Morwyn

Y cyflwr o fod heb brofi cyfathrach rywiol yw morwyndod.^[1][2] Mae llawer o ddiwylliannau'r byd yn edrych ar forwyndod drwy lygad gwahanol: e.e. anrhydedd, purdeb a diniweitrwydd. Mewn rhai diwylliannau mae bod yn ddi-briod yn gyfystyr â bod yn forwyn. Mae'r gair Cymraeg 'morwyn' yn cyfeirio at fenyw yn unig ond gall 'golli morwyndod' hefyd gyfeirio at fechgyn.

Glasoed neu Ieuenctid (La Jeunesse (1893) gan y Ffrancwr William-Adolphe Bouguereau. Mae'r lliw gwyn wedi bod yn symbol o forwyndod a diniweidrwydd ers canrifoedd.

Mae'r gair 'morwyn' hefyd yn golygu gweinyddes mewn plasdy neu dŷ bwyta. Gwas yw'r gair am y gwryw.

Oedran

Mae oedran colli morwyndod yn amrywio o wlad i wlad. Mae'r tabl (ar y dde) yn dangosbfod Lloegr a Chymru yn ddwy wlad lle mae pobl ifanc yn colli eu morwyndod yn gynnar iawn. Oed cydsynio yw'r oedran mae'r wlad yn ei gosod mewn deddf, lle mae cael cyfathrach rywiol cyn hynny yn anghyfreithlon. 18 oed yw'r norm, ond mae'n amrywio dipyn go lew. Hyd at y 18g roedd oed gydsynio mor isel â 12 yn y rhan fwyaf o wledydd Ewrop.

Holiadur i bobl ifanc 15 oed mewn gwahanol wledydd.^[3]

Gwlad	Bechgyn (%)	Merched (%)
Awstria	21.7	17.9
Canada	24.1	23.9
Croasia	21.9	8.2
Lloegr	34.9	39.9
Estonia	18.8	14.1
Ffindir	23.1	32.7
Gwlad Belg	24.6	23
Ffrainc	25.1	17.7
Gwlad Groeg	32.5	9.5
Hwngari	25	16.3
Israel	31	8.2
Latfia	19.2	12.4
Lithwania	24.4	9.2
Macedonia	34.2	2.7
Yr Iseldiroedd	23.3	20.5
Gwlad Pwyl	20.5	9.3
Portiwgal	29.2	19.1
Yr Alban	32.1	34.1
Slofenia	28.2	20.1
Sbaen	17.2	13.9
Sweden	24.6	29.9
Swistir	24.1	20.3
Wcráin	47.1	24
Cymru	27.3	38.5

Gweler hefyd

• Y Forwyn Fair
• Morwyn Llyn y Fan