From Wikipedia, the free encyclopedia
Su-zurrunbiloa, su-tornadoa ere deitua, fenomeno arraroa da, non suak, baldintza jakin batzuetan (airearen tenperaturaren eta korronteen mende), bortizitate bertikala hartzen duen eta zurrunbilo bat edo tornado baten antzeko orientazio bertikaleko aire-zutabe bat eratzen duen.
Su-tornadorik handienak baso-suteetatik sortzen dira. Sute horietan goranzko aire beroko korronteak eta konbergenteak daude.[1] Normalean 10-50 metroko altuera izaten dute, metro gutxi batzuk zabal, eta minutu batzuk baino ez dute irauten. Hala ere, batzuek kilometro bat baino gehiagoko altuera izan dezakete eta 160 km/h-tik gorako haize-boladak izan ditzakete, 20 minutu baino gehiagoz.[2] Horrelako su-zurrunbiloek 15 metroko zuhaitzak ere suntsitu ditzakete.[3]
Horrelako fenomeno batek izan ditzakeen eraginen adibide batzuk Bigarren Mundu Gerran gertatu ziren Alemaniako hirietan, hala nola Hanburgon, Gomorra Operazioan, non 43.000 pertsona hil ziren, edo Dresdengo bonbardaketa famatuan, non, hiriaren erdia suntsitzeaz gain, hiri txiki baten tamainako su-ekaitza eragin zuen eta 25.000 eta 40.000 pertsona artean hil zituen su-zurrunbiloa ere eragin zuen.
Beste adibide nabarmenak 1926ko apirilaren 7an San Luis Obispo inguruko petrolio-biltegi batean tximista erori ondoren sortu ziren su-zurrunbilo ugariak izan ziren, sutatik urrun zeuden egituretan kalte nabarmenak eragin zituztenak eta mila eta seiehun pertsona hil zituztenak.[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.