liczba

See also: liczbą

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ličьba. By surface analysis, liczyć +‎ -ba. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /lʲid͡ʒʲʲba/
• IPA^(key): (15^th CE) /lʲid͡ʒʲʲba/

Noun

liczba f

1. (attested in Greater Poland) amount
   • 1876-1929 [c. 1418], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎, volume XIV, Kostrzyn, page 511:

     W liczbye polozeny computati

     [W liczbie położeni computati]

2. (attested in Greater Poland) dimension or measurement in numbers
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎, Lubiń, page 38:

     Lyczba dimensio

     [Liczba dimensio]

3. upper limit (specified upper limit of quantity, limit of quantity)
   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 24, 11:

     Y zgromadzoni sø przes lyczbi pyenyødze (congregata est infinita pecunia)

     [I zgromadzony są przez liczby pieniądze (congregata est infinita pecunia)]

4. bunch, group, band
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 21, 11:

     A vsrzysz w liczbye wyøsznyom (pro wyøsznyow, in numero captivorum) zonø krasnø

     [A uźrzysz w liczbie więźniow (in numero captivorum) żonę krasną]

5. account, reckoning report on expenses, obligations, or deeds
   • 1959 [1418], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1011, Poznań:

     Yako tho szwątczą, ysz pan Mosczycz ne ostal winowat panu Micolagewy... sta grzywen y szesczydzesząnt y poltory grzywny groszew szyrokych na liczbe any mu szą gych zamowili za yutra zaplaczycz po obliczenv

     [Jako to świadczą, iż pan Mościc nie ostał winowat panu Mikołajewi... sta grzywien i sześci dziesiąt i połtory grzywny groszew szyrokich na liczbie, ani mu się jich zamowili za jutra zapłacić po obliczeniu]

6. expense list
   • 1914 [1500], Adorján Divéky, editor, Zsigmond lengyel herczeg Budai számadásai (1500-1502, 1505)‎, page 54:

     Item pergameno ad scribendum reculas rationum a. lyczby dedi 1/2 floreni

     [Item pergameno ad scribendum reculas rationum a. liczby dedi 1/2 floreni]

7. (attested in Greater Poland) account, good; debt ratio
   • 1868 [1499], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XVIII (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 398:

     Quia ipsa recepit quadraginta florenos Ungaricales de bonis ipsius paternis nondum divisis cum ipsius sororibus germanis... ad racionem dotis ipsius al. na lyczbą poschagv yey

     [Quia ipsa recepit quadraginta florenos Ungaricales de bonis ipsius paternis nondum divisis cum ipsius sororibus germanis... ad racionem dotis ipsius al. na liczbę posagu jej]

8. (attested in Greater Poland, Masovia) method of calculating value, payment value, calculation value
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume I, Międzyrzec, Warsaw, page 486:

     Pospolithey liczby vsualis pagamenti

     [Pospolitej liczby vsualis pagamenti]

   • 1950 [1480], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1485, Warsaw:

     Jako ya szamoczwarth nye zasthamp[i]l drogy... Anne... anym gey rampka szdrapal... wasznosczy yako pol grzywny liczby krakowszkyey

     [Jako ja samoczwart nie zastąp[i]ł drogi... Annie... anim jej rąbkazzdrapał... ważności jako poł grzywny liczby krakowskiej]

9. list, index
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 52:

     Lidzba census (hi quaesierunt scripturam suam in censu et non invenerunt Neh 7, 64)

     [Liczba census (hi quaesierunt scripturam suam in censu et non invenerunt Neh 7, 64)]

10. The meaning of this term is uncertain.
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 35:

      Lidzba census

      [Liczba census]

Derived terms

adverb

• w liczbę

noun

• Księgi Liczby

verbs

• dać liczbę pf
• iść w liczbę impf
• przywieść k małej liczbie pf
• wziąć liczbę pf

Related terms

adjective

• liczny

nouns

• liczbienie
• liczenie
• liczność
• liczydło

verbs

• liczyć impf

Descendants

• Polish: liczba
• Silesian: liczba

References

• Boryś, Wiesław (2005), “liczba”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “liczba”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000), “liczba”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “liczba”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN