Sulfurila klorido

Sulfurila klorido aŭ SO₂Cl₂ estas neorganika kombinaĵo de sulfuro, kloro kaj oksigeno, senkolora aŭ flaveca, koroda, larmiga, tre toksa likvaĵo kun penetranta odoro kaj iritaj vaporoj. Klorido de sulfurilo estas multeuza reakcianto kun granda potencaĵoj en organika sintezo. Sub adekvataj kondiĉoj ĝi povas esti uzata por klorigo kaj sulfurigo kaj de alifataj kaj de aromataj derivaĵoj. Ĝi povas esti aplikata kiel aciligagento kaj kondensigagento. Klorido de sulfurilo ne estas trovata en naturo pro ĝia alta reakciemo kun la akvo.

Sulfurila klorido
Plata kemia strukturo de la Sulfurila klorido
Tridimensia kemia strukturo de la Sulfurila klorido
Alternativa(j) nomo(j)
Klorido de sulfonilo Sulfura klorido Sulfura duoksido duklorido
Kemia formulo	SO2Cl2
CAS-numero-kodo	7791-25-5
ChemSpider kodo	23050
PubChem-kodo	24648
Merck Index	15,9110
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora aŭ flaveca, koroda, tre toksa likvaĵo kun penetranta odoro kaj iritaj vaporoj
Molmaso	134,958 g·mol−1
Denseco	1,667g cm−3[1]
Fandpunkto	−54 °C
Bolpunkto	69 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,4437
Ekflama temperaturo	Nebrulema
Solvebleco	Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50)	878 mg/kg (buŝe)[2]
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R14 R34 R37
Sekureco	S1/2 S26 S30 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero C Koroda T+ Venena
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H314, H318, H330, H370, H372
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P264, P270, P271, P280, P284, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P314, P320, P321, P363, P403+233, P405, P501[3]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Sulfura posedas kvaredran konfiguracion en la molekulo de sulfurila klorido kaj ĝia oksido-nombro estas +6, kiel en la sulfata acido. Klorido desulfurilo estis unue produktita en 1838 de la franca kemiisto Henri Victor Regnault (1810-1878). Klorido de sulfurila estas ofte uzata kiel fonto de kloro kaj sulfuro en kemiaj sintezoj. Ĝi estas pli konvena ol klorgaso por mezurado, stokigado kaj konservado.

En industrio, klorido de sulfurilo uzatas kiel pesticido. Ĝi estas miksebla kun benzeno, tolueno, kloroformo, karbona kvarklorido kaj glacia acetata acido. Klorido de sulfurilo estas komerce trovebla kun 97%-98% da pureco.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per interagado de sulfura duoksido kaj kloro:^[4]

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{aktiva\,karbono}}\,}}}$

Sintezo 2

• Preparado per interagado de dusulfura duklorido, kloro kaj oksigeno:^[5]

++2 ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$2

Reakcioj

Reakcio 1

• Reakcio per hidrolizo donante sulfatan acidon kaj kloridan acidon:

+2 ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+ 2

Reakcio 2

• Klorigo de aromataĵoj:Klorido de sulfurilo reakcias kun hidrokarbonidoj por formi kloridojn:^[6]

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{peroksido\,de\,benzoilo}}\,}}}$++

Reakcio 3

• Klorido de sulfonilo reakcias kun metanosulfonata acido por doni kloridon de metano-sulfonila, hipokloritan acidon kaj sulfuran duoksidon:^[7]

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$++

Reakcio 4

• Klorido de sulfonilo reakcias kun benzeno sulfonata acido por formi kloridon de benzeno-sulfonila:

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$++

Literaturo

• ACS Publications
• Organic Mechanisms: Reactions, Stereochemistry and Synthesis
• Comprehensive Organic Functional Group Transformations
• Streamlining Free Radical Green Chemistry
• Preparative Carbohydrate Chemistry
• Science of Synthesis: Houben-Weyl Methods of Molecular Transformations

Vidu ankaŭ

• Kloridoj
• Sulfurila fluorido
• Sulfurila bromido
• Sulfurila jodido
• Sulfonila klorido
• Sulfonila bromido
• Sulfonila jodido
• Sulfonila fluorido
• Tionila fluorido
• Tionila klorido
• Tionila bromido
• Tionila jodido