Ελληνικός κώδικας Μπράιγ

Ο ελληνικός κώδικας Μπράιγ (γαλλικά: Braille, ελληνικό Μπράιγ: ⠑ ⠸ ⠸ ⠜ ⠝ ⠊ ⠅⠐ ⠕ ⠎  ⠅ ⠐ ⠚ ⠙ ⠊ ⠅ ⠁ ⠎  ⠨ ⠏ ⠗ ⠐ ⠁ ⠊ ⠛) ή, η ελληνική γραφή Μπράιγ ή το ελληνικό σύστημα Μπράιγ ή απλώς ελληνικό Μπράιγ, είναι η έκδοση του κώδικα Μπράιγ για την γραφή της ελληνικής γλώσσας. Υπάρχουν 2 εκδοχές του ελληνικού κώδικα οι οποίες διαφέρουν ως προς λίγα γράμματα, ο κώδικας Μπράιγ της ελληνικής γλώσσας ο οποίος χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της κανονικής επικοινωνίας και ο διεθνής κώδικας Μπράιγ της ελληνικής γλώσσας ο οποίος χρησιμοποιείται στα Αγγλικά και άλλες γλώσσες διεθνώς για την αναπαράσταση των ελληνικών γραμμάτων στα μαθηματικά ή και για την πολυτονική γραφή της ελληνικής γλώσσας σε Μπράιγ και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις.^[1][2]

Ιστορικό

Ο πρώτος κώδικας Μπράιγ αναπτύχθηκε για την γαλλική γλώσσα από τον Λουί Μπράιγ το 1824. Οι πρώτες προσπάθειες για μια ελληνική έκδοση του κώδικα Μπράιγ έγιναν το 1882 στην Κέρκυρα από τον ιατρό Αντώνιο Παλατιανό,^[2][3][4] ωστόσο, δεν στάθηκε δυνατό να καθιερωθεί κατά την εποχή του.

Η επίσημη καθιέρωση ενός ελληνικού κώδικα Μπράιγ για την εκπαίδευση των Ελλήνων τυφλών ήρθε το 1948, όπου και ο ελληνικός κώδικας προσαρμόστηκε από τον αντίστοιχο γαλλικό από μια επιτροπή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων στην Λειψία και κατόπιν εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στη Σχολή Τυφλών Καλλιθέας στην Αθήνα.^[5]

Αλφάβητο ελληνικού Μπράιγ

Τα άτομα με μειωμένη ή καθόλου όραση διαβάζουν τα γράμματα του κώδικα μέσω της αφής, όπου οι κουκκίδες είναι εκτυπωμένες ανάγλυφα πάνω σε ειδικό χαρτί

Τα γράμματα είναι όπως παρακάτω, με τα αριθμητικά ψηφία κάτω από κάθε γράμμα να συμβολίζουν την αντίστοιχη τοποθεσία της κάθε κουκκίδας και κάτω από τους αριθμούς οι κουκκίδες ως χαρακτήρες κειμένου. Οι κουκκίδες απαριθμούνται από την αριστερή στήλη προς τα κάτω και κατόπιν από τη δεξιά προς τα κάτω:^[6]

Σύνοψη

Αλφάβητο Άλφα Βήτα Γάμμα Δέλτα Έψιλον Ζήτα Ήτα Θήτα α 1 ⠁ β 12 ⠃ γ 1245 ⠛ δ 145 ⠙ ε 15 ⠑ ζ 1356 ⠵ η 345 ⠜ θ 1456 ⠹ Ιώτα Κάπα Λάμδα Μι Νι Ξι Όμικρον Πι ι 24 ⠊ κ 13 ⠅ λ 123 ⠸ μ 134 ⠍ ν 1345 ⠝ ξ 1346 ⠭ ο 135 ⠕ π 1234 ⠏ Ρο Σίγμα Ταυ Ύψιλον Φι Χι Ψι Ωμέγα ρ 1235 ⠗ σ/ς 234 ⠎ τ 2345 ⠞ υ 13456 ⠽ φ 124 ⠋ χ 125 ⠓ ψ 12346 ⠯ ω 245 ⠚

Δίψηφα Φωνήεντα (αι, ει, οι, ου, υι) και οι συνδυασμοί (αυ, ευ, ηυ) αι ει οι ου υι αυ ευ ηυ 126 ⠣ 146 ⠩ 246 ⠪ 136 ⠥ 12456 ⠻ 16 ⠡ 156 ⠱ 1256 ⠳ Σημεία στίξης Τελεία Κόμμα Απόστροφος Ερωτηματικό Άνω κάτω τελεία Ενωτικό . 256 ⠲ , 2 ⠂ ' 3 ⠄ ; 26 ⠢ : 23 ⠆ - 36 ⠤ Παρένθεση Εισαγωγικά άνοιγμα Εισαγωγικά κλείσιμο Κεφαλαίο γράμμα Τόνος ( ) 2356 ⠶ «  236 ⠦ » 356 ⠴ 46 ⠨ ´ 5 ⠐

Κεφαλαία και τονισμένα γράμματα

Κάθε γράμμα γίνεται κεφαλαίο όταν προηγείται ο συνδυασμός της 4ης και 6ης κουκκίδας ,^[6] έτσι ως παράδειγμα το πεζό α γίνεται κεφαλαίο Α

ακολούθως προ ενός τονισμένου γράμματος προηγείται ο συνδυασμός της 5ης κουκκίδας , έτσι ώστε το άτονο α γράφεται πλέον ως τονισμένο ά

ενώ για ένα τονισμένο κεφαλαίο γράμμα όπως Α´ ο συνδυασμός θα είναι , όπου το κεφαλαίο σημείο παίρνει προτεραιότητα και κατόπιν ακολουθεί το σημείο του τόνου

Δείγμα κειμένου

Κείμενο	Κωδικοποίηση Μπράιγ
Αυτό είναι ένα δείγμα κειμένου στην ελληνική κωδικοποίηση Μπράιγ	⠨⠡⠞⠐⠕⠀⠐⠩⠝⠣⠀⠐⠑⠝⠁⠀⠙⠐⠩⠛⠍⠁⠀⠅⠩⠍⠐⠑⠝⠥⠀⠎⠞⠜⠝⠀⠑⠇⠇⠜⠝⠊⠅⠐⠜⠀⠅⠚⠙⠊⠅⠕⠏⠐⠪⠜⠎⠜⠀⠨⠍⠏⠗⠐⠁⠊⠛

Πολυτονικό Μπράιγ (διεθνές ελληνικό)

Στη διεθνή ελληνική γραφή Μπράιγ ισχύουν τα περισσότερα γράμματα του ελληνικού κώδικα και επιπλέον αναπαριστώνται και τα πολυτονικά σημεία.

Διαφορές κωδικοποίησης

Η κωδικοποίηση των γραμμάτων η, υ, χ, ψ και ω διαφέρει σε σχέση με τον κανονικό ελληνικό κώδικα, όπου στον διεθνή είναι όπως παρακάτω:

	η	υ	χ	ψ	ω
διεθνής ελληνικός κώδικας	156	136	12346	13456	12346
ελληνικός κώδικας	345	13456	125	2456	245

Πολυτονικά γράμματα

Τα κελιά με κόκκινη ένδειξη υποδηλώνουν πως η χρήση του τονισμού έχει εκλείψει για το γράμμα αυτό

Πολυτονικά γράμματα^[7]

	Τόνος	α	ε	η	ι	ο	υ	ω
Οξεία ´	4	345	1246	123456	12456	246	1246	245
Περισπωμένη ῀	5	16	-	126	146	-	1236	3456
Βαρεία `	6	12356	14	2346	34	346	23456	12345

Γράμματα που δεν υπάρχουν πλέον

Οι σύγχρονοι ελληνικοί δίφθογγοι δεν χρησιμοποιούνται, ενώ υπάρχουν και συνδυασμοί οι οποίοι αναπαριστούν γράμματα τα οποία έχουν εκλείψει από το ελληνικό αλφάβητο, όπως το κόππα ή το δίγαμμα:^[7]

ϛ (Στίγμα)	ϡ (Σαμπί)	ϝ (Δίγαμμα)	ϙ/ϟ (Κόππα)
14	2346	1236	12345

Αριθμητική

Τα σημεία τα οποία αναπαριστούν τα ψηφία και τους τελεστές είναι τα ίδια με τα άλλα διεθνή αλφάβητα Μπράιγ.

Πρόθεμα

Πριν την εμφάνιση κάθε αριθμού προηγείται το πρόθεμα με των συνδυασμό κουκκίδων 3456, έτσι ως παράδειγμα ο αριθμός 1 γράφεται ως .

Το πρόθεμα τοποθετείται πριν την εμφάνιση κάθε αριθμού και όχι κάθε ψηφίου του αριθμού, έτσι π.χ. για τον αριθμό 159 θα τοποθετηθεί μόνο μια φορά και όχι από μια φορά για κάθε ψηφίο του αριθμού αυτού.

Αριθμοί

1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
3456,1	3456,12	3456,14	3456,145	3456,15	3456,124	3456,1245	3456,125	3456,24	3456,245

Τελεστές

+	−	*	/	=
2346	36	16	34	1346