Baskoien hizkuntza

Baskoien hizkuntza^[1], hizkuntza baskonikoa^[2] edo baskoiera^[3] antzinatean baskoiek erabiltzen zuten hizkuntza hil bat da. Aztarna arkeologikoek erakusten dute hizkuntza bat edo batzuk izan zirela edo, zuzenean, euskararen aurrekaria izan zela.

Baskoien hizkuntza
sorioneku · {n} tenekebeekiŕateŕe[n] oTiŕtan · eseakaŕi eŕaukon ·.
Datu orokorrak
Eskualdea	Baskoien lurraldea
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza Euskal hizkuntzak
Alfabetoa	latindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak

Baskoien eta akitaniarren hizkuntzen arteko erlazioa ez dago argi. Dena den, hizkuntza bera edo familia berekoak izan zitezkeela uste da.

Hizkuntza bi idazkera sistematan jaso dugu: iberierazko idazkera oinarri hartuta, baskoiek garatu zuten idazkera eta geroago, latinez. Latinez ez da orain arte baskoierazko testurik aurkitu, izenak soilik, latinezko testuetan sartuta.

Inskripzioak

Iritsi zaizkigun ustezko arrasto nagusiak Antzinako Erromako garaiko baskoien lurraldeko inskripzioetan daude:

• Baskoien txanponak:

(= barskunes edo barskunez)

(= baskunes edo baskunez)

(= benkota)

(= bentian)

(= bentian)

(= oTtikes)

• Erriberriko hilarria:^[4]

(= []en s[ ])

• Iruñeko zeramika:^[5]

(= boŕ[ ])

• Irulegiko zeramikak:^[6]

(= basi[ ])

(= aŕ)

• Arangurengo xafla:^[7]

(= [ ]ŕar[ ]) (= [ ]boŕkar be[ ]) (= [ ]tuŕś ki[ ]) (= [ ]beltine[ ]) (= [ ]ŕśka[ ]) (= [ ]be[ ]) (= [ ]titu[_]śta[ ]) (= [ ]nesketi[ ]) (= [ ]kane[ ]) (= [ ]kuśoŕ[ ]) (= [ ]ś[ ])

• Andelosko Mosaikoa:^[8]

(= likine abuloŕaune ekien bilbiliaŕs)

• Irulegiko Eskua:^[6]

sorioneke kunekeřekiřateŕe//n oTiřtaneseakaŕi eŕaukon

Idazkera

Inskripzio horien idazkera baskonikoa da, alfabeto feniziarretik sortutako iberiarrenaren eta zeltiberiarrenaren antzekoa da, baina baskoien idazkerak zeinu berezirik badu.^[9]

Baskonikoa

		g/k	b	d/t
a					s		ś
e					ŕ		ř
i					l		r
o							n
u							ń?

^{[9][oh 1]}

Oharrak

1. Gorriz, Irulegiko Eskuan dokumentatu ez diren zeinuak (Ferrer i Jané, 2023).