Μοχαμάντ Νατζιμπουλάχ
Αφγανός πολιτικός / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Νατζιμπουλάχ Αχμαντζάι (παστού/περσικά: نجیب ﷲ احمدزی), Φεβρουάριος 1947 – 27 Σεπτεμβρίου 1996), γνωστός κυρίως ως Νατζιμπουλάχ ή Δρ. Νατζίμπ, ήταν Πρόεδρος του Αφγανιστάν από το 1987 έως το 1992, όταν οι μουτζαχεντίν κατέλαβαν την Καμπούλ. Είχε υπηρετήσει προηγουμένως σε διάφορες θέσεις στο Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα του Αφγανιστάν (ΛΔΚΑ) και ήταν απόφοιτος του πανεπιστημίου της Καμπούλ. Μετά την Εξέγερση του Σαούρ και την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν, ο Νατζιμπουλάχ υπήρξε γραφειοκράτης ο οποίος κρατούσε χαμηλό προφίλ: απεστάλη εξόριστος ως πρεσβευτής στο Ιράν κατά την ανάληψη της εξουσίας από τον Χαφιζουλάχ Αμίν. Επέστρεψε στο Αφγανιστάν μετά από τη σοβιετική παρέμβαση η οποία ανέτρεψε τον Αμίν και όρισε τον Μπαμπράκ Καρμάλ ως αρχηγό του κράτους, του κόμματος και της κυβέρνησης. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Καρμάλ, ο Νατζιμπουλάχ έγινε επικεφαλής της αφγανικής Κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Ήταν μέλος της συνιστώσας Παρτσάμ η οποία είχε ως επικεφαλής της τον Καρμάλ.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του Νατζιμπουλάχ ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών, αυτή έγινε ένα από τα πιο βίαια αποτελεσματικά κυβερνητικά όργανα. Εξαιτίας αυτού, συγκέντρωσε την προσοχή αρκετών κορυφαίων Σοβιετικών αξιωματούχων, όπως ο Γιούρι Αντρόπωφ, ο Ντμίτρι Ουστίνοφ και ο Μπορίς Πονομαρέφ. Το 1981, ο Νατζιμπουλάχ διορίστηκε στο Πολιτικό Γραφείο του ΛΔΚΑ. Το 1985 ο Νατζιμπουλάχ παραιτήθηκε από τη θέση του επικεφαλής ασφαλείας της χώρας για να επικεντρωθεί στην πολιτική του ΛΔΚΑ μιας και είχε διοριστεί στη Γραμματεία του ΛΔΚΑ. Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο τελευταίος Σοβιετικός ηγέτης, κατάφερε να πείσει τον Καρμάλ να παραιτηθεί από τη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΛΔΚΑ το 1986 ώστε να τον αντικαταστήσει με τον Νατζιμπουλάχ. Για αρκετούς μήνες ο Νατζιμπουλάχ βρισκόταν εν μέσω μιας πάλης εξουσίας με τον Καρμάλ, ο οποίος εξακολουθούσε να κατέχει τη θέση του Προέδρου του Επαναστατικού Συμβουλίου. Ο Νατζιμπουλάχ κατηγόρησε τον Καρμάλ ότι προσπάθησε να διαλύσει την πολιτική του για Εθνική Συμφιλίωση, η οποία ήταν μια σειρά προσπαθειών του Νατζιμπουλάχ να τερματίσει τη διαμάχη.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως ηγέτη του Αφγανιστάν, οι Σοβιετικοί άρχισαν την απόσυρσή τους από τη χώρα και από το 1989 έως το 1992 η κυβέρνησή του προσπάθησε να επιλύσει τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο χωρίς σοβιετικά στρατεύματα στο έδαφος της. Ενώ η άμεση σοβιετική βοήθεια έληξε με την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων, η Σοβιετική Ένωση συνέχισε να υποστηρίζει τον Νατζιμπουλάχ οικονομικά και στρατιωτικά, ενώ το Πακιστάν και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν να υποστηρίζουν τους μουτζαχεντίν. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, προσπάθησε να ενισχύσει την κυβέρνησή του μέσω των μεταρρυθμίσεων της Εθνικής Συμφιλίωσης, λαμβάνοντας αποστάσεις από τον σοσιαλισμό υπέρ του Αφγανικού εθνικισμού, καταργώντας το μονοκομματικό κράτος και αφήνοντας τους μη κομμουνιστές να ενταχθούν στην κυβέρνηση. Έμεινε ανοιχτός σε διάλογο με τους μουτζαχεντίν και άλλες ομάδες, έκανε το Ισλάμ επίσημη θρησκεία και κάλεσε τους εξόριστους επιχειρηματίες να ανακτήσουν και πάλι τις περιουσίες τους.[5] Στο σύνταγμα του 1990 όλες οι αναφορές στον κομμουνισμό απομακρύνθηκαν και το Ισλάμ έγινε η επίσημη θρησκεία της χώρας. Αυτές οι αλλαγές, σε συνδυασμό με άλλες, δεν κατάφεραν να προσδώσουν στον Νατζιμπουλάχ οποιαδήποτε σημαντική υποστήριξη λόγω του ρόλου του στην Υπηρεσία Πληροφοριών. Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης τον Δεκέμβριο του 1991, ο Νατζιμπουλάχ αφέθηκε χωρίς εξωτερική βοήθεια. Αυτό, σε συνδυασμό με την εσωτερική κατάρρευση της κυβέρνησής του, οδήγησε στην παραίτησή του τον Απρίλιο του 1992.
Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα να διαφύγει στην Ινδία, ο Νατζιμπουλάχ παρέμεινε στην Καμπούλ και διέμεινε στα κεντρικά γραφεία των Ηνωμένων Εθνών μέχρι το 1996, όταν το κίνημα των Ταλιμπάν κατέλαβε την Καμπούλ. Οι Ταλιμπάν απήγαγαν τον Νατζιμπουλάχ και τον αδελφό του από την επιμέλεια του ΟΗΕ τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Σεπτεμβρίου, βασάνισαν αμφότερους και κρέμασαν τα σώματά τους σε ένα φανάρι την επόμενη μέρα.[6] Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Νατζιμπουλάχ έγινε αντιπαθής σε πολλούς, κυρίως λόγω των ενεργειών του ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών. Ωστόσο, στον 21ο αιώνα, η κοινή γνώμη άλλαξε στάση και πλέον θεωρείται ισχυρός και πατριωτικός ηγέτης εντός ενός «κανονικού» καθεστώτος εν συγκρίσει με τους προκατόχους του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος και το χάος που ακολούθησε μετά την απομάκρυνσή του.[7] Το 2017 δημιουργήθηκε το Κόμμα Βατάν ως συνέχεια του κόμματος του Νατζιμπουλάχ.[8]