Jeanette Winterson

Awdur ffuglen wyddonol, o Loegr, yw Jeanette Winterson (ganwyd 27 Awst 1959) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel sgriptiwr, nofelydd, newyddiadurwr.

Jeanette Winterson
Llais	Jeanette Winterston BBC Radio4 Bookclub 4 April 2010 b00rqlc4.flac
Ganwyd	27 Awst 1959  Manceinion
Man preswyl	Manceinion
Dinasyddiaeth	Lloegr
Alma mater	Coleg y Santes Catrin Coleg Accrington a Rossendale
Galwedigaeth	ysgrifennwr, sgriptiwr, nofelydd, newyddiadurwr, awdur, awdur ffuglen wyddonol, awdur storiau byrion, cynhyrchydd ffilm, awdur plant, rhyddieithwr, dramodydd, awdur teledu, academydd
Blodeuodd	2020
Adnabyddus am	Oranges Are Not the Only Fruit, Sexing the Cherry, Gut Symmetries, The World and Other Places, The Stone Gods, Art Objects: Essays on Ecstasy and Effrontery, Written on the Body
Prif ddylanwad	Thomas Malory, T. S. Eliot, Virginia Woolf
Priod	Susie Orbach
Gwobr/au	OBE, Gwobr John Llewellyn Rhys, Gwobr E. M. Forster, Gwobr Teledu yr Academi Brydeinig am y Gyfres Ddrama Gorau, Gwobr Llenyddol Lambda ar gyfer Ffuglen Lesbiaidd, Gwobr 100 Merch y BBC, Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol, CBE
Gwefan	http://www.jeanettewinterson.com

Daeth yn enwog am ei llyfr cyntaf, Oranges Are Not the Only Fruit, nofel lled-hunangofiannol am ferch sensitif yn ei harddegau yn gwrthryfela yn erbyn gwerthoedd confensiynol. Mae rhai o'i nofelau eraill wedi archwilio polaredd rhyw a hunaniaeth rywiol. O ddydd i ddydd mae hi'n ddarlledwr ac yn athro ysgrifennu creadigol. Ymhlith y gwaith pwysig a nodedig arall yr ysgrifennodd y mae: Sexing the Cherry, Gut Symmetries, The World and Other Places a The Stone Gods.^{[1][2][3][4][5]}

Mynychodd Goleg Santes Catrin a Choleg, Rossendale. ^[6][7]

Magwraeth

Ganwyd Winterson ym Manceinion, Lloegr lle'i mabwysiadwyd gan Constance a John William Winterson ar 21 Ionawr 1960. Fe'i magwyd yn Accrington, Swydd Gaerhirfryn, a mynychodd Eglwys Bentecostaidd Elim. Fe’i magwyd i fod yn genhadwr Cristnogol Pentecostaidd, a dechreuodd efengylu ac ysgrifennu pregethau yn chwech oed.^[8][9]

Erbyn iddi fod yn 16 oed, cyhoeddodd Winterson ei bod yn lesbiad a gadawodd y cartref.^[10] Yn fuan wedi hynny mynychodd Goleg Accrington a Rossendale, a chafodd amryw o swyddi gwahanol tra darllenodd Saesneg yng Ngholeg y Santes Catrin, Rhydychen.^[11][12]

Yr awdur

Warsaw, 16 Chwefror 2005

Ar ôl iddi symud i Lundain, ysgrifennodd ei nofel gyntaf, Oranges Are Not the Only Fruit, a enillodd Wobr Whitbread 1985 am Nofel Gyntaf. Addasodd Winterson y nofel ar gyfer y teledu ym 1990.

Anrhydeddau

Mae Winterson wedi ennill Gwobr Whitbread am Nofel Gyntaf, Gwobr BAFTA am y Ddrama Orau, Gwobr John Llewellyn Rhys, Gwobr E. M. Forster, Gwobr Lenyddol St. Louis, ac mae'n enillydd Gwobr Lenyddol Lambda ddwywaith. Mae hi wedi cael ei gwneud yn Swyddog Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig (OBE) gan frenhines Lloegr, yn Gadlywydd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig (CBE), ac fe’i hetholwyd yn Gymrawd y Gymdeithas Lenyddiaeth Frenhinol.

Gwobrau

• 1985: Gwobr Whitbread am y Nofel Gyntaf, am Oranges Are Not the Only Fruit
• 1987: Gwobr John Llewellyn Rhysam The Passion
• 1989: Gwobr E. M. Forster am Sexing the Cherry^[13]
• 1992: Gwobr BAFTA am y Ddrama Orau, am Oranges Are Not the Only Fruit cyfres deledu]]^[14]
• 1994: Winner, Lesbian Fiction category, Lambda Literary Awards am Written on the Body
• 2006: OBE am "ei chyfraniad i lenyddiaeth"
• 2013: Winner, Lesbian Memoir or Biography category, Lambda Literary Awardsm, am Why Be Happy When You Could Be Normal?^[15]
• 2014: St. Louis Literary Award^[16][17]
• 2016: Un o 100 Women (BBC).^[18]
• 2016: Etholwyd hi'n Fellow of the Royal Society of Literature^[19]
• 2018: Cyflwynodd y 42fed 'Darlith Richard Dimbleby fel rhan o ddathliad 100 mlynedd o Etholfraint Menywod yn y DU.^[20]
• 2018: CBE yn 2018.^[21]