Пуанкаре, Анри

Жюль Анри́ Пуанкаре́ (кĕскен Анри Пуанкаре, фр. Jules Henri Poincaré; 1854-мĕш çулхи апрелĕн 29-мĕшĕ, Нанси, Франци — 1912-мĕш çулхи июлĕн 17-мĕшĕ, Париж, Франци) — хранццуссенчен тухнă вышкайсăр аслă математик, механик, физик, астроном тата философ. Париж ăслав академийĕн ертÿси (1906), Франци академийĕн пайташĕ (1908)^[1] тата çавăн пекех тĕнчери 30 ытла академин пайташĕ, вăл шутра Петербургри ăслав академийĕн пайташ-корреспонденчĕ (1895)^[2].

Пуанкаре хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

Пуанкаре, Анри
Henri Poincaré
Çуралнă вăхăт:	29 ака 1854(18540429)
Çуралнă вырăн:	Нанси, Франци
Вилнĕ вăхăт:	17 утă 1912
Вилнĕ вырăн:	Париж
Патшалăх:	Франци
Ăслăх сфери:	Математика, Теорилле физика
Альма-матер:	Нанси лицейĕ, Политехника шкулĕ, Сăрт-ту шкулĕ

Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ

${\displaystyle G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,}$

Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи Никĕсри принципсем Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ • Уçлăх-вăхăт • Эквивалентлăх принципĕ • Тĕнчелле йĕр • Псевдо-Риманла нумайсăнарлăх Пулăмсем ПРТ Кеплер тĕллевчĕкĕ • Гравитацие линзăлани • Гравитаци хумĕсем • Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни Геодезилле йĕрсен девиацийĕ Пулăмсен горизончĕ Гравитацилле сингулярлăх Хура хăвăл • Шурă хăвăл Космологилле сингулярлăх Гравитомагнетизм Танлăхсем Эйнштейн танлăхĕсем • Космологилле константтă • Линилетнĕ ПРТ • Пост-Ньютонла формализм Теорие аталантарни Параметрланă пост-Ньютонла формализм • Калуцы — Клейн евĕр теорисем • Квантла гравитаци • Альтернативăлла теорисем Тупсăмсем Тĕллĕхлĕ тупсăмсем: Шварцшильд • Райсснер — Нордстрём • Керр • Керр — Ньюмен • Гёдель • Казнер • Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер Çывхартавлă тупсăмсем: Пост-Ньютонла формализм • Пăрăнусен ковариантлă теорийĕ • Хисепсен релятивизмĕ Журналсем General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity Паллă ăсчахсем Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…

пăх сӳтсе яв тӳрлет

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Кунҫул

1854-мĕш çулхи апрелĕн 29-мĕшĕнче Нанси хулинче (Лотаринги, Франци) çуралса ÿснĕ.

Ăславри çитĕнÿсем

• Топологие никĕслени.
• Дифференциаллă танлăхсен пахалавлăхла теорийĕ.
• Автоморфлă функцисен теорине майлаштарни.
• Тÿпери механикăн çĕнĕ тата шутсăр эффективлă меслечĕсем.
• Танлаштарулăх теорийĕн математикăлла никĕсĕсем, танлаштарулăх принципне физикăлла мĕнпур пулăмсем тĕлĕшпе анлăлалтни.
• Лобачевский геометрийĕн курăмлă моделĕ (вăл малтанхи хут Эудженио Бельтрами ĕçĕсенче тĕл пулать).

Вуламалли

• Александров П. С. Пуанкаре и топология // Успехи математических наук. — Математический институт имени В. А. Стеклова РАН, 1972. — Т. 27, № 1 (163). — С. 147—158.
• Вейль Г. Анри Пуанкаре // Математическое мышление. — М.: Наука, 1989. — С. 270—273. — ISBN 5-02-013910-6.
• Жюлиа, Гастон. Анри Пуанкаре, его жизнь и деятельность // Пуанкаре А. Избранные труды в трёх томах. — М.: Наука, 1972. — Т. 3. — С. 664—673.
• Искьердо, А. Т. П. Математика теряет форму. Пуанкаре. Топология // Наука. Величайшие теории. — М.: Де Агостини, 2015. — Вып. 43. — ISSN 2409-0069.
• Клайн М. Математика. Утрата определённости. — М.: Мир, 1984. — 446 с.
• Кобзарев И. Ю. Доклад А. Пуанкаре и теоретическая физика накануне создания теории относительности // Успехи физических наук. — *Физический институт имени П. Н. Лебедева РАН, 1974. — Т. 113, № 4. — С. 679—694.
• Колмогоров А. Н., Юшкевич А. П. (ред.). Математика XIX века, в трёх томах. — М.: Наука, 1978—1987.
• Колчинский И. Г., Корсунь А. А., Родригес М. Г. Астрономы: Биографический справочник.. — 2-е изд. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.