Owen Smith

Cyn-wleidydd yw Owen Smith (ganwyd 2 Mai 1970).^[1] Roedd yn Aelod Seneddol dros Bontypridd rhwng 2010 a 2019. Ar ôl gadael San Steffan, daeth yn Gyfarwyddwr Cysylltiadau Llywodraeth y DU, i gwmni fferyllol Bristol Myers Squibb.^[2]

Owen Smith
Ysgrifennydd Gwladol Gogledd Iwerddon yr wrthblaid
Yn ei swydd 14 Mehefin 2017 – 23 Mawrth 2018
Arweinydd	Jeremy Corbyn
Rhagflaenwyd gan	David Anderson
Dilynwyd gan	Tony Lloyd
Ysgrifennydd Gwladol Cysgodol dros Waith a Phensiynau
Yn ei swydd 13 Medi 2015 – 27 Mehefin 2016
Arweinydd	Jeremy Corbyn
Rhagflaenwyd gan	Stephen Timms (dros dro)
Dilynwyd gan	Debbie Abrahams
Ysgrifennydd Gwladol Cymru yr wrthblaid
Yn ei swydd 15 Mai 2012 – 13 Medi 2015
Arweinydd	Ed Miliband
Rhagflaenwyd gan	Peter Hain
Dilynwyd gan	Nia Griffith
Gweinidog Cymru yr wrthblaid
Yn ei swydd 25 Medi 2010 – 15 Mai 2012
Arweinydd	Ed Miliband
Rhagflaenwyd gan	Wayne David
Dilynwyd gan	Nia Griffith
AS dros Pontypridd
Yn ei swydd 6 Mai 2010 – 6 Tachwedd 2019
Rhagflaenwyd gan	Kim Howells
Dilynwyd gan	Alex Davies-Jones
Mwyafrif	8,585 (22.5%)
Manylion personol
Ganwyd	(1970-05-02) 2 Mai 1970 (55 oed) Morecambe, Lloegr
Plaid wleidyddol	Llafur
Priod	Liz Smith
Alma mater	Prifysgol Sussex

Fe'i ganwyd yn Morecambe, Lloegr. Mae e'n fab i'r hanesydd Cymreig David "Dai" Smith, cyd-gadeirydd Cyngor Celfyddydau Cymru.^[3]

Ymunodd gyda'r Blaid Lafur pan oedd yn 16 oed. Astudiodd hanes a Ffrangeg ym Mhrifysgol Essex cyn troi at y BBC i weithio fel cynhyrchydd radio lle gweithiodd am gyfnod o ddeg mlynedd ar raglenni o Lundain a Chaerdydd.^[4]

Gyrfa wleidyddol

Yn 2002 trodd at wleidyddiaeth gan weithio fel cynghorydd i Paul Murphy, a oedd yn Ysgrifennydd Gwladol Cymru a dilynodd ef yn ei waith i Ogledd Iwerddon.

Yn 2006 ymgyrchodd yn aflwyddiannus am sedd ym Mlaenau Gwent (mewn Is-etholiad), a enillwyd gan yr annibynnwr Dai Davies. Etifeddodd sedd Kim Howells (Llafur) pan benderfynodd ef roi'r gorau iddi fel AS.^[5] Llwyddodd i gipio Pontypridd yn 2010 a daeth yn aelod o Bwyllgor Materion Cymreig y Llywodraeth.

Herio arweinyddiaeth Llafur, 2016

Ymddiswyddodd o gabinet cysgodol Jeremy Corbyn ar 27 Mehefin 2016 ynghyd â nifer o gyd-aelodau y Blaid Lafur oherwydd "eu diffyg hyder" yn yr arweinydd.^[6] Honnodd Smith fod Corbyn yn barod i weld y blaid yn rhannu, gan ysgrifennu ar Twitter: "On July [sic] 27 I asked @jeremycorbyn 3 times if he was prepared to see our party split & worse, wanted it to. He offered no answer. In the same meeting, in response to the same question @johnmcdonnellMP shrugged his shoulders and said 'if that's what it takes'."^[7]

Yng Ngorffennaf 2016 datganodd Smith ei fwriad i sefyll fel ymgeisydd ar gyfer arweinyddiaeth y Blaid Lafur yn erbyn Jeremy Corbyn, yn dilyn cyhoeddiad Angela Eagle ei bod am sefyll. Dywedodd ei fod yn cefnogi nifer o bolisiau Corbyn ond nad oedd Corbyn yn "arweinydd gall ein arwain i etholiad ac ennill dros Lafur".^[8]