Calvados

Calvados (frantsesez kalvados ahoskatua) Frantziako departamendua da (14), Normandia zatitzetik sortutako bost departamendutako bat. Normandia eskualdean kokatua dago, Mantxaren itsasertzean. Mugakide ditu Eure ekialdean, Orne hegoaldean eta Manche mendebaldean.^[1]

Artikulu hau Frantziako departamentuari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Calvados (argipena)».

Calvados (14)
Frantziako departamendua
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Normandia
Prefetura	Caen
Prefeta	Anne d'Ornano Eskuinekoa
Azpiprefeturak	Bayeux Lisieux Vire
Barrutiak	4
Kantonamenduak	49
Udalerriak	705
Kokapena
Koordenatuak	49°02′N 0°15′E
Azalera	5.548 km²
Demografia
Biztanleria	709441
Dentsitatea	127.873,28767123 bizt/km²
Kontseilu Orokorraren webgunea

Prefektura Caen hirian dago, hiri eta portu nagusia ere badena. Suprefetura hiriak Bayeux, Lisieux eta Vire dira. Nekazaritza da bertako ekonomia jarduera nagusia (garia eta azukre kanabera, Auge lurraldean; behi azienda, esnekiak eta gaztak, Bessin eta Bocage Normand lurraldeetan). Turismo herri garrantzitsuak Deauville eta Cabourg.^[2]

Historia

Departamendua Frantziako Iraultzan sortu zuten: 1790eko martxoaren 4an, Normandiako antzinako probintziaren zati batean. Hasiera batean Orne Beherea (frantsesez: Orne-Inférieure) deitzea pentsatu zuten, baina 1790eko otsailaren 26an -eratu baino sei egun lehenago- bere egungo izena erabiltzea erabaki zen. Kondairaren arabera, bere izena Çalvador (Salvador) izeneko Itsas Armada Garaiezinaren espainiar itsasontzi batetik dator, bere kostaldean hondoratu omen zena. Edonola ere, litekeena da, hala ere, Calvados izena calva dorsa esalditik eratorria izatea, hau da, bizkar biluzitik, bere itsasertzeko bi arroka landaretu gutxiri erreferentzia eginez.^[3]

Waterlooko guduan aliatuek izandako garaipenaren ondoren, 1815eko ekaina eta 1818ko azaroa bitartean, prusiar tropek departamendua okupatu zuten.

Bigarren Mundu Gerraren garaian, Calvados Normandiako guduaren (1944) eszenatoki garrantzitsua izan zen. E egunean, tropa aliatuen lehorreratzeak euren hondartzetan izan ziren. Bere artean, Omaha Beachena nabarmentzen da. Caengo borroken ondorioz, hiri gehiena suntsitu zuten.^[4]

Demografia

Bilakaera demografikoa (erroldatutako biztanleria)

1801	1831	1841	1851	1856	1861	1866
451.836	494.702	496.198	491.210	478.397	480.992	474.909
1872	1876	1881	1886	1891	1896	1901
454.012	450.220	439.830	437.267	428.945	417.176	410.178
1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946
403.431	396.318	384.730	390.492	401.356	404.901	400.026
1954	1962	1968	1975	1982	1990	1999
442.991	480.757	519.695	560.967	589.559	618.478	648.385

Ekonomia

Nekazaritzan, esne, sagardo eta brandy ekoizten ditu. Calvados izena oso famatua da izen bereko sagar patsez eginiko edari bizi ospetsuengatik.^[5]

Familia-, kirol- eta natura-turismoa ere nabarmenak dira.

Galeria

• 
  Caen
• 
  Falaiseko gaztelua
• 
  Bayeuxko tapizaren zati bat
• 
  Normandiako estatubatuar hilerria
• 
  Beuvron-en-Augeko etxeak, Les Plus Beaux Villages de France zerrendako herrikoak