From Wikipedia, the free encyclopedia
Enbor-ziza (Armillaria mellea) Physalacriaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ale gazte osasuntsuen kapelak nahiko onak dira. Intolerantzia sindromea eragin dezake. Enbor ziza oso kaltegarria da parasitatzen duen zuhaitzarentzat, eta azkenen ihartu egiten du.
Enbor-ziza | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Physalacriaceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Armillaria | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Armillaria mellea P.Kumm., 1871 | |||||||||||||||||||||||||||
Datu orokorrak | ||||||||||||||||||||||||||||
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | honey mushroom (en) | |||||||||||||||||||||||||||
Basionimoa | Agaricus melleus | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Zuhaitzaren perretxikoen errizomorfoak ilunetan fosforeszenteak dira. Onddo honen kolorea oso aldakorra da eta parasitatzen duen zuhaitzak eragina du kolorean.
Sinonimoak: Armillariella mellea (Vahl. El. Dan. Ex Fr.), Clitocybe mellea (Ricken).
Kapela: 5 eta 10 cm. arteko diametrokoa, 15 cm-ra irits daiteke. Globo formakoa, gero ganbila, azkenean laua eta titi apur batekin. Azala eztiaren koloretik arrexkaraino aldatzen da, xerlo gutxi ditu espezie tipoan, oso ugariak eta iraunkorrak ostoyae barietatean.
Orriak: Desberdinak, ez oso estu, apur bat dekurrenteak, zuriak, gero horiak eta azkenean gorrixkaz tindatuta.
Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.
Hanka: Haritsua, 10-15-20 cm-ko luzerakoa, zilindrikoa, horixka edo arrexka, oinarrian ilundu egiten da. Mintzezko eraztuna, iraunkorra, lodia eta horixka.
Haragia: Zuria, trinkoa, oina gogorra. Apur bat mingotsa, batez ere ale garatuetan, ez du oso usain atsegina.
Etimologia: Armillaria terminoa latinetik “armilla” hitzetik, eskumuturrekoa esan nahi du. Eraztunagatik. Mellea epitetoa berriz latinezko “melleus” hitzetik dator, ezti kolorea esan nahi du. Bere koloreagatik.
Oharra: Barietate asko daude, kapelaren kolore desberdinekin, ezkatetan lodiera ezberdinekin eta oinaren forma ezberdinekin.[2]
Ale gazte eta osasuntsuen kapelak nahiko onak dira, baina irakinaldi bat eman behar zaie frijitu edo prestatu aurretik, horrela mingostasuna kentzen zaie. Intolerantzia sindromea eragin dezake. Egostean belztu egiten da.[3]
Hypholoma fasciculare toxikoarekin eta jangarria den Armillaria tabescens-arekin, azken honek eraztunik ez duen arren, Armillaria mellea-ren antz handia du.[4]
Uda amaieratik negu hasiera arte hazten da, ale askoko taldetan, ale oso ederren sortak osatzen dituzte, oinetik lotuak, eta koniferoen edo hostozabalen enbor, motzondo eta sustraietan.[5]
Ipar Amerika, Europa, Asiako iparraldea; Hegoafrikan sartua.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.