫӗн Кейӳ хули ҫӗрӗнчи эксклавӗ.

Тавралӑх

	Беларуҫ Беларуҫ (Гомель облаҫӗ)	Чернигов облаҫӗ Чернигов облаҫӗ
Житомир облаҫӗ Житомир облаҫӗ		Полтава облаҫӗ Полтава облаҫӗ
Винница облаҫӗ Винница облаҫӗ	Черкассы облаҫӗ Черкассы облаҫӗ	Черкассы облаҫӗ Черкассы облаҫӗ

Облаҫ ҫийӗ — Тӑнӑвар айлӑмне тайӑмпа сӑртлӑ тӳрӗмлӗх. Рельеф тӗсӗпе виҫӗ пайра пайланать. Ҫурҫӗр пайра Полесье айлӑмӗ (198 метр таран ҫӳллӗш). Сулахай хӗрринчи Тӑнӑварҫум айлӑмӗ пур, унра нумай юханшыв айлӑмӗсем пур. Тӑнӑварҫум сӑртлӑхӗ — облаҫӑн кӑнтӑр-анӑҫ пайӗнче вырнаҫнӑ — чи пайлануллӑ тата чи ҫӗкленӳллӗ облаҫ пайӗ, абсолютлӑ ҫӳллӗш — 273 метр таран.

Климат

Климат вӑхӑтлӑ континентлӗ, ҫемҫе, лайӑх нӳрӗ. Вӑтам температура: кӑрлачра –6 °C, утӑра +19,5 °C. Вегетаци тапхӑрӗн вӑрӑмӑшӗ: 198-204 кун. Активлӗ температурӑсен пӗрлешни ҫурҫӗртен кӑнтӑра 2500-ран 2700° таран хуллен ӳсӗнет. Ҫуллахи вӑхӑтра облаҫра 500—600 мм нӳрӗк ӳкет.

Ҫӗр айӗнчи усӑллисем

Облаҫра минераллӑ туниллӗ материалӗсем сарӑлнӑ тата кӑларӑнаҫҫӗ: гранит, гнейс, каолин, тӑм, кварц хӑйӑрӗ. Торф сийӗсем пур. Родон шывӗсем пур (Мироновка, Шурӑ Чиркӳ). Шурӑ Чиркӳ районӗн Пищики салинче иккӗмӗшле родон вырӑнӗ пур.

Тӑпрасем

Ҫурҫӗрте — ҫеремлӗ-кӗллӗ, юханшывсен айлӑмӗсенче — ҫеремлӗ-глейлӗ, ҫаранлӑ тата шурлӑхлӑ тӑпрасем сарӑлнӑ. Вӑтам пайра, вӑрмансем ҫумӗнче — кӗлернӗ хура тӑпра, тӗксӗм сӑрӑ тата ҫутӑ сӑрӑ вӑрман тӑприсем; кӑнтӑр районӗсенче — тарӑн сахал ҫӗрӗклӗ хура тӑпрасем пур. Сулахай хӗрринче — ҫаранлӑ хура, ҫаранлӑ солонецлӗ, тӑварак тата шурлӑхлӑ тӑпрасем тӗл пулӑнаҫҫӗ.

Облаҫӑн вӑрман фончӗн лаптӑкӗ — 675,6 пин га. Кейӳ облаҫӗн ҫурҫӗрӗнче лӑсӑллӑ тата хутӑш вӑрмансем сарӑлнӑ, нумайрахӑш лаптӑкра — тӗрлӗ курӑклӑ-пучахлӑ ҫарансемпе шурлӑхлӑ вырӑнсем. Кӑнтӑрта сарлака ҫулҫӑллӑ вӑрмансем (юман, граб, каврӑҫ, ҫирӗк, ҫӑка), тӗмӗсем, ҫарансем пур. Облаҫ икӗ ҫутҫанталӑк зонисенче вырнаҫнӑ: хутӑшнӑ вӑрмансем (Кейӳ Полесйи) тата вӑрман-хирсем. Облаҫ ҫурҫӗр пайӗнчи типӗтмен те нумай нӳрлетнӗ тата шурлӑхлӑ, айлӑмлӑхлӑ юшкӑнлӑ-зандрлӑ тата хысаллӑ ҫутҫанталӑклӑ-территориллӗ комплекссем сарӑлнӑ, кӑнтӑрта вара — улӑхлӑ-хирлӗ ҫӳллӗ пайланӑ тата хысаллӑ, вӑрманлӑ-хирлӗ ҫӳллӗ пайланӑ комплекссем вырнаҫнӑ.

Усрав-Ҫутҫанталӑк фончӗ

2016 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӑларнӑ пӗлӗм тӑрӑх: Кейӳ облаҫӗнче ҫутҫанталӑклӑ-усравлӑ фондри 196 вырӑнпа объект пур (пӗтӗм лаптӑк 340421,39 га), шутласа Тӑнӑвар-Тетерев тата Залесье усравлӑ-сунарлӑ хуҫалӑхсем, 7 усравлӑх (Тӑнӑвар-Десна, Дзвонковое, Жорновка, Илья, Усовка) тата «Александрия» дендропарк (Шурӑ Чиркӳре). Вӗсенчен 171 вырӑнти пӗлтерӗшлӗ территорипе объект (пӗтӗм лаптӑк 31986,77 га), пӗтӗм патшалӑх пӗлтерӗшлӗ 23 территори (пӗтӗм лаптӑк 308434,62 га). Юлашкисенчен 1 биосферӑллӑ усрав, 2 нациллӗ ҫутҫанталӑклӑ парк, 2 регионлӑ ландшафтлӑ парк, 97 усравлӑх, 61 ҫутҫанталӑк палӑкӗ, сад-парк ӳнерӗн 14 парк-палӑкӗ тата 17 усрав вырӑнӗ.

Юханшывсем

Облаҫра нумай юханшывсем пур (10 ҫм ылта 177 юханшыв). Чи кирлӗ шывлӑ артери — Тӑнӑвар (облаҫ чиккинчи унӑн вӑрӑмӑшӗ — 246 ҫм), унӑн тӗп юпписем: сылтӑмра — Припять, Тетерев, Ирпень, Рось; сулахайра — Десна тата Трубеж. Облаҫ ҫӗрӗнче Кейӳ шыв усравӗпе Канев шывусравӗн пайӗ (вӗсем Тӑнӑварта тунӑ). Пӗтӗмпе, облаҫра — 13 шывусравпа 2 пин ытла кӳлӗ.

Кунҫул

Администрациллӗ-территориллӗ тытӑмлӑх

Халӑх йышӗ тытӑмӗ

Айӑп

Хуҫалӑх

Экономика

Паллӑ ҫынсем

Массӑллӑ информацин хатӗрӗсем

Кунҫулпа этеплӗхӗн паллӑ вырӑнӗсем

Палӑксемпе мемориаллӑ паллӑсем

Чыслани

Тӑван регионсем

Ҫывӑн пек пӑхӑр