Top Qs
Timeline
Chat
Perspective

piec

From Wiktionary, the free dictionary

Remove ads
See also: Piec and pięć

Kashubian

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈpjɛt͡s/
  • Rhymes: -ɛt͡s
  • Syllabification: piec

Etymology 1

    Inherited from Proto-Slavic *pȅťь.

    Noun

    piec m inan (diminutive piéck, related adjective piecowi)

    1. stove, furnace (device that produces high temperatures, used for heating rooms and for cooking, especially baking bread)
    2. oven; furnace (industrial device used for thermal treatment of materials in technological processes requiring very high temperatures)
    Declension
    More information singular, plural ...

    Etymology 2

      Inherited from Proto-Slavic *peťì.

      Verb

      piec impf

      1. (transitive) to bake (to subject to high temperatures in an oven, on a grill etc., in order to produce or prepare a food to eat)
      2. (transitive) to fry (to prepare a product for consumption by exposing it to very hot fat)
        Synonyms: brunic, prażëc
      3. (transitive, figuratively, of e.g. the sun) to bake (to heat strongly)
      4. (reflexive with ) to bake; to be baked (to be subjected to high temperatures in an oven or on a grill)
      Derived terms
      verbs
      • dopiec pf, dopiekac impf
      • napiec pf
      • przepiec pf, przepiekac impf
      • przëpiec pf, przëpiekac impf
      • pòdpiec pf, pòdpiekac impf
      • pòpiec pf, pòpiekac impf
      • spiec pf, spiekac impf
      • wëpiec pf, wëpiekac impf
      • òpiec pf, òpiekac impf
      • ùpiec pf

      Further reading

      • Stefan Ramułt (1993) [1893], “piec 1”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
      • Stefan Ramułt (1993) [1893], “piec 2”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
      • Sychta, Bernard (1970), “ṕec”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 4 (P – Ř), Wrocław: Ossolineum, page 244
      • Sychta, Bernard (1970), “ṕec, ṕec są”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 4 (P – Ř), Wrocław: Ossolineum, page 245
      • Jan Trepczyk (1994), “piec”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
      • Jan Trepczyk (1994), “piec (się)”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
      • Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “piec I”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi
      • Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “piec II”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi
      • Eùgeniusz Gòłąbk (2011), “piec (się)”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi
      • piec I”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
      • piec II”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
      Remove ads

      Ladin

      Etymology

      From Latin peior.

      Adjective

      piec

      1. comparative degree of mel: worse
        Antonym: miec

      Old Polish

      Pronunciation

      • IPA(key): (10th–15th CE) /pʲɛt͡sʲ/
      • IPA(key): (15th CE) /pʲɛt͡sʲ/

      Etymology 1

        Inherited from Proto-Slavic *pȅťь. First attested in the 14th century.

        Noun

        piec m inan (diminutive piecyk, related adjective piecowy)

        1. (attested in Lesser Poland, Masovia, Greater Poland) oven; furnace (device in which a fire is burned to obtain a high temperature; often specialized for various things)
          • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskietransliteration, transcription, Krakow, page 174b:
            A s te to gisthe gory gestcy barszo veliky diim setl byl, tako gakoby s pecza gorøczego ogzen
            [A z te to jiste gory jestci barzo wieliki dym szedł był, tako jakoby z pieca gorącego ogień]
          • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]scan transliteration, transcription, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 20, 9:
            Poloszisz ie iaco ogenny pecz w brzemø oblicza twego
            [Położysz je jako ogienny piec w brzemię oblicza twego]
          • 1880-1894 [1400], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume III, Krakow, Czchów, page 192:
            Jako prawye panu Spithcowi, woyewodze, nye obyanzal yesm sye dacz za wyny drew we dwa pyecza wappna szedz
            [Jako prawie panu Spytkowi, wojewodzie, nie obiązał jeśm sie dać za winy drew we dwa pieca wapna żec]
          • 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 258, Płońsk:
            Cszom vczinil Margorzacze, tom vczinil za iey poczøtkem, kedi mø s pecza pchala
            [Csom uczynił Margorzacie, tom uczynił za jej początkiem, kiedy mię z pieca pchała]
          • 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, , , volume XXIV, page 81:
            Fenum agri, quod hodie est et cras in clibanum, w komin albo w pecz, mititur
            [Fenum agri, quod hodie est et cras in clibanum, w komin albo w piec, mititur]
          • 1967 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1072, Kościan:
            Jaco kyedim ssą prowadzyl s grodu, tedym tam nye poschcodzy[ł] przantraw, pyeczew, canycz, tako dobrich yaco centum marce
            [Jako kiedym się prowadził s grodu, tedym tam nie poszkodzi[ł] przętrow, piecew, kanic, tako dobrych jako centum marce]
          • 1921 [1436], Kazimierz Tymieniecki, editor, Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich, page 241:
            Prefato kmethoni [] Paulus bovem sibi non dedit, sed solum vitulum unius anni stantem post fornacem al. czelą za piecem
            [Prefato kmethoni [] Paulus bovem sibi non dedit, sed solum vitulum unius anni stantem post fornacem al. cielę za pyeczem]
          • 1912-1930 [1450], Monumenta Iuris cura praepositorum Chartophylacio Maximo Varsoviensi, volume II, page 86:
            Quicunque de sectoribus [] aliquos labores, fornaces dictas pecze [] habere et possidere debeant iure hereditario
            [Quicunque de sectoribus [] aliquos labores, fornaces dictas piece [] habere et possidere debeant iure hereditario]
          • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie, volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 489:
            Pyaszeczny pyecz cunotiboria
            [Piaseczny piec cunotiboria]
          • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)transliteration, transcription, 26, 26:
            Tak ze dzeszøcz zon pyecz bødø w yednem pyeczv chlebi
            [Tak że dziesięć żon piec będą w jednem piecu chleby]
          • 1930 [c. 1455], “Dan”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)transliteration, transcription, 3, 6:
            W tøsz godzinø wrzvczon bødze w pyecz ognya gorøcego
            [W tąż godzinę wrzucon będzie w piec ognia gorącego]
          • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2, number 252:
            Pyecz fornax
            [Piec fornax]
          • 1950 [1472], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3080, Warsaw:
            Jakom ya przischethwschi sszamotrzecz gwaltem do pyecza szmoli na gimyenyv Zvzeli nye zabilem czlowyeka
            [Jakom ja przyszedwszy samotrzeć gwałtem do pieca smoły na jimieniu Zuzeli nie zabiłem człowieka]
          • 1908 [1479], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume VIII, pages 2, 41:
            Kmyecza xanzego od pyecza smolnego sbvdowanego [] nye odebral
            [Kmiecia księżego od pieca smolnego zbudowanego [] nie odebrał]
          • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 29r:
            Clibanus id est fornax vel cumulus feni pyecz albo stog szan[y]ą
            [Clibanus id est fornax vel cumulus feni piec albo stog siana]
          • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 53v:
            Fornax eyn ofen et dicitur a fos quod est ignis pyecz
            [Fornax eyn ofen et dicitur a fos quod est ignis piec]
          • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 55v:
            Furnus id est clybanus eyn backofen vel est idem quod niger pyekarsky pyecz vel nadvorny pyecz
            [Furnus id est clybanus eyn backofen vel est idem quod niger piekarski piec vel nadworny piec]
        Declension
        Derived terms
        nouns
        • piec pkielny
        proper nouns
        • Piecak
        • Piecan
        • Piecczyn
        • Piecek
        • Piecka
        • Piecna
        • Piecuch
        • Piecych
        • Pieczechowic
        proper nouns
        Descendants
        • Polish: piec
          • Old Ruthenian: пецъ (pecʹ)
        • Silesian: piec

        Etymology 2

          Inherited from Proto-Slavic *peťì. First attested in the 15th century.

          Verb

          piec impf

          1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland, transitive) to bake (to expose food to fire or heat)
          Derived terms
          nouns
          proper nouns
          • Pieczarka
          • Pieczona
          • Pieczony
          • Pieczychostka
          • Pieczychwostski
          • Pieczygroch
          • Pieczygrochowic
          • Pieczykabat
          • Pieczykotczyna
          • Pieczykurek
          • Pieczymleko
          • Pieczymucha
          verbs
          adjectives
          • bezpieczny
          • nieprzepiekły
          • nieprzezpieczny
          • opiekadlny
          • pieczliwy
          • piekarski
          • przepieczny
          • przezpieczny
          adverbs
          nouns
          proper nouns
          • Piecz
          • Piecza
          • Pieczeniaski
          • Pieczeniecki
          • Pieczonczyn
          • Pieczonka
          • Pieczonkowic
          verbs
          • pieczałować impf
          • pieczołować impf
          • przezpieczać impf
          • uprzezpieczyć pf, uprzezpieczać impf
          • zapieczętać pf
          • zapieczętować pf
          Descendants

          References

          • Boryś, Wiesław (2005), “piec I-II”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
          • Mańczak, Witold (2017), “piec I-II”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
          • Bańkowski, Andrzej (2000), “piec 1-2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
          • Brückner, Aleksander (1927), “piec”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
          • K. Nitsch, editor (1955), “piec 1-2”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 84
          • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. piec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
          • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. piec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
          • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “1. piec”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
          • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “2. piec”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
          • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “1. piec”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
          • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “2. piec”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
          Remove ads

          Polish

          Polish Wikipedia has an article on:
          Wikipedia pl

          Pronunciation

           
          • Audio 1; piec:(file)
          • Audio 2; piec się:(file)
          • Rhymes: -ɛt͡s
          • Syllabification: piec
          • Homophone: Piec

          Etymology 1

            Inherited from Old Polish piec (oven).

            Noun

            piec m inan (diminutive piecyk or (dialectal) piecek, related adjective piecowy)

            1. oven; furnace (device that produces high temperatures, used for heating rooms and for cooking)
            2. oven; furnace (industrial device used for thermal treatment of materials in technological processes requiring very high temperatures)
            3. oven, furnace, retort (device for burning corpses)
            4. (music, colloquial) combo amp (strong amplifier set with a built-in speaker to which musicians connect their electric guitar during stage performances)
              Hypernym: wzmacniacz
            5. (obsolete) oven load; furnace load (number of items baked or fired at once in an oven or furnace)
            6. (obsolete, salt mining) gallery (mining or prospecting gallery, especially one that is carried through empty lands to the intersection of a salt layer)
            7. (Middle Polish) synonym of piekło (hell) (place of execution by fire)
            Declension

            Noun

            piec f

            1. (Northern Borderlands, Podlachia, Międzyrzec Podlaski) alternative form of piec
            Derived terms
            adverbs
            nouns
            proverbs
            • w starym piecu diabeł pali
            verbs
            Descendants
            • Old Ruthenian: пецъ (pecʹ)

            Etymology 2

              Inherited from Old Polish piec (to bake).

              Alternative forms

              Verb

              piec impf (frequentative (dialectal) piekać)

              1. (transitive) to bake (to subject to high temperatures in an oven, on a grill etc., in order to produce or prepare a food to eat)
              2. (transitive, figuratively, of e.g. the sun) to bake (to heat strongly)
                Synonyms: palić, prażyć, przypiekać, przyskwarzać, skwarzyć
              3. (transitive, of e.g. one's eyes) to burn (to cause pain combined with a sensation of heat)
                Synonym: palić
              4. (transitive, obsolete, figuratively) to bother; to eat at; to worry
                Synonyms: dokuczać, doskwie­rać, gryźć, niepokoić
              5. (transitive, Middle Polish) to burn (to torture with fire)
              6. (reflexive with się) to bake; to be baked (to be subjected to high temperatures in an oven or on a grill) [with na (+ locative) ‘on what’; or with w (+ locative) ‘in what’]
              7. (reflexive with się) to bake (to feel intense heat) [with w (+ locative) ‘in what’]
                Synonyms: skwarzyć się, smażyć się
              8. (reflexive with się, Middle Polish) to warm up
                Synonym: grzać się
              9. (reflexive with się, Middle Polish) to burn (to be tortured with fire)
              Conjugation
              More information person, singular ...
              Derived terms
              adjectives
              • pieczysty
              proverbs
              • pieczone gołąbki nie wlecą same do gąbki
              verbs
              verbs
              adjectives
              • piekarski

              Further reading

              Remove ads

              Silesian

              Etymology

                Inherited from Old Polish piec (oven).

                Pronunciation

                • IPA(key): /ˈpjɛt͡s/
                • Rhymes: -ɛt͡s
                • Syllabification: piec

                Noun

                piec m inan (diminutive piecyk)

                1. oven; furnace (device that produces high temperatures, used for heating rooms and for cooking)
                2. oven; furnace (industrial device used for thermal treatment of materials in technological processes requiring very high temperatures)
                3. (mining) gallery (horizontal working in a mine)

                Declension

                More information singular, plural ...

                Further reading

                • piec in silling.org
                • Henryk Jaroszewicz (2022), “piec”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 110
                • Barbara Podgórska; Adam Podgóski (2008), “piec”, in Słownik gwar śląskich [A dictionary of Silesian dialects] (in Polish), Katowice: Wydawnictwo KOS, →ISBN, page 211
                Remove ads

                Wikiwand - on

                Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

                Remove ads