James Cagney

James Francis Cagney, Jr. (naskiĝinta la 17-an de julio 1899; mortinta la 30-an de marto 1986)^[1] estis usona aktoro kaj dancisto, kaj en teatro kaj en kino,^[2] kvankam li havis sian plej grandan famon en kinarto. Konata pro siaj kortuŝaj ludaĵoj, distinga voĉostilo, kaj malesprima humura ritmo, li ricevis premiojn pro ampleksa vario de ludado.^[3] Li estas plej bone rememorata ĉar ludis mult-esprimajn fortanimajn virrolojn en filmoj kiaj The Public Enemy (1931), Taxi! (1932), Angels with Dirty Faces (1938) kaj White Heat (1949) kaj li estis eĉ steoritipigita aŭ limigita per tiu vido dekomence en sia kariero.^[4] En 1999, la American Film Institute rangis lin la oka inter siaj 50 plej Grandaj Usonaj Kinlegendoj.^[5] Orson Welles dirispri Cagney ke li estis "maybe the greatest actor who ever appeared in front of a camera" (eble la plej granda aktoro kiu iam aperis antaŭ kamerao)^[6] kaj Stanley Kubrick konsideris lin unu el plej bonkvalitaj aktoroj ĉiutempaj.^[7]

James Cagney
Oskar-premiito
Persona informo
James Francis Cagney, Jr.
Naskonomo	James Francis Cagney
Naskiĝo	17-an de julio 1899 (1899-07-17) en Manhatano
Morto	30-an de marto 1986 (1986-03-30) (86-jaraĝa) en Stanford
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Korinfarkto vd
Tombo	Gate of Heaven Cemetery (en) vd
Lingvoj	angla • jido vd
Ŝtataneco	Usono vd
Alma mater	Universitato Kolumbio Stuyvesant High School (en) vd
Partio	Respublikana Partio Demokrata Partio vd
Familio
Edz(in)o	Frances Cagney (en) (1922–1986) vd
Profesio
Okupo	filmaktoro filmreĝisoro scenaristo dancisto sindikatisto teatra aktoro televida aktoro ĝenra aktoro kantisto vd
Aktiva dum	1919–1984 vd
Postenoj Postenoj President of SAG (en) (1942–1944) vd
Honorigoj Honorigoj (1974)  AFI Life Achievement Award (en) (1943)  Akademia Premio por la Plej Bona Aktoro, kialo de la premio Yankee Doodle Dandy  Prezidenta medalo de libereco  Kennedy Center Honors (en)  Screen Actors Guild Life Achievement Award (en)  stelo sur la Trotuaro de famo en Holivudo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Cagney kiel gangstero Martin "Moe the Gimp" Snyder en Love Me or Leave Me (1955)

La sepa filmo de Cagney nome The Public Enemy iĝis unu el plej influaj gangsterfilmoj de tiu periodo. Li iĝis unu el plej grandaj steluloj de Holivudo kaj unu el plej grandaj kontraktoj de Warner Brothers. En 1938, li ricevis sian unuan nomumon al Oskar-premio kiel plej Bonkvalita Aktoro pro Angels with Dirty Faces pro sia subtila portreto de akra infanviro Rocky Sullivan. En 1942, Cagney ricevis la Oskar-premion pro sia energia portreto de George M. Cohan en Yankee Doodle Dandy.^[8] Li estis nomumita trianfojon en 1955 pro Love Me or Leave Me. Cagney retiriĝis el aktorado kaj dancado en 1961 por dediĉi sin al sia farmo kun sia familio. Li rompis sian retiron, post dudek jaroj, por partopreni en la filmo de 1981 nome Ragtime, ĉefe por helpi sin al rekupero el koratako.

Referencoj

1. McGilligan, Patrick (1975). Cagney: The Actor as Auteur. New York: A. S. Barnes and Co., Inc. ISBN 0-498-01462-2. Paĝe 14.
2. Obituary Variety, 2a de Aprilo, 1986.
3. Speck, Gregory, "From Tough Guy to Dandy: James Cagney", Junio 1986, paĝo 319. Kontrolita 17a de Oktobro 17, 2008.
4. McGilligan, paĝo 11
5. America's Greatest Legends. AFI's 100 Years...100 Stars. American Film Institute (2005). Alirita 17a de Oktobro, 2008. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-07-07. Alirita 2015-09-28.
6. Orson Welles http://www.imdb.com/title/tt0669890/ Parkinson, BBC, 8a de Julio, 1972 http://www.youtube.com/watch?v=yoLCnxVwbJA&feature=related
7. Remembering Stanley Kubrick - Spielberg on Kubrick - YouTube. youtube.com. Alirita 13a de Junio, 2015.
8. Best Actor. FilmSite.org. Alirita 17a de Oktobro, 2008.

Literaturo

• Cagney, James (2005) [1976]. Cagney by Cagney. Doubleday. ISBN 0-385-52026-3.
• James, Florence (2013). Fists Upon a Star: A Memoir of Love, Theater, and Escape from McCarthyism. University of Regina Press. pp. 44–46. ISBN 9780889772601. Arkivigite je 2013-10-05 per la retarkivo Wayback Machine Alirita la 28an de Septembro 2015.
• Gallagher, Brian. "Some Historical Reflections on the Paradoxes of Stardom in the American Film Industry, 1910–1960: Part Six". Alirita la 28an de Septembro 2015.
• McCabe, John (2002). Cagney (Paperback ed.). London: Aurum Press. ISBN 1-85410-833-6.
• McGilligan, Patrick (1975). Cagney: The Actor as Auteur. New York: A. S. Barnes and Co., Inc. ISBN 0-498-01462-2.
• Warren, Doug; Cagney, James (1986) [1983]. Cagney: The Authorized Biography (Mass Market ed.). New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-90207-7.

Eksteraj ligiloj

• James Cagney en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio James Cagney en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• James Cagney en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio James Cagney en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• James Cagney en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

• James Cagney ĉe Interreta filma datumbazo (angle)
• Fotoj kaj literaturo
• James Cagney in the 1900 US Census Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine, 1905 NY Census Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine, 1910 US Census Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine, 1920 US Census Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine, 1930 US Census Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine, kaj ĉe Social Security Death Index Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine.

PeEnEo: 535382 GND: 118518313 LCCN: n79145293 VIAF: 37101190 ISNI: 0000000121283597 LIBRIS: 255858 SUDOC: 027428028 BNF: 13892064j MBA: be42eb3b-d984-4619-a3ad-90abcf9ad423 NLA: 35024563 NDL: 00435049 BIBSYS: 90661636 RKD: 439775 NKC: ola2002158155 BNE: XX1278251