Amazon

Amazon hodei konputazioaren eta merkataritza elektronikoaren arloan diharduen estatubatuar enpresa da, Seattlen egoitza duena. Interneten bidez produktuak saltzearen aurrekaria, Amazon Alexa Internet, a9.com, Shopbop, Internet Movie Database (IMDb), Zappos.com, DPreview.com eta Twitch webguneen jabea da.

Amazon
Datuak
Izen ofiziala	AMAZON.COM, INC. eta Cadabra, Inc.
Mota	enpresa, negozioa, kapital irekiko enpresa eta very large online platform (en)
Jarduera sektorea	Txikizkaria, web-ostatatzea, web zerbitzua eta Merkataritza elektronikoa
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak eta Kanada
Jarduera
Kidetza	Alliance for Open Media, Internet Association (en) , World Wide Web Consortium, SD Association, Zigbee Alliance (en) , FIDO Alliance, Linux Fundazioa, Satellite Industry Association eta Computer and Communications Industry Association
Honen parte	Nasdaq 100 Index, S&P 500, S&P 100, Big Tech (web) (en) , Dow Jones Global Titans 50 (en) eta list of companies involved in the Gaza war (en)
Eskumendekoak	A9.com (en) , Amazon Web Services, Alexa Internet, Zappos, IMDb.com, Inc. (en) , Twitch Interactive, Amazon Books, Amazon Games, Amazon Lab126 (en) , Amazon Publishing (en) , Amazon Robotics (en) , Amazon MGM Studios (en) , Audible, Body Labs (en) , Book Depository (en) , Box Office Mojo, Digital Photography Review (en) , Goodreads, Graphiq (en) , Ring (en) , Whole Foods Market, Woot (en) , Diapers.com, Amazon Video, Sqrrl, Double Helix Games (en) , Amazon Logistics, Amazon Air (en) , Amazon Logistic Prague (en) , Amazon Europe Core (en) , Amazon Czech Republic Services (en) , Amazon University Esports (en) , Amazon Prime Air, Souq.com, Amazon Technologies, MGM Holdings (en) eta Amazon Fresh (en)
Enplegatuak	1.608.000 (2021eko abenduaren 31)
Ekoizpena	Amazon Echo, Amazon Prime, Amazon Video, ComiXology (en) , Amazon Web Services, Alexa Internet, Amazon Appstore, Amazon Kindle, Amazon S3, Internet Movie Database, Shopbop (en) , Amazon.com, Amazon Fire TV eta Amazon Fresh (en)
Agintea
Lehendakaria	Andy Jassy
Zuzendari exekutiboa	Jeff Bezos eta Andy Jassy
Zuzendaritza-taldea	Jeff Bezos, Patty Stonesifer (en) , Thomas O. Ryder (en) , Jon Rubinstein (en) , Jamie S. Gorelick (en) , Judy McGrath (en) , Wendell Weeks, Daniel P. Huttenlocher (en) , Indra Nooyi (en) , Keith B. Alexander, Andy Jassy, Edith Cooper eta Brad Smith (en)
Egoitza nagusi	Seattle 47.6227°N 122.3362°W / 47.6227; -122.3362
Osatuta	Merch by Amazon (en)
Legezko forma	Korporazio eta kapital irekiko enpresa
Jabea	Jeff Bezos, The Vanguard Group (en) eta BlackRock
Zeren jabe	Woot (en) , Whole Foods Market, Goodreads, .free, Double Helix Games (en) , Amazon Lab126 (en) , Reflexive Entertainment (en) , Amazon Music (en) , Askville (en) , ComiXology (en) , Diapers.com, Digital Photography Review (en) , endless.com (en) , junglee.com (en) , Shelfari (en) , Book Depository (en) , Day 1 (en) , Amazon Tower I (en) , Amazon Books, .yamaxun, .zappos, Amazon Go (en) , Amazon Games, Amazon HQ2 (en) , Treasure Truck, Amazon Spheres (en) , Amazon Kindle, Alexa Internet, AbeBooks (en) , Audible, Amazon Web Services, LoveFilm (en) , INLT (en) , Twitch Interactive, eero, iRobot (en) , One Medical eta Bill eta Melinda Gates Fundazioa
Ekonomia
Aktiboak	420.549.000.000 $ (2021eko abenduaren 31)
Kapital berekia	138.245.000.000 $ (2021eko abenduaren 31)
Diru-sarrerak	637.959.000.000 $ (2024)
Irabazi garbia	59.248.000.000 $ (2024)
Ustiapen-mozkina	68.593.000.000 $ (2024)
Burtsa-kapitalizazioa	2.018.000.000.000 $ (2025eko maiatzaren 1a)
Balore-burtsa	NASDAQ
Historia
Sorrera	1994ko uztailaren 5a
Sortzailea	Jeff Bezos
Sorlekua	Seattle
Jasotako sariak	BigBrotherAwards  (2022)
webgune ofiziala

BrandZ zerrendaren arabera, munduko txikizkari markarik ezagunena da.^[1]

Europako Batzordeak enpresa teknologiko erraldoiekin 2023an osatu duen zerrendan sartu zuen (Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta eta Microsoft). Enpresa horiek merkataritza elektronikoari buruzko 2022an ezarritako arau berriak bete beharko zituzten Europan. Bruselak «atezain digital» gisa identifikatu ditu enpresa horiek, uste baitu nahikoa indar badutela merkatuaren oreka baldintzatzeko.^[2]

"Atezain digitala"

2022an Europako Batzordeak merkataritza elektronikoa arautzeko bi lege onartu zituen zehazki Interneteko atari handiek merkatuan duten abusuzko praktikak murrizteko eta lehia orekatzeko: Zerbitzu Digitalen Araua (ZDA) eta Merkatu Digitalen Araua (MDA). Lege horiek aukera ematen diote batzordeari isunak jartzeko, uste badu enpresa batek merkatuaren lehia askea oztopatzen duela. Monopolio jarduna duela berretsiko lukeen ikerketa txostenik gabe zigortzeko ahalmena ematen dio, gainera.^[3]

Europako Batzordeak irizpide batzuk ezarri ditu enpresa bat «atezain digitala» den edo ez ebazteko. Esaterako, azken hiru urteetan 7.500 milioi euroko fakturazioa izatea Europako Batasuneko herrialdeetan, edo gutxienez 45 milioi erabiltzaile aktibo izatea, eta 10.000 enpresa erabiltzaile. Sei betetzen dituzte baldintza horiek guztiak: Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta eta Microsoft.^[3]

Merkataritza elektronikoaren arauak debekatu egiten die enpresei beren zerbitzuen bidez eskuratutako datuak beste zerbitzuekin lortutakoekin bateratzea. Alegia, Metak ezingo du Facebook bidez eta Whatsapp bidez lortutakoa bateratu. Era berean, ezingo dituzte erabiltzaileak behartu konpainiaren aplikazio jakin batzuk beren gailuetan instalatuta izatera. Eta finantza erakundeek ordainketa zerbitzu alternatiboak eskaini ahal izango dituzte, halaber. Araua urratuz gero, urteko sarreren %20rainoko isunak jaso ditzakete enpresek.