Πανιώνιος (πετοσφαίριση ανδρών)

Ο Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης^[1] ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1890 στη Σμύρνη (επί οθωμανικής αυτοκρατορίας) όντας το πρώτο ελληνικό αθλητικό σωματείο της Σμύρνης, ενώ συγκαταλέγεται επίσης στα αρχαιότερα εν ενεργεία σωματεία που έχουν ιδρύσει Έλληνες με σκοπό την άθληση. Το 1922 μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα έπειτα τη Μικρασιατική καταστροφή και από το 1940 εδρεύει στη Νέα Σμύρνη.

       Αυτό το λήμμα αφορά το τμήμα πετοσφαίρισης ανδρών του Γ.Σ. Πανιωνίου Σμύρνης. Για τον αθλητικό σύλλογο, δείτε: Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης.

Πανιώνιος Γ.Σ. Σμύρνης

Πλήρες όνομα	Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης
Σύντομο όνομα	Πανιώνιος Γ.Σ. Σμύρνης
Προσωνύμιο	Κυανέρυθροι & Πάνθηρες
Ίδρυση	14 Σεπτεμβρίου 1890, πριν 134 έτη (1890--9-14)
Στάδιο	Κλειστό Γυμναστήριο Ανδρέας Βαρίκας, Νέα Σμύρνη, Ελλάδα
Πρόεδρος	Θοδωρής Ντάντος
Πρωτάθλημα	Volley League
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
wikidata (π • σ • ε )

Ενεργά τμήματα του Πανιωνίου

Ποδόσφαιρο	Μπάσκετ (Ανδρών)	Μπάσκετ (Γυναικών)
Βόλεϊ (Ανδρών)	Βόλεϊ (Γυναικών)	Χάντμπολ (Ανδρών)
Χάντμπολ (Γυναικών)	Πόλο (Ανδρών)	Πόλο (Γυναικών)
Κολύμβηση	Πινγκ-πονγκ	Σκάκι
Τζούντο	Στίβος	Ενόργανη γυμναστική

Ο Πανιώνιος Γ.Σ. Σμύρνης διαθέτει ομάδες πετοσφαίρισης ανδρών και γυναικών. Ως αγωνιστική έδρα χρησιμοποιεί το κλειστό γυμναστήριο <<Ανδρέας Βαρίκας>> στη Νέα Σμύρνη, το οποίο έχει χωρητικότητα περί τα 500 άτομα.

Σμύρνη (1919-1922)

Το άθλημα στη Σμύρνη

Το βόλεϊ έφερε στη Σμύρνη η Χ.Α.Ν. το 1919 και διοργάνωσε το πρώτο τουρνουά στον ελλαδικό χώρο το 1922 με τη συμμετοχή και του Πανωνίου. Παιχνίδια βόλεϊ έγιναν και σε αγώνες που διοργάνωσε η ΧΙΙ Μεραρχία με την ευκαιρία της εορτής της 25ης Μαρτίου 1922, με οργανωτή «τον φίλαθλον ανθυπίατρον της Μεραρχίας κ. Γεώργ. Καλαφάτην» (Αμάλθεια, 13/3/22).

Το κύπελλο του 1922

Το τμήμα πετοσφαίρισης του Πανιωνίου είναι το πρώτο στον ελληνικό χώρο αφού ιδρύθηκε στη Σμύρνη το 1913 (άλλες πηγές αναφέρουν το 1920). Ο Πανιώνιος είχε ιδρύσει τμήμα βόλεϊ, στο οποίο βασικοί παίκτες ήταν οι Δημητρός Καραμπάτης (αρχηγός και καρφί), Παναγιώτης Ρετέλας, Ερ. Ισηγόνης, Κώστας Παπάζογλου (πασαδόρος), Α. Βασιλειάδης, Κλ. Δρίβας και αργότερα ο Γιώργος Ρουσόπουλος. Οι βολεϊμπολίστες του συλλόγου προέρχονταν κυρίως από το στίβο. Προπονητής ήταν ο Σοφοκλής Μάγνης. Η έδρα του (όπως και άλλων ομάδων) ήταν στους στους χώρους του Εθνικού Σκοπευτηρίου Σμύρνης.

Η πρώτη διοργάνωση βόλεϊ στην Ελλάδα ήταν το πρωτάθλημα που διοργάνωσε η Χ.Α.Ν. Σμύρνης στις αρχές του 1922 με συμμετοχή οκτώ ομάδων:

• ΧΑΝ Σμύρνης
• Μαθητές Λυκείου Μακλάχλαν (Αμερικανικό Κολλέγιο)
• Καθηγητές Λ. Μακλάχλαν
• Σχολή Καλλιθέας
• Προξενείο ΗΠΑ
• Προξ. Βρετανίας
• Τουρκική ομάδα
• Πανιώνιος

Στον τελικό, στις 11/2/1922, ο Πανιώνιος νίκησε 2-1 (15-14, 14-15, 15-1) το Διεθνές (Αμερικανικό) Λύκειο Μακλάχλαν.^[2]

Σώζεται φωτογραφία της ομάδας με το κύπελλο και τη λεζάντα: «Η πρωταθλήτρια Ομάς του Πανιωνίου ’σ το βόλλεϋ μπολ». Διαβάζουμε: «Ο Πανιώνιος εκέρδησε το πρωτάθλημα του Βόλεϋ Μπολ . Ο χθεσινός τελικός δια το πρωτάθλη- μα της Χ.Α.Ν. του ωραίου παιγνιδίου Βόλεϋ Μπολ μεταξύ της ομάδος του Διεθνούς Λυκείου και της του Πανιωνίου ανέδειξε τελικώς νικήτριαν των επάθλων την ομάδα του Πανιωνίου υπό τον θαυμάσιον αρχηγόν της και πρωταθλητήν του Συλλόγου κ. Δ. Καραμπάτην εις ον οφείλεται ο καταρτισμός της ομάδος και η θριαμβευτική νίκη ην εξησφάλισεν εις τον Σύλλογόν του» (εφ. Θάρρος, 12/2/22).

Πρωτάθλημα βόλεϊ με έπαθλα προκήρυξε και ο Πανιώνιος μαζί με την προαναγγελία των τελικών ημε- ρίδων «αθλητικής εργασίας» του συλλόγου που διεξήχθησαν στις 17 και 24/7/1922. Διαβάζουμε: «Τους αγώνας τούτους θέλουσιν επακολουθήση αγώνες Βόλεϋ Μπολ μεταξύ ομάδων Συλλόγων ή ειδικών ομί- λων του παιγνιδίου τούτου και προσκοπικών ομάδων με ειδικά έπαθλα» (Κόσμος, 26/6/1922).

Όμως, κατά τη διεξαγωγή των ημερίδων δεν αναφέρεται το βόλεϊ, οπότε δεν τεκμηριώνεται κατά πόσον έγιναν οι αγώνες. Γήπεδα βόλεϊ και τένις είχαν διαμορφωθεί στους χώρους του Εθνικού Σκοπευτηρίου Σμύρνης που φτιάχτηκε δίπλα στο άλλοτε Χάνι της Τσικουδιάς, πίσω από το ναό Αγ. Αικατερίνης, και εγκαινιάστηκε στις 16/1/22. Πρόεδρος του Σκοπευτηρίου ήταν ο εκδότης της εφημερίδας «Αρμονία» Μιλτιάδης Δ. Σεϊζάνης (ευνοϊκή προς τον Πανιώνιο), συγγενής του προέδρου του Πανιωνίου Δ. Δάλλα, διευθυντή σύνταξης της Αρμονίας, οπότε ο χώρος θα ήταν φιλόξενος για την ομάδα βόλεϊ του Πανιωνίου.

Σε αγώνες που έγιναν στο Σκοπευτήριο στις 14 Αυγούστου 1922, στο βόλεϊ νίκησε η ομάδα του Γαλλοελληνικού Λυκείου Αρώνη. Δεν αναφέρεται ο αντίπαλος αλλά πρέπει να ήταν είτε το Λύκειο Νικολοπούλου «Ανατολή» είτε η Σχολή Βουτζά, μαθητές και μαθήτριες των οποίων μετείχαν στα υπόλοιπα αγωνίσματα (σκοποβολής και τένις).

Αθήνα (1924-1940)

Το Σεπτέμβριο του 1924 η ομάδα βόλεϊ του Πανιωνίου μετείχε σε τουρνουά του Γ.Σ. Αμαρουσίου, στο οποίο νίκησε τη διοργανώτρια ομάδα και στον τελικό έπαιξε με τον Ατρόμητο Αθηνών. Είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται η ομάδα βόλεϊ του συλλόγου στην Αθήνα.^[3]

Από το 1925 ο Πανιώνιος καθιέρωσε δύο πρωταθλήματα βόλεϊ: ένα μεταξύ συλλόγων και ανωτέρων σχολών και ένα μεταξύ σχολείων (γυμνασίων). Για το πρωτάθλημα συλλόγων είχε αθλοθετήσει τριετές επαμειβόμενο κύπελλο. Ο σύλλογος συνέχισε να διοργανώνει τα ανεπίσημα αυτά πρωταθλήματα κάθε χρόνο ως το 1928. Το 1926 προκήρυξε και αγώνες για ομάδες γυναικών, μια πρωτοποριακή αθλητική δραστηριότητα.^[4] Οι αγώνες γίνονταν από το τελευταίο δεκαήμερο του Ιανουαρίου ως τον Ιούνιο, συνήθως στο Παναθηναϊκό Στάδιο, που ήταν η έδρα του συλλόγου εκείνα τα χρόνια.

Στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών 1928 που διοργανώθηκε από τον ΣΕΓΑΣ στο Παναθηναϊκό Στάδιο, στο περιθώριο των πανελλήνιων αγώνων στίβου με συμμετοχή 13 συλλόγων, ο Πανιώνιος τερμάτισε στην 4η θέση πίσω από τον Πανελλήνιο, τους Νέους Βύρωνος και τη Σχολή Ευελπίδων. Τη χρονιά αυτή την ομάδα του συλλόγου αποτελούσαν οι αθλητές: Δημητρός Καραμπάτης, Κορδογιάννης, Κονσολίδης, Καμιζούλης, Παπαγεωργόπουλος, Βάρδας.^[5]

Το 1929 η ομάδα βόλεϊ του συλλόγου έφτασε στα προημιτελικά του πρωταθλήματος, όπου ηττήθηκε από τον Πανελλήνιο με 0-2 σετ. Δραστηριότητες των ομάδων βόλεϊ ανδρών, γυναικών, νέων, νεανίδων και συμμετοχή στα πρωταθλήματα Αθηνών-Πειραιώς, αναφέρονται συνεχώς ως το 1940.

Τα πρωταθλήματα του Πανιωνίου

Το 1925 είχαν δημιουργηθεί ομάδες βόλεϊ από αρκετά σωματεία της Αθήνας καθώς και από στρατιωτικές και πανεπιστημιακές σχολές. Ήταν ώριμα τα πράγματα για την πραγματοποίηση ενός πρωταθλήματος. Καθώς ο ΣΕΓΑΣ δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις «παιδιές», όπως αποκαλούσε το μπάσκετ και το βόλεϊ, ανέλαβε πρωτοβουλία ο Δημητρός Δάλλας. Με την άδεια του ΣΕΓΑΣ, στον οποίο ήταν αντιπρόεδρος, το Φεβρουάριο του 1925 ο Πανιώνιος προκήρυξε "ετήσιον πρωτάθλημα πετοσφαιρίσεως συλλόγων και ανώτατων σχολών". Έχοντας την εμπειρία από τις αντίστοιχες διοργανώσεις στη Σμύρνη, δημοσίευσε λεπτομερή κανονισμό διεξαγωγής, τον τρόπο βαθμολογίας (2β ο νικητής, 1β ο ηττημένος), πρόβλεψη για ισοβαθμίες κλπ.

Παράλληλα, αθλοθέτησε τριετές επαμειβόμενο κύπελλο, για το σύλλογο που θα κέρδιζε τρεις φορές το πρωτάθλημα. Το κύπελλο αυτό κατέκτησε οριστικά ο Εθνικός Γ.Σ. που κέρδισε τρία πρωταθλήματα: 1925, 1927, 1930. Η ανταπόκριση υπήρξε μεγάλη και δήλωσαν συμμετοχή 12 ομάδες: 7 σωματειακές και 5 φοιτητικές. Οι αγώνες διεξήχθησαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και στο γυμναστήριο του Εθνικού Αθηνών από τις 8 Μαρτίου ως τις 17 Μαΐου που έγινε ο τελικός. Νικητής του πρώτου αυτού πρωταθλήματος ήταν ο Εθνικός Γ.Σ. Με σκοπό τη διάδοση του αθλήματος, ο Πανιώνιος προκήρυξε ταυτόχρονα και σχολικό πρωτάθλημα, στο οποίο μετείχαν επτά δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Διεξήχθη από 11 Απριλίου ως 10 Μαΐου με τελικό νικητή το Στ΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών (Νέου Κόσμου).

Το "πρωτάθλημα πετοσφαιρίσεως του Πανιωνίου", όπως το αποκαλούσε ο αθηναϊκός τύπος αρχικά, καθιερώθηκε και από το επόμενο έτος αποκαλείτο αθηναϊκό πρωτάθλημα. Από το 1926 ο σύλλογος ξεκίνησε και γυναικείο πρωτάθλημα, επίσης με μεγάλη επιτυχία. Το αθηναϊκό πρωτάθλημα βόλεϊ του Πανιωνίου συνεχίστηκε ως το 1930 με συμμετοχή κάθε χρόνο 10 ως 14 ομάδων. Την τελευταία χρονιά οι έξι από τις 12 ομάδες που πέρασαν στην τελική φάση, αποτέλεσαν την Α΄ κατηγορία της επόμενης σεζόν και οι υπόλοιπες εντάχθηκαν στη Β΄. Τα επόμενα έτη τη διοργάνωση ανέλαβαν από κοινού οι Πανιώνιος, Εθνικός ΓΣ και Πανελλήνιος και ο ΣΕΓΑΣ την ονόμασε "Περιφερειακό πρωτάθλημα βόλεϊ Αθηνών-Πειραιώς". Από το 1936 θα καθιερωθεί και πανελλήνιο πρωτάθλημα με συμμετοχή των καλύτερων ομάδων από τα πρωταθλήματα Αθηνών-Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Πάτρας. Με τις προσπάθειες του Δάλλα και του Πανιωνίου το βόλεϊ είχε πλέον αποκτήσει φίλους σε όλη τη χώρα.

Διοργανώσεις - νικητές

Έτος	Νικητής σύλλογος	Σωματεία	Σωματεία που μετείχαν
1925	Εθνικός Γ.Σ.	12	Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός Α.Ο., Πανελλήνιος Γ.Σ., Ατρόμητος Αθηνών, Γ.Σ. Αμαρουσίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΑΕΚ Διδασκαλείο Γυμναστικής, Σχολή Ευελπίδων, Παμμακεδονική Φοιτητική Ένωσις, (Σχολή Ναυτικών Δοκίμων αποχώρησε).
1926	Διδασκαλείο Γυμναστικής	9	Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός Α.Ο., Πανελλήνιος Γ.Σ., Ατρόμητος Αθηνών, Γ.Σ. Αμαρουσίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών Διδασκαλείο Γυμναστικής, Σχολή Ευελπίδων.
1927	Εθνικός Γ.Σ.	14	Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός, Πανελλήνιος Γ.Σ., Ατρόμητος Αθηνών, Γ.Σ. Αμαρουσίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών Διδασκαλείο Γυμναστικής, Αθηναϊκός Α.Σ., ΓΠΣ Πέλoψ, Π.Σ. Γουδί, Σχολή Ευελπίδων, Ολυμπιακός Σ.Φ.Π., Εθνικός Πειραιώς
1928	Πανελλήνιος Γ.Σ.	12	Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός Α.Ο., Πανελλήνιος Γ.Σ., Γ.Σ. Αμαρουσίου, Πανεπιστήμιο Αθηνών Α.Ο. Νέοι Βύρωνος, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Πέλoψ, Αχιλλεύς Αθηνών, Α.Ο.Π. Φαλήρου, Αθηναϊκός Α.Σ.
1929	Α.Ο. Νέοι Βύρωνος	11	Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός Α.Ο., Πανελλήνιος Γ.Σ., Ατρόμητος Αθηνών, Αθηναϊκός Α.Σ. Α.Ο. Νέοι Βύρωνος, Αχιλλεύς Αθηνών, Α.Ο. Παλαιό Φάληρο, ΑΕΚ, (Γ.Σ. Αμαρουσίου αποσύρθηκε)
1930	Εθνικός Γ.Σ.	6*	Τελική φάση: Πανιώνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναθηναϊκός, Α.Ο. Νέοι Βύρωνος, Νήαρ Ηστ Καισαριανής, Α.Ο. Παλαιό Φάληρο

*Το 1930 έξι ομάδες προκρίθηκαν στον όμιλο της τελικής φάσης. Στην προκριματική φάση πήραν μέρος περίπου 12 σύλλογοι.

Νεώτερη περίοδος

Μεταπολεμικά η ομάδα βόλεϊ δεν παρουσίασε επιτυχίες. Λειτουργούσε επί χρόνια στη σκιά της αντίστοιχης ομάδας του συμπολίτη Μίλωνα και κάποια στιγμή αδρανοποιήθηκε.

Η ανδρική ομάδα του Πανιωνίου επανιδρύθηκε το 1970 με πρωτοβουλία του Ιάσονα Πλατσή, πρώην διεθνή παίκτη του Εθνικού Γ.Σ., ο οποίος ως το 1974 υπήρξε παίκτης και προπονητής της αναγεννημένης ομάδας, την οποία οδήγησε στη Β΄ Εθνική. Εκτός από τον Πλατσή, το 1970-71 στην ομάδα που μετείχε στο πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας Αθηνών αγωνίζονταν οι: Μεϊμάρογλου, Σουβατζής, Μανουσόπουλος, Καραγιάννης, Κυριαζής, Παπούλιας, Καρασμάνης.

Τα επόμενα χρόνια είχε πολλά σκαμπανεβάσματα. Η σημαντικότερη διάκριση που έχει πετύχει στην ιστορία της είναι η πρόκριση στους οκτώ του Κυπέλλου Ελλάδος το 1985.

Το 2004 πήρε το πρωτάθλημα της Ένωσης Δυτικής Αττικής (ΕΣΠΕΔΑ) και ανέβηκε στη Γ΄ Εθνική, στην οποία μετείχε για τρεις σεζόν, ως το 2006-07. Τη χρονιά εκείνη έφτασε στα πρόθυρα της διάλυσης, μιας και πολλοί παίχτες ήταν σχεδόν παλαίμαχοι. Έγινε μια προσπάθεια ανανέωσης, με την προώθηση παικτών από τις ακαδημίες. Η ομάδα υποβιβάστηκε αλλά μπήκαν οι βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον οπως αποδεικνύεται παρακάτω.

Τη σεζόν 2007-08 τερμάτισε στην 4η θέση της Α΄ κατηγορίας της ΕΣΠΕΔΑ και συμμετείχε στα μπαράζ ανόδου. Επίσης, έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου της ΕΣΠΕΔΑ.

Το 2008-09 έκανε το νταμπλ της ΕΣΠΕΔΑ, αφού κατέκτησε το πρωτάθλημα και το Κύπελλο της Ένωσης και ταυτόχρονα την άνοδο στη Β΄ Εθνική για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορια του.

Τη σεζόν 2014-2015 τερμάτισε στην 1η θέση αήττητος (έχοντας χάσει μόλις 3 σετ καθόλη την διάρκεια της χρονιάς και έχοντας πετύχει 66 και με 22 νίκες σε ισάριθμους αγώνες) και κατέκτησε το πρωτάθλημα της ΕΣΠΕΔΑ και πέτυχε την άνοδο στην Α2 για πρώτη φορά στην ιστορία του.^[6] Την χρονιά αυτή το 80% των αθλητών προέρχοταν απο τις ακαδημίες του Συλλόγου. Τη σεζόν 2015-16 ο σύλλογος πήρε μέρος για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία του στην Α2 εθνική κατηγορια, τερματίζοντας μέσω μια επιτυχημένης πορείας στην 5η θέση, η οποία είναι και η υψηλότερη στην έως τώρα μακρόπνοη ιστορία του.^[7]

Αγωνιστική πορεία

Η πορεία της ομάδας τα τελευταία χρόνια έχει ως εξής:

• 2003-04: Α΄ ΕΣΠΕΔΑ (άνοδος)
• 2004-05: Γ΄ Εθνική
• 2005-06: Γ΄ Εθνική
• 2006-07: Γ΄ Εθνική (υποβιβασμός)
• 2007-08: Α΄ ΕΣΠΕΔΑ: 4η θέση, συμμετοχή στα μπαράζ ανόδου. Φιναλίστ Κυπέλλου ΕΣΠΕΔΑ.)
• 2008-09: Α΄ ΕΣΠΕΔΑ: 1η θέση, άνοδος. Κυπελλούχος ΕΣΠΕΔΑ (νταμπλ).
• 2009-10: Β΄ Εθνική/Νότιος Όμιλος: 9η θέση, παραμονή έπειτα από αγώνες κατάταξης.
• 2010-11: Β΄ Εθνική/Α΄ Όμιλος: 2η θέση.
• 2011-12: Β΄ Εθνική/Α΄ Όμιλος: υποβιβάστηκε.
• 2012-13: Εθνικό περιφεριακό (ΕΣΠΕΔΑ): 5η θέση
• 2013-14: Β΄ Εθνική/Β΄ Όμιλος (ΕΣΠΕΔΑ): 3η θέση
• 2014-15: Β΄ Εθνική/Β΄ Όμιλος (ΕΣΠΕΔΑ): 1η θέση, άνοδος στην Α2
• 2015-16: Α2 Εθνική/όμιλος: 5η θέση.
• 2016-17: Α2 Εθνική/όμιλος: 6η θέση.

Τίτλοι - Διακρίσεις

• Πρωτάθλημα Σμύρνης (2): 1919, 1922
• Πρωταθλήματα ΕΣΠΕΔΑ (3): 2004, 2009, 2015
• Κύπελλο ΕΣΠΕΔΑ (1): 2009
• Κύπελλο ΕΣΠΕΔΑ (φιναλίστ): 2008
• Κύπελλο Ελλάδος: προημιτελικά (1985)

Σύνθεση Ομάδας 2016–2017

• Προπονητής: Αργύρης Ψάρρας.

Τσέργας Σωτήρης (Π) Βλαβιανός Μάριος (Π) Δελιπρίμης Μανώλης (Π) Καντιώτης Γιώργος (Δ) Ανέστης Γιάννης (Δ) Κωνσταντόπουλος Σπύρος (Λ) Κουτσούρης Στέλιος (Λ) Τοζίδης Τάσος (Α) Κουφόπουλος Σταύρος (Α)

Παντελούκας Αλέξανδρος (Α) Φελέρης Παναγιώτης (Α) Φύτρος Γιώργος (Α) Κωνσταντινίδης Παναγιώτης (Κ) Στυλιανού Ιωάννης (Κ) Κλειδόπουλος Δημήτρης(Κ) Τασάκος Γιάννης(Κ) Team manager: Φραγιόγλου Νίκος, Υπεύθυνος τμήματος: Ζόνκας Αλέξανδρος