οικισμός της Ελλάδας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Καλλιθέα,[4] αναφερόμενη παλαιότερα και ως το Μεμερίζι, είναι οικισμός κοντά στην Πύλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.
Καλλιθέα | |
---|---|
Διοίκηση | |
Χώρα | Ελλάδα |
Περιφέρεια | Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη) |
Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα) |
Δήμος | Πύλου - Νέστορος (Έδρα: Πύλος) |
Δημοτική Ενότητα | Πύλου |
Γεωγραφία | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
Νομός | Μεσσηνίας |
Υψόμετρο | 207[1] μ. |
Πληθυσμός | |
Μόνιμος | 403 |
Έτος απογραφής | 2021 |
Πληροφορίες | |
Παλαιά ονομασία | Μεμερίζι |
Ταχ. κώδικας | 24001[2] |
Τηλ. κωδικός | 27230[3] |
Δήμος Πύλου - Νέστορος | |
Διοικητική υπαγωγή οικισμού:
η Καλλιθέα | ||
---|---|---|
Ελληνική Δημοκρατία | ||
Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου | |
Περιφέρεια | Πελοποννήσου | |
Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας | |
Δήμος | Πύλου - Νέστορος | |
Δημοτική Ενότητα | Πύλου | |
Δημοτική Κοινότητα | ||
Οικισμός | Καλλιθέα |
Η Καλλιθέα βρίσκεται περίπου 13,5 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Πύλου, περίπου 14,5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την Μεθώνη και περίπου 31,5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Κορώνη. Έχει υψόμετρο 207[1] μέτρα και απέχει 11 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους και 17 περίπου χιλιόμετρα από τον Μεσσηνιακό κόλπο. Κοντά στην Καλλιθέα, προς τα βορειοανατολικά της, βρίσκονται οι Κάτω Αμπελόκηποι σε απόσταση 5,5 περίπου χιλιομέτρων, προς τα δυτικά της βρίσκεται η Χωματάδα σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων και προς τα βόρειά της βρίσκεται η Αραπόλακκα σε απόσταση 3,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.
Το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας, της Μεθώνης και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Ο σημερινός οικισμός προήλθε από την συνένωση των οικισμών Μεμερίζι και Γάμος, αρχικά με την ονομασία Μεμερίζι και από το 1928 και μετά με την ονομασία Καλλιθέα. Ο αρχικός οικισμός του Μεμεριζίου αποτέλεσε ουσιαστικά την Κάτω Καλλιθέα, ενώ ο οικισμός του Γάμου μετεξελίχθηκε στην Άνω Καλλιθέα. Κάποιοι από τους κατοίκους του χωριού προέρχονται από Αρκάδες κτηνοτρόφους, γνωστούς και ως οι «ανεβοκατεβάτες», ονομασία που αποδόθηκε παλαιότερα στους βοσκούς αυτούς, καθώς την Άνοιξη ανέβαιναν με τα κοπάδια τους στην Αρκαδία, ενώ τον Χειμώνα κατέβαιναν στα χειμαδιά της Μεσσηνίας.[5]
Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως το Μεμερίζι ή Μεμί Ρεΐζι (Memiraisì[6] ή Memi Raisi[7]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Μεμερίζι (Memi Raisi), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Μεθώνης (Territorio di Modon), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 7 κατοίκους.[7] Κατά καιρούς το χωριό αναφέρεται σε διάφορες βιβλιογραφικές πηγές και ως το Μεμετ-ρεΐζη ή το Μεμερίζη.
Το Μεμετ-ρεΐζη ή Μεμερίζι[8] προσαρτήθηκε αρχικά στον παλαιό Δήμο Πηδάσσου[9] το 1835.[10] Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1840,[11] το Μεμερίζι αποσπάται από τον Δήμο Πηδάσσου, ο οποίος καταργήθηκε τότε και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Μεθώνης,[12] όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε, ενώ 10 χρόνια αργότερα, το 1845,[13] προσαρτάται και ο οικισμός Γάμος[14] στον παλαιό Δήμο Μεθώνης, όπου και παρέμεινε και αυτός ως το 1912, που ο δήμος καταργήθηκε. Οι δυο αυτοί οικισμοί έχουν παράλληλη ιστορική πορεία, από το 1845 ως το 1940, που συνενώθηκαν, με την ταυτόχρονη κατάργηση του οικισμού του Γάμου. Οι οικισμοί αναφέρονται επίσης, το 1853, στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως οικισμοί του Δήμου Μεθώνης της Επαρχίας Πυλίας με βάση την απογραφή του 1851.[15] Ο πρώτος οικισμός, το Μεμερίτσι, έχει πληθυσμό 266 κατοίκων, ενώ ο δεύτερος οικισμός, ο Γάμος, βρίσκεται ανάμεσα στον κατάλογο με τις θέσεις Σούμπαλι, Καινούργιον Χωριόν και Πέρα Μηλίτσα, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «Θέσεις αγροτικαί, ολίγον κατοικούμεναι». Έδρα του Δήμου Μεθώνης τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη Μεθώνη.[15] Από το 1879 ως το 1889 ο πρώτος οικισμός ονομαζόταν επίσημα ως Μεμερίζη και από το 1889 ως το 1896 ως Μεμερίζιον, ενώ από το 1896 ως το 1928, που έγινε η μετονομασία του, ονομαζόταν επίσημα ως Μεμερίζι. Ο δεύτερος οικισμός από το 1845 που αναγνωρίσθηκε ως το 1940 που καταργήθηκε αναφερόταν διαρκώς και επίσημα ως ο Γάμος. Το 1912 το Μεμερίζι και ο Γάμος προσαρτώνται στην Κοινότητα Μεμεριζίου,[16][17] με έδρα το Μεμερίζι. Στην Κοινότητα Μεμεριζίου προσαρτήθηκαν επίσης οι οικισμοί Αραπόλακκα, Νταούτι (καταργήθηκε το 1930) και Χωματάδα.Το 1927[18] οι Χωματάδες αποσπώνται από την Κοινότητα Μεμεριζίου και ορίζονται ως έδρα της Κοινότητας Χωματάδων.[19] Ένα χρόνο μετά, το 1928[20] η Κοινότητα Μεμεριζίου και το χωριό Μεμερίζι μετονομάσθηκαν σε Κοινότητα Καλλιθέας και Καλλιθέα αντίστοιχα, ενώ το 1940[21] ο οικισμός Γάμος καταργείται και ο πληθυσμός του ενσωματώνεται κυρίως στην Καλλιθέα και δευτερευόντως στον οικισμό Αραπόλακκα, ο οποίος λίγο αργότερα, το 1948,[22] αποσπάται από την Κοινότητα Καλλιθέας και προσαρτάται στην Κοινότητα Κυνηγού. Η Καλλιθέα παρέμεινε ως οικισμός και έδρα της ομώνυμης κοινότητας (με την αλλαγή της ονομασίας), από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Πύλου,[23][24] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Καλλιθέα ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[25][26] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Η Καλλιθέα σήμερα είναι η έδρα της Τοπικής Κοινότητας της Καλλιθέας του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[4] στην οποία υπάγεται επίσης η Αραπόλακκα.
Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 629 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες. Τα κυριότερα παραγόμενα αγροτικά προϊόντα της περιοχής του χωριού είναι το ελαιόλαδο και η σταφίδα.[27]
Απογραφή | Πληθυσμός | Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού |
---|---|---|
1689 | 7[7] | |
1844 | 163[28] | |
1851 | 266[15] | |
1879 | 407[29] | |
1889 | 532[30] | |
1896 | 653[31] | |
1907 | 694[32] | |
1920 | 790[33] | |
1928 | 836[34] | |
1940 | 991[35] | |
1951 | 972[36] | |
1961 | 884[37] | |
1971 | 726[38] | |
1981 | 621[39] | |
1991 | 556[40] | |
2001 | 600[41] | |
2011 | 629[42] |
Επισήμανση: Ο πληθυσμός όπως αναφέρεται στο παραπάνω διάγραμμα για το χωριό της Καλλιθέας, περιλαμβάνει το συνολικό άθροισμα των κατοίκων του χωριού κατά την περίοδο από το 1845 ως το 1940, δηλαδή το χρονικό διάστημα κατά το οποίο αναφερόταν ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί (Μεμερίζι και Γάμος). Στις σχετικές απογραφές η πιο αναλυτική καταγραφή του πληθυσμού του χωριού είχε ως εξής:
Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια υπάρχει το παλαιό Δημοτικό Σχολείο, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1936,[43] το αγροτικό ιατρείο και οι εκκλησίες του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου, με το τριώροφο καμπαναριό την κεραμοσκεπή και το ρολόι,[27] ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.