Αδιαβηνή
αρχαίο βασίλειο της Ασσυρίας / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Αδιαβηνή (κλασικά συριακά: ܚܕܝܐܒ Ḥaḏy’aḇ ή Ḥḏay’aḇ, περσικά: Nodshēragān, [1] [2] αρμενικά: Նոր Շիրական, Nor Shirakan) ήταν ένα αρχαίο βασίλειο στη βόρεια Μεσοποταμία, που αντιστοιχεί στο βορειοδυτικό τμήμα της αρχαίας Ασσυρίας.[3]
Αδιαβηνή | |
---|---|
Πρωτεύουσα | Ερμπίλ |
Πολίτευμα | μοναρχία |
Γεωγραφικές συντεταγμένες | 36°11′28″N 44°0′33″E |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Το μέγεθος του βασιλείου διέφερε με την πάροδο του χρόνου. Αρχικά περιλάμβανε μια περιοχή μεταξύ των ποταμών Ζαμπ, τελικά απέκτησε τον έλεγχο της Νινευή και ξεκινώντας τουλάχιστον με την εξουσία του Μονόβαζου Α' (τέλη του 1ου αιώνα π.Χ.), η Κορδυηνή έγινε εξάρτηση της Αδιαβηνής.[4] Έφτασε στο ζενίθ της υπό τον Ιζάτη Β', ο οποίος χορήγησε την περιοχή της Νίσιβης από τον Πάρθο βασιλιά Αρτάβανο Β' ως ανταμοιβή για τη βοήθεια των Πάρθων να ανακτήσει τον θρόνο του.[5] [6] Τα ανατολικά σύνορα της Αδιαβηνής σταμάτησαν στα όρη Ζάγρος, δίπλα στην περιοχή των Μήδων.[7] Η Άρβηλα χρησίμευσε ως πρωτεύουσα της Αδιαβηνής.[8]
Ο σχηματισμός του βασιλείου είναι ασαφής. Η πρώτη περίπτωση ενός καταγεγραμμένου ηγεμόνα της Αδιαβηνής είναι το 69 π.Χ., όταν ένας ανώνυμος βασιλιάς της Αδιαβηνής στη μάχη της Τιγρανόκερτα ως σύμμαχος του Αρμένιου βασιλιά Τιγράνη του Μεγάλου[9]. Ωστόσο, τα νομίσματα συνεπάγονται την εγκαθίδρυση ενός βασιλείου στην Αδιαβηνή γύρω στο 164 π.Χ., μετά την αποσύνθεση της ελληνικής εξουσίας των Σελευκιδών στην Εγγύς Ανατολή. [4] [10] Η Αδιαβηνή καταλήφθηκε από τον Πάρθο βασιλιά Μιθριδάτη Α' και τουλάχιστον από τη βασιλεία του Μιθριδάτη Β΄ χρησίμευσε ως αναπόσπαστο μέρος του παρθικού κόσμου. [11]
Οι Αδιαβηνοί ηγέτες μεταστράφηκαν στον Ιουδαϊσμό από τον παγανισμό τον 1ο αιώνα μ.Χ. Η βασίλισσα Έλενα της Αδιαβηνής (γνωστή σε εβραϊκές πηγές ως Ελένη Χαμάλκα) μετακόμισε στην Ιερουσαλήμ, όπου έχτισε ανάκτορα για την ίδια και τους γιους της στο βόρειο τμήμα της πόλης του Δαβίδ, νότια του Όρους του Ναού, και βοήθησαν τους Εβραίους στον πόλεμο τους με τη Ρώμη.[12] Σύμφωνα με το Ταλμούδ, τόσο η Έλενα όσο και ο Μονόβαζος δώρισαν μεγάλα κεφάλαια για τον Ναό της Ιερουσαλήμ. Μετά το 115 μ.Χ., δεν υπάρχουν ιστορικά βασιλικά ίχνη στην Αδιαβηνή.
Οι Πάρθοι ανατράπηκαν από την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών το 224, οι οποίοι κατά τη στιγμή του Σαπώρη Α' είχαν καθιερώσει την εξουσία τους στην Αδιαβηνή.[5] Ο Αρδασίρ Β' είναι η τελευταία φυσιογνωμία, που καταγράφηκε ως βασιλιάς της Αδιαβηνής.