Cavra

Miranduléś

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

Cavra
na cavra
Dominì: Eukaryota
Rèign: Animalia
Sòtrèign: Eumetazoa
Ram: Bilateria
Phylum: Chordata
Subphylum: Vertebrata
Infraphylum: Gnathostomata
Superclâsa: Tetrapoda
Clâsa: Mammalia
Sòtclâsa: Theria
Infraclâsa: Eutheria
Superórdin: Laurasiatheria
Órdin: Artiodactyla
Sòtórdin: Ruminantia
Infraórdin: Pecora
Famija: Bovidae
Sòtfamija: Caprinae
Gènàr: Capra
Sòrta: Capra hircus, Linnaeus (1758)
Sòtsòrta: Capra hircus chialtanensis Capra hircus hircus • Capra hircus cretica Capra hircus jourensis • Capra hircus picta

La cavra (nóm sientìfic Capra hircus, capra in itagliàṅ) 'l è 'n mamìfar dla famìja di bovidae ch'la sumìlia dimóndi a la pégura che però la gh'à sèmpar la cóa vèrs al bas méntar qvéla dla cavra la punta in élt. Al masć dla cavra al s ciàma cavròṅ.

A s trata dna bèstia ch'l'è stada dumesticàda da 'l óm da i tèmp antîg (da i nóṿ-mila a i déś-mila an p.C.) par via dla sò carna, dal sò curàm e p'r al sò lat ch'l è bòṅ anc par far di furmàj e 'l butér e ch'al pōl andàr bèṅ, fra 'l àtar, p'r i putèṅ ch'i èṅ alèrgic a 'l lat ad vaca. In Àśia e in soquànti ìśuli dal mâr Mediteràni a gh'è dal spéci salvàdghi.

La cavra la viṿ praticamènt in tut i cuntinènt a part 'l Antàrtid e l'è bòna 'd scampàr da i déś a i quìnd'ś an (na qualchidùna tiràda sù da 'l óm la pōl rivàr anc a i vint).

Descrisiòn

Al culōr ad cla bèstia chè al pōl cambiàr andànd da 'l biànc a 'l maròṅ, da 'l griś a 'l négar, anc cun dal cumbinasiòṅ misći o a maci.

La cavra l'è erbìvura e la magna èrba, fój, scòrsa dal piànti, fruta e fèṅ ch'la digerìs par via di sò quàtar stómag esénd lē na ruminànta. I vànan mati p'r al sâł.

Da 'l nòstri bandi al fémni i vàn'n in èstar da śugn a luj e i èṅ prònti par 'l acupiamènt a 'l màsim par dū dè in dua i mōvan da spés la cóa e i sìgan davànti a 'l masć. Quànd l'armàgn gravda la parturìs dòp sènt-sinquànta dè a 'l incìrca dand a la luś in gènar dū śmèi. A cal punt lè la taca a far al lat.

Culegamènt estéran

(IT) La sò paśna su 'l sit dla Treccani

Àtar prugèt

Wikiquote contiene citazioni di o su Cavra
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Cavra