Simśa
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Miranduléś|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.svg){kind=small} Simśa | |
la simśa vérda | |
| Dominì: Eukaryota | |
| Rèign: Animalia | |
| Sòtrèign: Eumetazoa | |
| Ram: Bilateria | |
| Phylum: Arthropoda | |
| Subphylum: Hexapoda | |
| Superclâsa: Hexapoda | |
| Clâsa: Insecta | |
| Sòtclâsa: Pterygota | |
| Coorte: Exopterygota | |
| Subcoorte: Neoptera | |
| Superórdin: Paraneoptera | |
| Sesiòn: Rhynchotoidea | |
| Órdin: Rhynchota | |
| Sòtórdin: Heteroptera | |
| Infraórdin: Cimicomorpha | |
| Famija: Cimicidae, Latreille, (1804) | |
La Simśa 'l è 'n insèt parasìta dla famìja dal Cimicidae ch'la gh'à dèntar 108 spéci divìśi fra vint-a-dū gènar.
Par magnàr cla bestiulìna chè la ciùcia via 'l sànguv da 'l bèsti, uśèi e mamìfar.
I n vìvan mia adòs a 'l sò vitmi cuma i piōć ma in di sò ambînt lè dintóran cuma 'l sfési dal cà o in di gnai, pò ad nòt i sàltan fóra. Soquànt spéci 'd simśi i aṅ sarnî 'l óm cuma fònt ad nutrimènt, la più impurtànta l'è la Simśa di stramàs (Cimex lectularius).
Ólt'r a 'l simśi ch'i càmpan bvénd al sangṿ a gh 'n è ad qvéli ch'i ciùcian via la linfa da i fiōr e da 'l piànti. In gènar i èṅ bòni anc ad far dla pusa quànd a s gh dà adòs cuma la Simśa vérda (Palomena prasina o anc Nezara viridula), un perìcul grand dimóndi par 'l àrbul dla nisōla, o la Simśa rósa-négra [1].
Al fémni ad cla bestiulìna chè i n gh'aṅ minga la figa dònca 'l masć par fecundàr-la 'l è custrét a śbuśìr-ag diretamènt la pansa in diresiòṅ d'l òrgan ad Ribàga faghénd na cupulasiòṅ traumàtica. I masć dla simśa dla spéce Xylocoris maculipennis i èṅ bòṅ ad far àtar tant c'n i masć in manéra, a s pènsa, ad misćiàr la sò śbòra cun qvéla dal sò òspit acsè la vòlta dòp chi lò al farà far di fiōi druànd al sò patrimòni genètic[2] [3].
In gènar a far spiùra l'è la salìa dla simśa, a part qvést chè di prubléma a n ag 'n è briśa a part na simśa ch'la viṿ in dl'Amèrica dal Sud ch'la s ciàma Vinchuca (Triatoma infestans) che quànd la magna la t caga in dla ghigna lasànd in dla pèl i sò pét impinî 'd un parasìta ciamâ Tripanuśòma cruzi ch'al fà vgnir al Mâł ad Chagas.
Culegamènt estéran
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Simśa
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Simśa
Nòti
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads