Натрий

'Натри — хими элеменчĕ, периодикăллă системăри атом номерĕ 11, Na (лат. Natrium) символпа палăртаççĕ, çемçе сĕлтĕ металлĕ, кĕмĕл тĕслĕ шурăскер. CAS-номер: 7440-23-5.

Натри/Natrium (Na)
Атом номерĕ	11
Ансат япалалăхăн курăмĕ	шурă кĕмĕл тĕслĕ метал
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	22,989768 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	190 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	495,6(5,14) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[Ne] 3s1
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	154 пм
Ион радиусĕ	97 (+1e) пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	0,93
Электрод потенциалĕ	-2,71 в
Оксидлав капашĕсем	1
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	0,971 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	28,23[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх	142,0 Вт/(м·K)
Шăрану температури	370,96 K
Шăраннин пайлавла ăшши	2,64 кДж/моль
Вĕрев температури	1156,1 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	97,9 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	23,7 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	кубла калăпăшĕпе центăрланă
Решетке периочĕ	4,230 Å
c/a танлашăнни	—
Дебай температури	150 K

Na	11
22,98977
[Ne]3s1
Натри

Физика пахалăхĕсем

Çулăм тăрăх натри паллани — çутă-сарă тĕслĕ спектăрти натрин D-йĕрĕ. дублет 588,9950 тата 589,5924 нм.

Натри — шурă кĕмĕл тĕслĕ металл ^[2], çӳхе сийсенче хĕрлĕ-кăвак тĕслĕрех, çемçе, çĕçĕпе касăлать. Каснă хыççăнах йăлтăртать.

Хими пахалăхĕсем

Сĕлтĕ метал, сывлăшра кислородпа çăмăл çыхăнать. Сывлăшри кислородран тата шывраг сыхласа натрие керосин айĕнче упраççĕ. Литирен хими хастарлăхĕ сахалрах, çавăнпа азотпа реакцине хĕртсен кăна кĕрет:

2Na + 3N₂=2NaN₃ Кислород питĕ нумай пулсан натри пероксичĕ пулать: 2Na + O₂ = Na₂O₂ Шывпа реакцие кĕрсен натри гидооксичĕпе водород пулать. Ку реакци пысăк сиен кӳме пултарать. 2Na + 2H₂O = H₂+ 2NaOH

Изотопĕсем

Тĕп статья: Натри изотопĕсем

Паянхи кун тĕлне 13 изотоп пурри паллă. ²³Na изотоп кăна арканмасть. Натрин чи пысăк çурма аркану тапхăрлă изотопĕсем, ²²Na, (2.6 çул) тата ²⁴Na (15 сехет) космогенлă изотпсен шутне кĕреççĕ. Ытти изотопĕсен çурма аркану тапхăрĕ 1 минутран сахалрах. ^[3]