Steffan Lewis

Gwleidydd Cymreig ac aelod o Blaid Cymru oedd Steffan Lewis (30 Mai 1984 – 11 Ionawr 2019). Roedd yn Aelod o Gynulliad Cenedlaethol Cymru dros Etholaeth ranbarthol Dwyrain De Cymru.^[1]

Steffan Lewis
Ganwyd	30 Mai 1984  Ystrad Mynach
Bu farw	11 Ionawr 2019  o canser colorectaidd
Dinasyddiaeth	y Deyrnas Unedig
Alma mater	Ysgol Gyfun Gwynllyw
Galwedigaeth	gwleidydd
Swydd	Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
Plaid Wleidyddol	Plaid Cymru

Steffan Lewis
Aelod o Cynulliad Cenedlaethol Cymru dros Dwyrain De Cymru
Mewn swydd 6 Mai 2016 – 11 Ionawr 2019
Rhagflaenwyd gan	Jocelyn Davies
Dilynwyd gan	Delyth Jewell

Bywyd cynnar ac addysg

Magwyd Steffan Lewis ar aelwyd ddwyieithog ym Mhont-y-cymer ac yn Nhredegar. Mynychodd Ysgol Gynradd Swffryd cyn symud i Ysgol Gymraeg Cwm Gwyddon yn Abercarn ac yna i Ysgol Gyfun Gwynllyw. Graddiodd mewn Hanes ac Astudiaethau Americanaidd o Brifysgol Morgannwg ac yna bu Steffan yn gweithio yn y Cynulliad Cenedlaethol fel uwch swyddog ymchwilio a chyfathrebu.^[2]

Gyrfa wleidyddol

Roedd yn gynghorydd tref yn y Coed Duon. Yn 2010, cafodd ei ddewis fel ymgeisydd Plaid Cymru yn etholaeth Islwyn^[3] a daeth yn drydydd.

Yn 2015, fe'i dewiswyd fel ymgeisydd ar frig rhestr Plaid Cymru ar gyfer rhanbarth Dwyrain De Cymru ^[4] ac fe'i hetholwyd yn Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2016; yr aelod ieuengaf ar y pryd.^[5]. Cafodd ei wneud yn lefarydd Materion Allanol Plaid Cymru, gyda chyfrifoldeb tros Brexit, materion allanol a rhyngwladol, a'r Cwnsler Cyffredinol.

Salwch a marwolaeth

Blwyddyn un unig wedi iddo gymryd ei sedd yn y Senedd, cafodd ddiagnosis o ganser y coluddyn yn Rhagfyr 2017, a chanfuwyd fod yr afiechyd wedi lledu i rannau eraill o'i gorff. Am fod y canser wedi datblygu'n sylweddol ac yn ei bedwerydd cyfnod, dywedodd ei feddygon nad oedd disgwyl iddo wella. Er gwaetha'r afiechyd aeth ymlaen gyda'i waith fel AC a llefarydd Plaid Cymru dros Brexit. Bu hefyd yn siarad yn agored am frwydro'r salwch a sut roedd yn ymdopi.^[6]

Bu farw yn Ysbyty Ystrad Fawr yn Ystrad Mynach ar 11 Ionawr 2019. Talwyd teyrngedau iddo ar draws y pleidiau yn y Cynulliad. Dywedodd Adam Price, arweinydd Plaid Cymru:

“

Bydd yn cael ei gofio fel gwleidydd neilltuol o dalentog a gyflawnodd gymaint yn ystod ei gyfnod fel gwleidydd etholedig, cyfnod sydd wedi ei dorri yn fyr mewn amgylchiadau torcalonnus."

”

Bywyd personol

Roedd yn byw yn y Coed Duon gyda'i wraig Shona ac eu mab Celyn. Roedd ei ddiddordebau y tu allan i'r byd gwleidyddol yn cynnwys pêl-droed a theithio.