Castell Cydweli
castell rhestredig Gradd I yng Nghydweli From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Saif Castell Cydweli yn nhref Cydweli, wrth aber Afon Gwendraeth Fach yn Sir Gaerfyrddin. Codwyd y castell gan yr arglwydd Normanaidd, William de Londres, tua'r flwyddyn 1100, i reoli Cwmwd Cydweli yn y Cantref Bychan.
Yn ymyl y castell yn 1136 ymladdwyd Brwydr Maes Gwenllian rhwng Gwenllian, gwraig Gruffudd ap Rhys o Caeo, a Maurice de Londres. Lladdwyd y dywysoges yn y frwydr.
Cipiodd yr Arglwydd Rhys y castell ar ddechrau'r 1190au.
Yn 1231 fe'i cipiwyd gan Llywelyn Fawr yn ystod ei ymgyrch mawr yn y de.
Ar 23 Mai 1991 dadorchuddiwyd gofeb er cof am Gwenllian yn y castell. Codwyd yr arian at hyn gan Ferched y Wawr ledled Cymru. Arweiniwyd y seremoni gan Gwynfor Evans.
Remove ads
Brwydr Cydweli (1258)
- Prif: Brwydr Cydweli
Roedd buddugoliaeth Byddin y Cymry dros y Saeson ym Mrwydr Cydweli yn un eithriadol o bwysig.[1]
Roedd yn un o gyfres o ymgyrchoedd a arweiniwyd gan y Tywysog Llywelyn yn erbyn y Saeson (neu'r 'Anglo-Normaniaid') ac yn dilyn yn agos at fuddugoliaeth y Cymry ym Brwydr Coed Llathen a chipio nifer o gestyll yn ôl i feddiant Llywelyn, gan gynnwys Talacharn, Llansteffan ac Arbeth. Ym Mrwydr Cydweli, arweiniwyd y Saeson gan Patrick de Chaworth. Cyfeiria'r Annales Cambriae at y frwydr hon.
Remove ads
Oriel
Hen engrafiad o Gastell Cydweli yn hanner cyntaf y 19eg ganrif, gan W. Radclyffe o ddarlun D. Cox (1883)
Cynllun pensaernïol o'r castell
Castell Cydweli
Castell Cydweli, De Cymru
Castell Cydweli
Castell Cydweli
Cyfeiriadau
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads