Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδoς
ελληνική εταιρεία διαχείρισης του σιδηρόδρομου From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε.) είναι ανώνυμη εταιρεία του Δημοσίου και αποτελεί τον Διαχειριστή της Εθνικής Σιδηροδρομικής Υποδομής στην ελληνική επικράτεια. Διαχειρίζεται, συντηρεί, λειτουργεί, εκσυγχρονίζει και επεκτείνει ένα σιδηροδρομικό δίκτυο πλεόν των 2.800 χιλιομέτρων κατά μήκος της Ελλάδας.
Από το 1971, αποτελεί τον διάδοχο των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους, στον οποίο εντάχθηκε το σύνολο των αρμοδιοτήτων των προηγούμενων φορέων.[1] Στο πλαίσιο εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα, το 2025 προβλέπεται η αντικατάσταση του από τους Σιδηροδρόμους Ελλάδος (ΣΕ).[2][3][4][5]
Remove ads
Ιστορικό
1970-1971
Το 1970, σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα 674/1970, ιδρύεται ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας ως διάδοχος των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους, οι οποίοι έως τότε κατείχαν στην δικαιοδοσία τους την διαχείριση και συντήρηση της ελληνικής σιδηροδρομικής υποδομής ήδη από το 1920.[6][7][8] Η σύσταση του οργανισμού τέθηκε σε ισχύς την 1η Ιανουαρίου 1971 και του οποίου μέτοχος αποτελούσε αποκλειστικά το Ελληνικό Δημόσιο.[6]
1971-1995
Τα επόμενα χρόνια ο ελληνικός σιδηρόδρομος εξελίχθηκε με αργούς και σταθερούς ρυθμούς. Τον κύριο λόγο στην μετακίνηση των τρένων πάνω σε ένα δίκτυο το οποίο ήδη μετρούσε αρκετά χρόνια ζωής, τον είχαν οι αιτήσεις γραμμής που γινόντουσαν από μηχανοδηγούς ώστε οι αμαξοστοιχίες να κινούνται με ασφάλεια στον προορισμό τους, με τηλεγραφήματα και μηνύματα από ραδιοτηλέφωνα, ενώ το τροχαίο υλικό που χρησιμοποιούταν ήταν σχετικά ώριμο σε ηλικία όπως οι αυτοκινητάμαξες Fiat και Ferrostaal. Ταυτόχρονα οι εξελίξεις στην επέκταση των υπεραστικών δικτύων ήταν σχεδόν μηδαμινή, καθώς το δίκτυο της περιφέρειας δεν επεκτάθηκε ή αναβαθμίστηκε σε σημαντικό βαθμό.[9][10][11][12]
1996-2009
Το 1996 συστήθηκε η ΕΡΓΟΣΕ, ως θυγατρική εταιρεία υπεύθυνη για την εκπόνηση μελετών και για την προμήθεια υλικών. Ειδικότερα, στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του ΟΣΕ και των δραστηριοτήτων του, η νέα εταιρεία ανέλαβε την διαχείριση και πραγματοποίηση έργων και παρεμβάσεων επί του σιδηροδρομικού υλικού, καθώς και την μεταχείριση των κονδυλίων προερχόμενα από ευρωπαϊκά προγράμματα και ταμεία. Ταυτόχρονα, η εταιρεία αυτή έως και σήμερα είναι υπεύθυνη για την διεξαγωγή απαλλοτριώσεων σε εκτάσεις που τίθενται προς αξιοποίηση για την επέκταση της σιδηροδρομικής υποδομής.[13][14]
Το 2001 ιδρύθηκε η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία δραστηριοποιείται έως και σήμερα στον τομέα του κτηματολογίου της εταιρείας (real estate) και στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του οργανισμού. Επιπλέον υπό την ιδιοκτησία της βρίσκεται το σημαντικότερο κομμάτι του τροχαίου υλικού, του οποίου μέρος έχει μισθώσει η Hellenic Train στα πλαίσια της διεξαγωγής δρομολογίων επί του δικτύου.[15][16]
Το 2005, από τον Ο.Σ.Ε. αποσχίστηκε και συστάθηκε μια νέα θυγατρική εταιρία, η οποία ανέλαβε την εκμετάλλευση του δικτύου, την εκτέλεση του μεταφορικού έργου επιβατών και εμπορευμάτων και την διοίκηση του Ε.ΔΙ.Σ.Υ. (Εθνικός Διαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής) που αφορά τη διαχείριση και συντήρηση της σιδηροδρομικής υποδομής.[17] Από την 1η Ιανουαρίου 2007 και μετά, αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία απόσχισης, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ λειτουργεί ως πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία με ξεχωριστή διοίκηση και οργάνωση, σε ευθυγράμμιση πάντα με τις διατάξεις της Κοινοτικής νομοθεσίας.[18]
Τον Ιούλιο του 2007, έπειτα από διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκε η συγχώνευση με απορρόφηση της εταιρείας ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ Α.Ε. από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ (η οποία διαχειριζόταν τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο της Αθήνας), επεκτείνοντας το πεδίο δραστηριότητάς της για τη διαχείριση και λειτουργία των προαστιακών γραμμών.[18]
2010-σήμερα
Το 2008, υπό το πρίσμα της επερχόμενης οικονομικής κρίσης, ο Ο.Σ.Ε. εισήλθε σε μία διαδικασία ανασυγκρότησης εξαιτίας σοβαρών οικονομικών προβλημάτων και ελλειμμάτων.[19] Στα πλαίσια της ανασύστασης αυτής, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανεξαρτητοποιήθηκε και οι μετοχές της μεταβιβάστηκαν απευθείας στο Ελληνικό Δημόσιο.[20] Ταυτόχρονα η Ε.ΔΙ.Σ.Υ. απορροφήθηκε από τον Ο.Σ.Ε, όπως προβλεπόταν και αντίστοιχο σχέδιο συγχώνευσης της ΓΑΙΑΟΣΕ με την ΕΡΓΟΣΕ, ωστόσο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε. Επιπλέον, το 2013 οι μετοχές της ΓΑΙΑΟΣΕ μεταβιβάστηκαν αντίστοιχα στο Ελληνικό Δημόσιο και ανεξαρτητοποιήθηκε διοικητικά.[21]
Τα τελευταία έτη στα πλαίσια ενός δυσλειτουργικού εταιρικού μοντέλου και μιας ασυντήρητης και προβληματικής υποδομής, το ελληνικό κράτος σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προωθεί τη δημιουργία ενός νέου δημόσιου φορέα διαχείρισης της σιδηροδρομικής υποδομής. Ο νέος φορέας, του οποίου κορμός θα αποτελεί ο τωρινός Ο.Σ.Ε, θα ενσωματώσει εκ νέου τις λειτουργίες των υφιστάμενων θυγατρικών εταιρειών (ΓΑΙΑΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ) με ενισχυμένες νομοθετικά και διοικητικά αρμοδιότητες.[16][22][23][2][2][3][4][5]
Remove ads
Σιδηροδρομικό δίκτυο
Ο ΟΣΕ διαχειρίζεται το σύνολο της ελληνικής σιδηροδρομικής υποδομής (γραμμές και εγκαταστάσεις) το οποίο τίθεται προς χρήση από τρίτες σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (με κυριότερες τις: Hellenic Train, Σταθερές Συγκοινωνίες, Rail Cargo Logistics Goldair), ενώ είναι υποχρεωμένος να μεριμνά για την διασφάλιση της ακεραιότητας του δικτύου. Το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο αποτελείται από 2.812,15 χιλιόμετρα εκ των οποίων σήμερα είναι διαθέσιμα προς επιβατική και εμπορική χρήση μόλις λιγότερα από 1500 χιλιόμετρα.[24]
Εν λειτουργία
Το δίκτυο του Ο.Σ.Ε. αποτελείται από δύο κύριους σιδηροδρομικούς άξονες, οι οποίοι συνδέουν την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, τις διακλαδώσεις αυτών, καθώς και περιφερειακές γραμμές, που συνδέουν τη Θεσσαλονίκη με τις πόλεις της βόρειας Ελλάδας. Πρόκειται για γραμμές κανονικού εύρους. Συνοπτικά, είναι οι εξής:
- Σιδηροδρομική γραμμή Πειραιά - Θεσσαλονίκης
- Σιδηροδρομική γραμμή Αεροδρομίου Αθηνών - Πάτρας
- Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Φλώρινας
- Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Ειδομένης
- Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης
- Σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολης – Ορμενίου
Σε χρήση για τουριστικούς λόγους βρίσκεται το Τρενάκι Πηλίου, ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος και η γραμμή Κατάκολο – Αρχαία Ολυμπία.
Σε αναστολή λειτουργίας
Το σιδηροδρομικό δίκτυο του Ο.Σ.Ε. στην Πελοπόννησο βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας. Πρόκειται για γραμμές μετρικού εύρους, οι οποίες τέθηκαν εκτός λειτουργίας εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Συνοπτικά, είναι οι εξής:
Remove ads
Μελλοντικά έργα
Δυστυχήματα
- Κρυονέρι Αττικής: 23/12/1971: Σύγκρουση αυτοκινητάμαξας με εμπορική αμαξοστοιχία, 5 νεκροί, ανάμεσά τους ο μηχανοδηγός και ο προϊστάμενος της αυτοκινητάμαξας.[εκκρεμεί παραπομπή]
- Κόρινθος: 30/09/1968: Δύο επιβατικές αμαξοστοιχίες συγκρούονται κοντά στο Δερβένι Κορινθίας, σκορπώντας τον θάνατο σε 34 ανθρώπους.[εκκρεμεί παραπομπή]
- Δοξαράς: 16/01/1972: Στην τότε μονή γραμμή ανάμεσα στα Ορφανά και στον Δοξαρά συνέβη δυστύχημα με 21 νεκρούς από την μετωπική σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών.[30][31] Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε την ίδια χρονιά το σχετικό με την τραγωδία τραγούδι "Άιντε και ντε", το οποίο μελοποίησε ο Νίκος Μαμαγκάκης και ερμήνευσε ο Γιάννης Πουλόπουλος.[32]
- Πλατανιά: 25/07/1982: Αμαξοστοιχία εκτροχιάστηκε και ανατράπηκε έξω από το χωριό Πλατανιά Δράμας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 4 και να τραυματιστούν 57 επιβάτες.[33]
- Τιθορέα: 11/09/1994: Εκτροχιασμός ΙnterCity από Αθήνα για Βόλο λόγω εισόδου στον σταθμό με υπερβολική ταχύτητα, με 5 νεκρούς.[34]
- Χρυσό Σερρών: 17/02/2006: Δύο νεκροί και 18 τραυματίες από σύγκρουση τρένου με αγροτικό όχημα που είχε ακινητοποιηθεί στις σιδηροδρομικές γραμμές. Νεκροί ο οδηγός του αυτοκινήτου και μια επιβάτης.[35]
- Αχλαδόκαμπος: 09/12/2010: Ένας νεκρός από εκτροχιασμό αυτοκινητάμαξας railbus της γραμμής Ναύπλιο - Άργος - Τρίπολη[36]
- Χρυσό Σερρών: 16/05/2016: Μπουρέζα αλλαγών προσέκρουσε σε μηχανοκίνητο όχημα γραμμής Unimog, με αποτέλεσμα τον θάνατο των δύο επιβαινόντων στο Unimog.[37]
- Άδενδρο: 13/05/2017: Αμαξοστοιχία του ΟΣΕ με 70 επιβάτες, εκτροχιάστηκε στην περιοχή του Άδενδρου με 3 νεκρούς, τον μηχανοδηγό, τον προϊστάμενο κίνησης και έναν επιβάτη.[38][39]
- Καλοχώρι: 15/12/2018: Γεωργικός ελκυστήρας (τρακτέρ) που οδηγούσε 84χρονος ημεδαπός, συγκρούστηκε στο ύψος του Καλοχωρίου Σερρών, με επιβατική αμαξοστοιχία που εκτελούσε το δρομολόγιο Αλεξανδρούπολη – Θεσσαλονίκη, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του 84χρονου.[40]
- Ξάνθη: 20/07/2019: Αμαξοστοιχία παρέσυρε άτομο στις γραμμές του τρένου, 1 νεκρός.[41][42]
- Διαβατά: 19/08/2019: Σύγκρουση αμαξοστοιχίας με επιβατικό αυτοκίνητο σε φυλασσόμενη διάβαση, 1 νεκρή και 1 τραυματίας.[43][44]
- Τέμπη: 28/02/2023: Σύγκρουση αμαξοστοιχίας με εμπορική αμαξοστοιχία στα Τέμπη με 57 νεκρούς.[45]
Remove ads
Λογότυπο
- Το παλαιότερο λογότυπο του Ο.Σ.Ε. (1971 - 2003)
- Το σημερινό λογότυπο του Ο.Σ.Ε. (2003 - σήμερα)
Φωτογραφίες
- Νέα διπλή σιδηροδρομική γραμμή με ηλεκτροκίνηση
- Πυλώνες ηλεκτροκίνησης στην Οινόη Βοιωτίας
- Η κατασκευή της νέας γραμμής στην Κόρινθο
- Φωτοσήμανση Σ.Σ. Κορίνθου
- Άγιοι Ανάργυροι Αττικής: Γραμμές κανονικού και μετρικού εύρους πριν την υπογειοποίηση
- Σιδηροδρομικό δίκτυο και Σ.Σ. Λιβαδειάς
- Σιδηροδρομική γέφυρα Παπαδιάς (Μπράλλος)
- Ηλεκτρομηχανή στον Σ.Σ. Θεσσαλονίκης
- Πετρελαιοκίνητη μηχανή στον Σ.Σ. Θεσσαλονίκης
- Αμαξοστοιχία στην Καλλιπέυκη Λάρισας
- Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μπράλλου σε επιστολικό δελτάριο του 1917
- Ο Σ.Σ. Πυθίου στον Έβρο όπου το δίκτυο του ΟΣΕ συνδέεται με εκείνο των τουρκικών κρατικών σιδηροδρόμων (TCDD)
- Αποβάθρες στον Σ.Σ. Αθήνας
- Γέφυρα Γοργοποτάμου
- Λεωφορείο του ΟΣΕ
- Αυτοκινητάμαξα ΜΑΝ4
- Εσωτερικό βαγονιού
Remove ads
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads