gorfodi pobl i adael eu rhanbarth cartref oherwydd newidiadau i'w hamgylchedd lleol From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae'r ffoadur amgylcheddol (ll. ffoaduriaid amgylcheddol) yn berson sy'n cael ei orfodi i adael ei gartref a'i ardal oherwydd newidiadau negyddol i'w amgylchedd.
Ffeithiau sydyn Math ...
Ffoadur amgylcheddol
Ffoaduriaid sychder o Oklahoma yn gwersylla wrth ochr y ffordd, California, 1936
Gall y newidiadau hyn gynnwys golli gwaith, sychder, newyn oherwydd codi lefel y mor, colli tiroedd neu mwy a mwy o dywydd eithriadol megis monswns neu drowynt. Gall y ffoaduriaid hyn ffoi'n fewnol oddi mewn i'w gwlad eu hunain, neu ffoi i wlad neu wledydd eraill. Nid oes un diffiniad perffaith o'r "ffoadur amgylcheddol" ond mae'r diffiniad yn araf dyfu wrth i gyrff a sefydliadau greu polisiau newydd, ac wrth i wyddonwyr newid hinsawdd greu cysyniadau newydd am yr hyn sy'n digwydd i'r amgylchedd.
Yn Ebrill 2021, nid oedd y termau "ffoadur amgylcheddol" neu "ffoadur hinsawdd" yn ffitio'n daclus i mewn i unrhyw un o ddiffiniadau cyfreithiol o'r ffoadur arferol.[1] Mae ymchwilwyr wedi cwestiynu'r union gysyniad o ffoaduriaid hinsawdd yn y gorffennol, gan fynu nad oes sail wyddonol i newid hinsawdd, fel rhan o'u hymdrechion i guddio achosion gwleidyddol y rhan fwyaf o ddadleoli[2][3]. Mudo yw ffawd mwyafrif llethol y bobl sy'n ffoi rhag trallod amgylcheddol a hynny dros bellter byr, ac yn aml dros dro cyn dychwelyd adref. Ar ben hynny, nid yw'r ffoaduriaid newid hinsawdd yn gadael eu cartrefi oherwydd ofn y byddan nhw'n cael eu herlid, neu oherwydd "trais cyffredinol neu ddigwyddiadau sy'n tarfu'n ddifrifol ar drefn gyhoeddus." [4] Er i'r diffiniad o bwy sy'n ffoadur gael ei ehangu ers ei ddiffiniad rhyngwladol a chyfreithiol cyntaf ym 1951, ni chynigir yr un amddiffyniad cyfreithiol i bobl sy'n cael eu gorfodi i ffoi oherwydd newid amgylcheddol.[5]
Cynigiwyd y term "ffoadur amgylcheddol" gyntaf gan Lester Brown ym 1976.[6] Mae'r Sefydliad Rhyngwladol ar gyfer Ymfudo (IOM) yn cynnig y diffiniad canlynol ar gyfer ymfudwyr amgylcheddol:[7]
"Mae ymfudwyr (neu ffoaduriaid) amgylcheddol yn bobl neu'n grwpiau o bobl sydd, oherwydd newidiadau sydyn neu newydd yn yr amgylchedd sy'n effeithio'n andwyol ar eu bywydau neu amodau byw, yn gorfod gadael eu cartrefi arferol, neu'n dewis gwneud hynny, dros dro neu'n barhaol. ac sy'n symud naill ai o fewn eu gwlad neu i lwad dramor."
Mae'r broblem ganolog yn parhau: dim ond unffactor ymhlith llawer o ffactorau eraill yw newid hinsawdd (sy'n cynnwys newid amgylcheddol). Mae ffoaduriaid hinsawdd neu ymfudwyr hinsawdd yn is-set o ymfudwyr amgylcheddol a orfodwyd i ffoi "oherwydd newidiadau sydyn neu raddol yn yr amgylchedd naturiol sy'n gysylltiedig ag o leiaf un o dair effaith newid yn yr hinsawdd: codiad yn lefel y môr, digwyddiadau tywydd eithafol, sychder. a phrinder dŵr.[8]
Mae'r Sefydliad Rhyngwladol ar gyfer Ymfudo yn cynnig tri math o ymfudwyr amgylcheddol:
Ymfudwyr brys amgylcheddol: pobl sy'n ffoi dros dro oherwydd trychineb amgylcheddol neu ddigwyddiad amgylcheddol sydyn. (Enghreifftiau: rhywun sy'n cael ei orfodi i adael oherwydd corwynt, tsunami, daeargryn, ac ati.)
Mewnfudwyr dan orfodaeth amgylcheddol: pobl sy'n gorfod gadael oherwydd bod yr amgylchedd yn dirywio. (Enghraifft: rhywun sy'n cael ei orfodi i adael oherwydd dirywiad araf yn ei amgylchedd fel datgoedwigo, dirywiad yn yr arfordir, ac ati. Mae pentref Satabhaya yn ardal Kendrapara yn Odisha yn India yn “un o brif ddioddefwyr erydiad arfordirol a boddi oherwydd bod lefelau’r môr yn codi”.[9] Yn Nepal, adroddwyd am lawer o fudo torfol o ranbarthau Bryniau Sivalik / Chure oherwydd prinder dŵr.[10] Yn yr un modd, yn ucheldir dwyreiniol Nepal mae 10 cartref yn Chainpur, Sankhuwasabha, 25 o aelwydydd yn Dharmadevi a 10 cartref yn Panchkhapan wedi cael eu gorfodi i ffoi oherwydd argyfyngau dŵr yn eu hardaloedd.[11]
Mewnfudwyr â chymhelliant amgylcheddol: pobl sy'n dewis gadael i osgoi problemau posibl yn y dyfodol. (Enghraifft: rhywun sy'n gadael oherwydd dirywiad mewn cynhyrchu cnwd, a achosir gan anialwch. Mae astudiaeth a gynhaliwyd rhwng 2014 a 2018 yn datgelu bod cyfran fawr o boblogaethau aber y Volta yn Affrica, aber y Ganges Brahmaputra Meghna ym Mangladesh ac India, ac aber y Mahanadi yn India wedi nodi rhesymau economaidd fel achos eu hymfudiad a dim ond 2.8% dyfynnodd resymau amgylcheddol. Ond roedd traean o'r ffoaduriaid yn gweld cynnydd yn y peryglon amgylcheddol yr aberoedd ac yn cysylltu ffactorau amgylcheddol â bywoliaethau mwy ansicr. Mae hyn yn dangos sut mae'r amgylchedd yn cael effaith agos ar fudo.) [12]
Ffoaduriaid hinsawdd
O 2017 ymlaen, nid oedd diffiniad safonol o ffoadur hinsawdd mewn cyfraith ryngwladol. Fodd bynnag, nododd erthygl yn Dispatch y Cenhedloedd Unedig fod "pobl sydd wedi cael eu dadwreiddio oherwydd newid hinsawdd yn bodoli ledled y byd - hyd yn oed os yw'r gymuned ryngwladol wedi bod yn araf yn eu diffinio felly." [13]
Mae arbenigwyr wedi awgrymu, oherwydd yr anhawster i ailysgrifennu confensiwn 1951 y Cenhedloedd Unedig ar ffoaduriaid, y gallai fod yn well trin y ffoaduriaid hyn gyda therm newydd: "ymfudwyr amgylcheddol." [14]
Yn Ionawr 2020, dyfarnodd Pwyllgor Hawliau Dynol y Cenhedloedd Unedig "na ellir gorfodi ffoaduriaid sy'n ffoi rhag effeithiau'r argyfwng hinsawdd i ddychwelyd adref gan y gwledydd newydd maen nhw wedi eu mabwysiadu." [15][16]
Mae'r syniad o 'ymfudwr amgylcheddol', ac yn enwedig 'ffoadur hinsawdd', wedi ennill ei blwyf mewn diwylliant poblogaidd.
Mae rhaglen ddogfen o'r enw Climate Refugees wedi'i rhyddhau, ac yn Ddetholiad Swyddogol ar gyfer Gŵyl Ffilm Sundance 2010. Yn fwy diweddar, mae Enwebai Gwobr Academi Ddogfen Fer, Sun Come Up (2011), yn adrodd hanes ynyswyr Carteret sy'n cael eu gorfodi i adael tir eu cyndadau mewn ymateb i newid yn yr hinsawdd a mudo i Bougainville a rwygwyd gan ryfel. Ers 2007, mae'r artist Almaeneg Hermann Josef Hack wedi dangos ei Wersyll Ffoaduriaid Hinsawdd y Byd yng nghanol dinasoedd amrywiol Ewrop. Mae'r gwersyll enghreifftiol, sydd wedi'i wneud o tua 1,000 o bebyll bach, yn gelf gyhoeddus sy'n darlunio effeithiau cymdeithasol newid hinsawdd.[17]
Climate Refugees (2010), Ffilm ddogfen wedi'i chyfarwyddo gan Michael P. Nash . Yn serennu: Lester Brown, Yvo de Boer, Paul R. Ehrlich . . .
Eco Migrants: The Case of Bhola Island (2013), ffilm ddogfen wedi'i chyfarwyddo gan Susan Stein. Yn serennu Katherine Jacobsen, Nancy Schneider, Bogumil Terminski
Refugees of the Blue Planet (2006), ffilm ddogfen wedi'i chyfarwyddo gan Hélène Choquette & Jean-Philippe Duval.
Ffilm ddogfen The Land Between (2014) wedi'i chyfarwyddo gan David Fedele.[18]
Darllen pellach
Étienne Piguet, Antoine Pécoud a Paul de Guchteneire, Ymfudo a Newid Hinsawdd, Gwasg Prifysgol Caergrawnt, 2001
Brown, L., Mcgrath, P., and Stokes, B., (1976). twenty two dimensions of the population problem, Worldwatch Paper 5, Washington DC: Worldwatch Institute
Safra de Campos,Ricardo;Codjoe,Samuel Nii Ardey;Adger,W. Neil;Mortreux,Colette;Hazra,Sugata;Siddiqui,Tasneem;Das,Shouvik;Atiglo,D. Yawet al.(2020),Nicholls, Robert J.;Adger, W. Neil;Hutton, Craig W.et al.,eds.,"Where People Live and Move in Deltas"(yn en),Deltas in the Anthropocene(Cham: Springer International Publishing): 153–177,doi:10.1007/978-3-030-23517-8_7,ISBN978-3-030-23517-8
Crynodeb o'r adnoddau . Tudalen gryno sy'n darparu dolenni i lawer o adnoddau, gwefannau a dogfennau allweddol sy'n ymwneud â newid yn yr hinsawdd, newid amgylcheddol, trychinebau a mudo gorfodol. Ymfudo Gorfodol Ar-lein, 2008