1512

1512. urtea
Kronologia
Mendeak	XV.a • XVI.a • XVII.a
Hamarkadak	1490(e)koa • 1500(e)koa • 1510(e)koa • 1520(e)koa • 1530(e)koa
Urteak	1509  • 1510  • 1511 • 1512 • 1513 • 1514 • 1515
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1512 MDXII
Ab urbe condita	2265
Armeniar egutegia	961 ԹՎ ՋԿԱ
Bahá'í egutegia	-332 – -331
Bengaliar egutegia	919
Berber egutegia	2462
Egutegi budista	2056
Myanmarko egutegia	874
Bizantziar egutegia	7020 – 7021
Koptoen egutegia	1228 – 1229
Etiopiar egutegia	1504 – 1505
Hebrear egutegia	5272 – 5273
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1568 – 1569
Shaka Samvat	1434 – 1435
Kali Yuga	4613 – 4614
Iraniar egutegia	890 – 891
Islamiar egutegia	917 – 918
Japoniar egutegia	Eishō 9 (永正9年)
Korear egutegia	3845
Thailandiar eguzki egutegia	2055
Holozeniar egutegia	11512

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Euskal Herria

• Urria erdialdean Nafar erresumaren lehen kontraerasoa.
• Maiatzaren 28a – Gaztelako Fernando II.ak, Burgostik idatzi zien Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Ahaide Nagusiei, Nafarroako Erresumaren aurka abiatzear zen gudan beren laguntza eskatuz.
• Ekainaren 12a – Gaztelako armada Nafarroari eraso egiteko prestatzen ari zela, armada nafarreko Petri mariskalak eta Mauleko Ladron beaumontarrak kontaktuak hasi zituzten, inbasioa ekiditen saiatzeko. Alferrik, ordea, Gaztelako erregearen asmoak irmoak baitziren.
• Uztailaren 21a –
  • Nafarroaren inbasioa hasi zuen Albako Dukeak Ziordia eta Goizuetatik sartuz. 12.000 soldadu zituen berekin, Afrika eta Italiako gerretan aritutakoak.
  • Gaztelako gudalosteek Etxarri-Aranatz konkistatu zuten.
• Uztailaren 22a – Gaztelako ejerzitoak Uharte Arakil hartu zuen mendean.
• Uztailaren 25a – Iruñeko alkateak eta hainbat zinegotzik hiria Albako Dukeari entregatu zioten, obeditu ezean gaztelarrek hiria suntsituko zutela mehatxu egin ostean. Gaztelako tropak hiribildura sartu ziren.
• Abuztuaren 30a – Cristóbal Villalba militar gaztelarrak sarraskia egin zuen obeditzen ez zuten nafarren aurka, Nafarroako Erresumaren konkistan.
• Irailaren 9a – Tutera Gaztelako Armadaren aitzinean errenditu zen.
• Irailaren 10a – Nafarroa Beherea inbaditu zuen Gaztelako armadak. Nafarroa Garaia ia osorik menderatuta, bereziki krudelak izan ziren Behe Nafarroan.
• Irailaren 24a – Donibane Garaziko gaztelua setiatzen ziharduen gaztelarren soldadu unitate bat matxinatu egin zen euren aginte militarraren aurka.
• Urriaren 21a – Monjolose herri baxenafarra erre zuten Albako Dukearen aginduetara zeuden soldadu gaztelarrek. Herritarrak etxeetatik aterarazi eta Donibane Garazira bidali zituzten, herria errautsetan utziz.
• Azaroaren 5a – Iruñeko murruen kanpoaldean borroka hasi zen Nafarroako armadaren eta okupatzaile gaztelarraren artean.
• Azaroaren 18a – Petri Rada nafarra torturatuta hil zuten gaztelarrek, konkista garaian. Nafarroako errege-erreginen alde Murillo el Frutoko altxamenduaren buru izana zen De Rada.
• Azaroaren 27a – Iruñeko murruen aurkako bigarren erasoa abiatu zuen Nafarroako armadak, barnean gaztelarrak gotortuta zirela.
• Abenduaren 7a – Gaztelaren aldeko Gipuzkoako bandokide talde batek, Nafarroako beaumontarren talde batekin batera, Nafar legitimisten armadari eraso egin zion Belaten.

Mundua

• Maiatzaren 3a – Laterango V. kontzilioa hasi zen San Joan Laterangoaren basilikan, Julio II.ak antolatua.
• Uztailaren 18a – Bloisko IV. ituna sinatu zen.
• Uztailaren 19a – Fernando Katolikoak, Aragoiko errege eta Gaztelako gobernadoreak, Nafarroako Erresumaren inbasioa agindu zuen ofizialki.

Arte eta kultura

• Urriaren 31 – Kapera sistinoko freskoak inauguratu zituzten Vatikanoko Jauregi Apostolikoan, Michelangelok margotuak.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

• Urtarrilaren 31 – Henrike I.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (h. 1580).
• Martxoaren 5a – Gerhard Mercator, flandestar geografoa, matematikaria eta kartografoa (h. 1594).
• Apirilaren 10a – Jakue V.a Estuardo, Eskoziako Erresumako erregea (h. 1542).
• Maiatza – Katalina Parr, Ingalaterrako erregina ezkontidea (h. 1548).
• Irailaren 6a – Alfonso de Córdoba, nafar noble eta militarra (h. 1565).
• Abenduaren 4a – Jerónimo Zurita, espainiar historialaria (h. 1580).
• Domingo Salazar, arabar apaiza (h. 1594).
• Pedro Ganboa, bizkaitar lan-maisu misiolaria (h. 1552).

Heriotzak

• Otsailaren 22a – Ameriko Vespuzio, Gaztelako Koroa eta Portugalentzat lan egin zuen italiar jatorriko nabigatzailea (j. 1454).
• Apirilaren 8a – Margarita Brunswick-Lüneburgekoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa jaiotzez eta Mecklenburg-Stargardeko dukesa ezkontzaz (j. 1442).
• Apirilaren 11a – Gaston Foixkoa, Nemoursko eta Narbonako dukea, frantziar noble eta militarra (j. 1489).
• Maiatzaren 21a – Pandolfo Petrucci, Italiako tiranoa (j. 1452).
• Maiatzaren 26a – Bayezid II.a, Otomandar Inperioko sultana (j. 1447).
• Azaroaren 13a – Emery d'Amboise, Jerusalemgo San Joan Ordenaren 41. Maisu Handia (j. 1434).

Kanpo estekak

• Datuak: Q6192
• Multimedia: 1512 / Q6192