Blaendulais

Pentref a chymuned ym mwrdeisdref sirol Castell-nedd Port Talbot, Cymru, yw Blaendulais^[1] (Saesneg: Seven Sisters).^[2] Saif tua 10 milltir i'r gogledd-ddwyrain o dref Castell Nedd, ar y briffordd A4109 a ger Afon Dulais, sy'n tarddu ychydig i'r gogledd. Roedd y boblogaeth yn 2001 yn 2,032.

Blaendulais

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	2,123, 2,022, 2,032
Daearyddiaeth
Sir	Castell-nedd Port Talbot
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	1,165.21 ha
Cyfesurynnau	51.7654°N 3.7113°W
Cod SYG	W04001029
Cod OS	SN820088
Cod post	SA10
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Jeremy Miles (Llafur)
AS/au y DU	Carolyn Harris (Llafur)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Ardal lofaol oedd hon; agorwyd y lofa gan Evan Evans-Bevan yn 1875, a chafodd yr enw Seven Sisters Colliery ar ôl saith merch Evans-Bevan. Yn 1945 roedd y lofa'n cyflogi 759 o ddynion. Agorwyd nifer o byllau glo eraill; Nant-y-Cafn neu Dillwyn yn 1884, Henllan 1911 a Brynteg yn 1885. Caewyd glofa'r Seven Sisters yn 1963.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Jeremy Miles (Llafur)^[3] ac yn Senedd y DU gan Carolyn Harris (Llafur).^[4]

Daw'r gantores a'r gyfansoddwraig, Bronwen Lewis o'r pentref. Mae Lews yn gyflwynydd radio ac yn canu a pherfformio yn y Gymraeg a'r Saesneg. Bu hi hefyd yn feirniad ar gyfres gyntaf y rhaglen dalent boblogaidd, Y Llais.

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[5][6][7][8]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Blaendulais (pob oed) (2,123)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Blaendulais) (469)			22.9%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Blaendulais) (1846)			87%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Blaendulais) (356)			41.1%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Enwogion

• Richard Ithamar Aaron, athronydd
• Bronwen Lewis, cyfansoddwr, cantores, a pherfformiwr