Gállego Garaia[1] (gaztelaniaz Alto Gállego, aragoieraz Alto Galligo) Huescako iparraldeko eskualdea da, Aragoiko Pirinioetan (Espainia) eta Frantziaren mugakidea. Haren barruan Tenako ibarra, Tierra de Biescas eta Sarrablo izeneko lurralde historikoak daude.
Ia 1.360 km2-ko azalera du eta 2006an 13.457 biztanle zituen (9.89 biz/km2). Hiriburu eta herri nagusia Sabiñanigo da.
Geografia
Mugakideak
Eskualde mugakide hauexek ditu: iparraldean, Pirinio Garaiak eta Pirinio Atlantikoak departamendu frantziarrak; mendebaldean, Jacetania; ekialdean, Sobrarbe eta Somontano de Barbastro; eta hegoaldean, Hoya de Huesca.
Ingurune naturala
Gallego ibaiak eskualdea zeharkatzen du eta izena ematen dio. Erdialdeko Pirinioak ditu iparraldean, Balaitus (3.144 m) eta Gran Facha (3.005 m) tontorrik altuenak izanda. Halaber, Panticosa eta Formigalgo eski-pistak bertan daude.
Udalerriak
- Sabiñanigo: 9.023 biztanle (2005).
- Biescas: 1.312.
- Sallent de Gallego (Tenako ibarra): 1.227.
- Panticosa: 647.
- Caldearenas: 252.
- Yebra de Basa: 166.
- Hoz de Jaca: 85.
- Yésero: 77.
Kultura
Aragoiera
Aragoieraren erdialdeko aldaera da eskualdeko jatorrizko hizkera, azken hamarkadetan gaztelania hizkuntza nagusia bada ere. Sobrepuertoko ingurunean garapen hobea du, baita Pandicosa aldean ere (panticuto aldaera).
Ondare arkitektonikoa
Arte erromanikoaren hainbat adibide ditugu eskualdean, besteak beste Sant Per de Larrede, Sant Martín d'Oliván, Sant Chuan de Busa, Santa Olaria d'Orós Baixo, Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Pandicosa eta Sant Andreu de Satué-ko elizak.
Erreferentziak
Kanpo estekak
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
