From Wikipedia, the free encyclopedia
Benelukso estas kuniĝo de la tri najbaraj reĝlandoj Belgio, Nederlando kaj Luksemburgo en nord-okcidenta Eŭropo, kiu ekonomie laboras kune, ĉefe por konstitui pli grandan unuon fronte al pli grandaj landoj.
Benelukso | |||
---|---|---|---|
Regiono | |||
Flago | |||
politika ekonomia unio, regiona organizaĵo [+] | |||
Landoj | Nederlando, Belgio, Luksemburgo | ||
- koordinatoj | 50° 51′ 0″ N, 4° 21′ 0″ O (mapo)50.854.35 | ||
Benelukso | |||
Vikimedia Komunejo: Benelux [+] | |||
En TTT: Oficiala retejo [+] | |||
La tri landoj de Benelukso havas fortajn leĝodonajn kaj jurajn ligojn inter si.
La nomo Benelukso devenas de la unuaj silaboj de la tri landonomoj: Belgio, Nederlando kaj Luksemburgio. Ĝi estas landaro en nord-okcidenta Eŭropo. Komence la nomo estis uzata por Beneluksa Dogana Unio (1944–1960), poste por Beneluksa Ekonomia Unio, kaj pli poste ekhavis pli vastan sencon.
Tra historio la tri landoj beneluksaj estis ĉiam tre ligitaj inter si. La malnovaj Nederlandoj hispanaj, poste aŭstriaj enhavis proksimume la samajn regionojn.
Dum la 19-a jarcento, Belgio kaj Luksemburgo sendependiĝas kaj, tre rapide, aperas neceso de ekonomia unuiĝo.
La subskribo, la 25-an de julio 1921, de la traktato kreanta la ekonomian unuiĝon belga-luksemburgan estas antaŭpaŝo de la kreado de Benelukso. La ekonomiaj limoj estas forigitaj kaj la monunuoj fikse ligitaj kun egala valoro. Sed nur en 1944, fine de la Dua mondmilito, Nederlando, Belgio kaj Luksemburgo konsentis pri forigo de la doganpagoj ĉe iliaj landlimoj kaj pri komuna impostado de varoj venintaj de ekster Benelukso.
En 2004 oni subskribis novan traktaton rilate la kompetentecon de polico dum limtransira batalado kontraŭ krimoj. Novaĵo estas, ke la policanoj nelimigite kaj sen antaŭa permeso rajtas vojaĝi, aresti kaj porti armilojn interne de la Benelukso. Tio superas la Traktaton de Schengen. Oni antaŭvidas ke la parlamentoj aprobos la traktaton.
Ekde la 1950-jaroj belgaj, nederlanda kaj kelkfoje luksemburga Esperanto-asocioj kune organizis Beneluksajn Kongresojn. Ili certe okazis ĝis 1963. Ankaŭ okazis Beneluksa Kongreso en Lieĝo en 1974 kaj en Lier en 2016. Eble inter tiuj jaroj okazis pli da kongresoj, sed ne troveblas informoj.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.