Homrajta aktivulo

Homrajta aktivulo (ankaŭ konata kiel defendanto de homaj rajtoj) estas persono, kiu laboras neperforte por protekti homajn rajtojn kaj fundamentajn rajtojn. Tiu persono estas engaĝita en publikaj agadoj por protekti diversajn homajn rajtojn per pacaj rimedoj, kutime kontraŭ la arbitreco de registaraj strukturoj aŭ oficistoj. ^[1]

Homaj-rajtoj-defendantoj povas inkluzivi advokatojn defendantajn politikajn malliberulojn kaj ilian rajton al justa proceso, patrinojn de malaperintoj marŝantajn por postuli la veron pri la sorto de siaj infanoj, ĵurnalistojn, instruistojn, sindikatistojn batalantajn por respekto de siaj ekonomiaj rajtoj, kamparanajn kaj indiĝenajn komunumojn organiziĝantajn por defendi la agnoskon de siaj rajtoj, kaj organizojn batalantajn kontraŭ la senpuneco por tiuj respondecaj pri homrajtaj malobservoj.

Ĉi tiu batalo por respekto de homaj rajtoj estas alt-riska agado en multaj landoj, kaj la grupoj kaj individuoj, kiuj okupiĝas pri ĉi tiu agado, ofte estas la prioritataj celoj de aŭtoritatoj kaj privataj grupoj, kiuj uzas devigitajn malaperojn, resumajn ekzekutojn, arbitrajn arestojn aŭ torturon por silentigi ilin.

Pluraj neregistaraj organizaĵoj (NRO-oj) havas specifajn programojn por homaj-rajtaj aktivuloj. Ekzemple, la Monda Organizaĵo Kontraŭ Torturo kaj Amnestio Internacia.

Situacio

Homaj-rajtoj-defendantoj estas subataj de amasa persekutado, inkluzive de severa mistraktado, murdo kaj devigita malapero, precipe en Nord-Koreio, Kolombio, Gvatemalo, Ekvadoro, Brazilo, Zimbabvo, la Demokratia Respubliko Kongo, Sudano, Irano, Nepalo, Bangladeŝo, Birmo, Indonezio, Uzbekio, Ĉinio kaj Rusio. La situacio ofte estas aparte malfacila por virinaj homaj-rajtoj-defendantoj kaj tiuj apartenantaj al malfavorataj tavoloj de la loĝantaro, kiel ekzemple indiĝenaj popoloj aŭ popolaj kamparanaj grupoj. En Kubo, la Blankevestitaj Damoj estas aparte dediĉitaj al la defendado de homaj rajtoj en sia lando.

Perfortaj atakoj kontraŭ homaj-rajtaj defendantoj kutime estas faritaj aŭ menditaj de ŝtataj agentoj, ĉar ilia laboro eksponas ilin al kritiko kaj rezisto. Tio estas precipe vera en landoj, kiuj faras tiel nomatajn malpurajn militojn kontraŭ hejmaj politikaj kontraŭuloj. Sed ilia situacio ankaŭ ofte estas minacata en tiel nomataj malsukcesantaj ŝtatoj. ^[2]

Mezuroj

UN

En 1998, Unuiĝintaj Nacioj adoptis la Deklaracion pri Defendantoj de Homaj Rajtoj por protekti ilin. ^[3]

En Eŭropo, du naciaj parlamentoj, la belga kaj la germana, jam aprobis rezoluciojn alvokantajn registarojn pliigi siajn klopodojn subteni homaj-rajtajn defendantojn en siaj eksteraj kaj evoluaj politikoj.

Eŭropa Unio

La 8-an de junio 2004, la Konsilio de Ministroj de EU, kune kun la Prezidanto de la Konsilio de la Eŭropa Unio (Irlando), adoptis "Gvidlinion pri la Protekto de Homaj Rajtoj-Defendantoj", kiu celas precipe diplomatiajn misiojn de EU en triaj landoj.